Disprosio

O disprosio é un elemento químico da táboa periódica, de símbolo Dy e número atómico 66.

Disprosio
-     66 Dy                                                                                                                                                                                                                                           Dy Cf Terbio ← Disprosio → Holmio Táboa periódica dos elementos
[[Ficheiro:{{{espectro}}}|300px|center]]
Liñas espectrais do Disprosio
Información xeral
Nome, símbolo, número	Disprosio, Dy, 66
Serie química	Lantánidos
Grupo, período, bloque	n/d, 6, f
Densidade	8551 kg/m3
Dureza
Aparencia	branco prateado
N° CAS	7440-54-2
N° EINECS	231-162-2
Propiedades atómicas
Masa atómica	162,500 u[1] u
Raio medio	175 pm
Raio atómico (calc)	228 pm
Raio covalente	pm
Raio de van der Waals	pm
Configuración electrónica	[Xe]6s24f10
Electróns por nivel de enerxía	2, 8, 18, 28, 8, 2
Estado(s) de oxidación	3
Óxido	Base débil
Estrutura cristalina	hexagonal
Propiedades físicas
Estado ordinario	Sólido
Punto de fusión	1680 K
Punto de ebulición	2840 K
Punto de inflamabilidade	{{{P_inflamabilidade}}} K
Entalpía de vaporización	230 kJ/mol
Entalpía de fusión	11,06 kJ/mol
Presión de vapor
Temperatura crítica	K
Presión crítica	Pa
Volume molar	m3/mol
Velocidade do son	2170 m/s a 293.15 K (20 °C)
Varios
Electronegatividade (Pauling)	1,22
Calor específica	170 J/(K·kg)
Condutividade eléctrica	1,08·106 S/m
Condutividade térmica	10,7 W/(K·m)
1.ª Enerxía de ionización	573,0 kJ/mol
2.ª Enerxía de ionización	1130 kJ/mol
3.ª Enerxía de ionización	2200 kJ/mol
4.ª Enerxía de ionización	3990 kJ/mol
5.ª Enerxía de ionización	{{{E_ionización5}}} kJ/mol
6.ª Enerxía de ionización	{{{E_ionización6}}} kJ/mol
7.ª Enerxía de ionización	{{{E_ionización7}}} kJ/mol
8.ª enerxía de ionización	{{{E_ionización8}}} kJ/mol
9.ª Enerxía de ionización	{{{E_ionización9}}} kJ/mol
10.ª Enerxía de ionización	{{{E_ionización10}}} kJ/mol
Isótopos máis estables
iso AN Período MD Ed PD MeV 154Dy Sintético 3,0 × 106 a α 2,947 150Gd 156Dy 0,06% estable con 90 neutróns 158Dy 0,10% estable con 92 neutróns 160Dy 2,34% estable con 94 neutróns 161Dy 18,91% estable con 95 neutróns 162Dy 25,51% estable con 96 neutróns 163Dy 24,90% estable con 97 neutróns 164Dy 28,18% estable con 98 neutróns
Unidades segundo o SI e en condicións normais de presión e temperatura, salvo indicación contraria.

Características principais

O disprosio é unha terra rara que presenta brillo metálico prateado e relativamente estable en aire a temperatura ambiente, pero que se disolve facilmente en ácidos minerais, xa sexan concentrados ou diluídos, con emisión de hidróxeno, isto é, oxidándose. É o bastante mol como para ser cortado cun coitelo, e pode ser procesado con máquinas sen emitir faíscas, se se evita o sobrequecemento. As características do disprosio poden verse moi afectadas por pequenas cantidades de impurezas.

Aplicacións

O disprosio úsase, en conxunción con vanadio e outros elementos, como compoñente de materiais para láseres. A súa alta sección eficaz de absorción de neutróns térmicos e o seu alto punto de fusión tamén suxiren a súa utilidade para barras de control nuclear. Un óxido mixto de disprosio e níquel forma materiais que absorben os neutróns e non se contraen nin dilatan baixo bombardeo prolongado de neutróns, e que se usan para barras de arrefriamento en reactores nucleares. Algúns calcoxenuros de disprosio e cadmio son fontes de radiación infravermella para o estudo de reaccións químicas. O disprosio tamén se usa na fabricación de discos compactos.

Compostos

Case todos os compostos de disprosio están en estado de oxidación +3 e son fortemente paramagnéticos. Entre os compostos de disprosio inclúense os fluoruros, cloruros, bromuros, ioduros, óxidos, sulfuros e nitruros.