Гедыгольд

Гедыгольд (Кедкольд), Гедыгоўд (Гедыголд, Кедкаўд) — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча Ге́дгаўд (Гедгаўт, Гедгалт).

Паходжаньне
Мова(-ы)	германскія
Утворанае ад	Geda + Gaudo
Іншыя формы
Варыянт(ы)	Гедыгоўд, Гедыголд, Гедгаўд, Гедгаўд, Кедкаўд, Кедкольд
Зьвязаныя артыкулы
якія пачынаюцца з «Ґедыґольд»

Паходжаньне

Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў

Геда (Geda) і Гаўд (Gaudus) — імёны германскага паходжаньня^[1][2]. Іменная аснова -гед- (-гад-, -гід-) (імёны ліцьвінаў Гедзень, Гедвін, Гедмонт; германскія імёны Gedenus, Gedovin, Gadamundus) паходзіць ад старагерманскага gidd- 'пыхлівы, ганарысты', ісьляндзкага geð 'нораў, тэмпэрамэнт'^[3] або гоцкага gadiliggs 'сваяк, родзіч'^[4], а аснова -гаўд- (-гаўт-, -каўд-) (імёны ліцьвінаў Гаўтоўт, Гаўдземунда, Саргоўд; германскія імёны Gautald, Gaudemund, Saregaud) — ад германскага *gautaz 'гот'^[5] або гоцкага goþs 'добры, годны', godei 'дабро, годнасьць, цнота'^[3]. Такім парадкам, імя Гедыгоўд азначае «пышнасьць цноты»^[6]. Адзначалася старажытнае германскае імя Гедалгаўд (Gedalcaus^[7], у гэтай зафіксаванай у крыніцах форме адбыўся пераход gaud у gaus^[8]) з пашыранай суфіксам з элемэнтам -л- першай іменнай асновай (гед-)^[9].

У Прусіі бытавала імя Гедыгаўд: Gedegawde (1400 год)^[10].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Michaele alias Minigal Gedigoldi capitanei de Oschmena (17 лютага 1387 году)^[11], Michael alias Mingal Gedigoldi, Michael alias Mingal Gedigowdi (1387 год); Gedigoldo etiam marschalco^[12], Minigaylo Gedigoldi… Monywid cum fratre germano Gedigoldo^[13] (18 студзеня 1401 году); Gedigolt (17 жніўня 1404 году^[14], 7 чэрвеня 1432 году^[15], 9 сьнежня 1432 году^[16]); воевода виеленьскии панъ Дедикголдъ (20 траўня 1407 году)^[17]; Gieldigaldone (25 студзеня 1408 году)^[18]; Gregorio alias Gedigold (Georgius alias Gedigold^[19][20]; 20 красавіка 1411 году)^[21]; Gedigoldi pridem Woywode Kyoviensis (Gedigold woyewoda Kyoviensis^[19]; 1 лютага 1411 году)^[22]; Gedigolth (21 верасьня 1416 году)^[23]; oú je trouvay und chevalier, capitaine de Lopodolie, nommé Gheldigold (Guedigol) (1421 год)^[24]; Jeorgius alias Gedigeldus (27 верасьня 1422 году)^[25]; Gedigoldo palatino Wilnensi (31 сьнежня 1425 году)^[26]; Georgio alias Gedigoldo Vilnensi (Georgius alias Gedigold palatinus Vilnensis^[19][20]; 21 кастрычніка 1430 году)^[27]; woyewod Gedigold (20 чэрвеня 1430 году)^[28]; Georgio alias Gedigowd (21 кастрычніка 1430 году)^[29]; strenuis militibus Bedigoldo (Bedigold^[20]; 10 лістапада 1430 году)^[30]; Gedigoldus (29 лістапада 1430 году^[31], 22 чэрвеня 1431 году^[32]); Gedigoldi Vilnensis (Gedigold palatinus Vilnensis^[19], 1430 год)^[33]; Gyedigol… palatini wilnensis^[34], Gedigoldi palatini Wilnensis^[35] (1 верасьня 1431 году); Gedegow (16 лютага 1432 году, 10 красавіка 1432 году)^[36]; Gedegaw (16 сьнежня 1432 году)^[16]; Gedigol (17 сьнежня 1432 году)^[16], una cum Gedigold (20 сьнежня 1432 году)^[16]; Senkonis Gedigildi [sigilla] (20 студзеня 1433 году)^[37]; Кгедикговдъ (25 верасьня 1433 году)^[38]; Georgio alias Gedigoldo de Wissnewo^[39] (Georgius alias Gedigold de Wissnewo^[19][20]; 17 ліпеня 1435 году)^[40]; Дедиголд, Дидикгоилд (Супрасьлеўскі летапіс); Szyenko Gyedigoldovycz (28 траўня 1434 году)^[41]; Senko Gedigoldowicz (27 лютага 1434 году)^[42]; Семен Кгедикговдович (1440—1444 гады)^[43]; Сен(ь)ко Кгедкгольдович (1440—1451 гады)^[44]; Росеини под Кгедикголдомъ^[45], Сен(ь)ку Кгедикголдовичу^[46], Сенко Кгедкгольдовичъ^[47], Кнегини Кгедикголдовои^[48], Семенъ Кгедикголдовичъ^[49], Семенъ Кгедкголдо^[50] (1440—1492 гады); Gedegolt (1 кастрычніка 1441 году)^[51]; ego igitur Anastasia uxor domini pie memorie Gedigaudonis (30 верасьня 1442 году)^[52]; Сенько Дедикголдович (1444—1459 гады)^[53]; Милошу Кгедикголдовичу (9 лістапада 1449 году)^[54]; Я, пан Семен Кедикголдович (27 сакавіка 1451 году)^[55]; Nos dominus Siemion Giedygoldowicz castellanus Vilnensis (7 красавіка 1451 году)^[56]; Gedekaut… Gedgaut (10 лістапада 1453 году)^[57]; ego Petrus Giedygolth haeres de Gieysze (18 верасьня 1457 году)^[58]; Gudegan^[59]; pani Seminowoe Dedikholdowicz (17 кастрычніка 1476 году)^[60]; Petrus Sienko Giedygoldowicz (1477 год)^[39], Senko Giedigoldowicz (8 сакавіка 1485 году)^[61]; Petri alias Szenko Gyedygoldowicz (1485 год)^[62]; Schemon Dzieiedzigoldowicz (1 верасьня 1496 году)^[63]; curiam nomine Gyedygoldyszki in districtu Velenensi (28 сьнежня 1506 году)^[64]; Болтромей Богушевич Кгедкголдович (14 чэрвеня 1514 году)^[65]; хоружии жижморскии Лаврин Талювоишевич… у дядка своего у Кедколда (25 лютага 1516 году)^[66]; дядьковщину нашу, наимя Кгедикгодовщину (каля 1520 году)^[67]; Кгедкговтъ^[68], Хрщон Кгедкговдовичъ^[69], Матеи Кгеткговдовичъ^[70], Кгедкговдъ Кговеновичъ^[71], Бортовътъ Кгедкговътовичъ^[72], Петръ Кгедкговъдовичъ^[73], Кгедминъ Кгедкговдовичъ^[74] (1528 год); костель Радошковский, заложоный и наданый отъ пана Петра Кгедыкголдовича (20 сьнежня 1549 году)^[75]; именья… Кгедикгольдишки (5 сакавіка 1555 году)^[76]; бояръ Гедгальдовъ (4 лістапада 1561 году)^[77]; Родъ Кгедкговдовъ^[78], Павелъ Кгедкговдовичъ^[79] (1567 год); з роду Кгедкговдова з А(р)вистова (15 верасьня 1568 году)^[80]; земяне господарские земли Жомоитское волости вилкииское Ян, Лавринъ а Уръбан Петровичи Кгедкговдове, Андреи Криштофовичъ Кдедкговдъ, Матеи, Григореи а Лаврин Юр’евичи Кгедкговдове, Ян, Каспер, Якуб а Григореи Мартиновичи Кгедкговдове (8 лістапада 1591 году)^[81]; пане Андрею Юревичу Кгедкговду Янушковский… пан Балтромей Грыгоревичъ Кгедкговд Янушковский (18 сьнежня 1600 году)^[82]; пан Счасны Кгедкговд (2 чэрвеня 1605 году)^[83]; Stephano Giedgaut (1650 год)^[84]; Nicolaw Giedgołt (1652 год)^[85]; Jerzy Giedgowd (3 чэрвеня 1656 году)^[86]; Michał Giedgowd^[87], Karol Giedgowd^[88], Kazimierz Giedgowt^[89] (1690 год); Michał Giedgowd… Kazimierz Giedgowd (9 лютага 1785 году)^[90]; Mikołaj Giedgowd, rotmistrz i deputat Ksiestwa Żmudzkiego (1786 году)^[91]; Tadeusz Drąseyko z Giedgowd^[92]; Adam Drąseyko z Giedgowd^[93] (10 лютага 1791 году); Józef Giedzgołd (1842 год)^[94].

Носьбіты

• Гедыгольд — літоўскі баярын, бацька Мінігайлы Міхала († па 1413) і Сурвілы
• Юры Гедыгольд († па 1435) — ваявода кіеўскі, намесьнік смаленскі і ваявода віленскі; меў сына Пятра Сеньку († 1451)
• Мілаш Гедыгольдавіч — літоўскі баярын, які атрымаў наданьне ад вялікага князя Казімера
• Пётар Гедыгольд († па 1457) — староста жамойцкі і хрыстмэмэльскі
• Баўтрамей Богушавіч Гедыгольдавіч — баярын Ковенскага павету, які ўпамінаецца ў 1514 годзе
• Марцін Кедкаўдавіч — жыхар Жамойцкага староства, які ўпамінаецца ў 1537—1538 гадох^[95]
• Лаўрын Дамінік Міхалавіч з Гедгаўда Мантывід Рэкуць — дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага, стражнік пінскі ў 1700—1705 гадох^[96]
• Павал Міхал Гедгольд Маткевіч — дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага, лоўчы вількамірскі ў 1746—1783 гадох^[97]
• Юры Гедгальд (Гедгольд) — шляхціч з ваколіцаў Шаўляў, які меў у валоданьні зямлю на 1882 год^[98]

З XV ст. прыдомкам Гедыгольд карыстаўся літоўскі шляхецкі род Эльяшэвічаў^[99]

Гедгаўды гербаў Гіпацэнтаўр і Лебедзь і Гедгаўды Троцкія гербу Троска — літоўскія шляхецкія роды зь Віленскага^[100] і Троцкага паветаў^[101].

Гедгаўды-Дыдзюлі^[102] і Орвіды з Гедгольда^[103] — літоўскія шляхецкія роды.

Ґедґолд-Маткевічы (з Ґедолґа) — літоўскі шляхецкі род^[104].

Гедгаўд (Giedgowd) — прозьвішча, зафіксаванае ў XIX стагодзьдзі ў ваколіцах Сувалкаў^[105].

У актах Вялікага Княства Літоўскага ўпамінаўся баярскі маёнтак Гедгоўдавічы ў Ковенскім павеце^[106].

У XVI ст. існаваў маёнтак Дзедзігольдзішкі (Дедигольдишки) на рацэ Нёмане ў Жамойцкім старостве^[107].

Глядзіце таксама

• Геда
• Гаўд