Eurovision Song Contest 1995

Eurovision Song Contest 1995 var den 40. utgåva av Eurovision Song Contest, den årlege songtevlinga for medlemslanda av organisasjonen EBU. Tevlinga blei arrangert av den irske kringkastaren RTÉ, og finalen fann stad laurdag 13. mai 1995 i Point Theatre i Dublin i Irland. Dette var tredje året på rad at Irland arrangerte finalen etter å ha vunne tevlinga i 1992, 1993 og 1994. Programleiar var den irske journalisten Mary Kennedy.

Eurovision Song Contest 1995
Dato
Vertskap
Stad Point Theatre Dublin i Irland
Programleiar(ar) Mary Kennedy
Varigskap
Opningsnummer
Pausenummer
Bidrag
Attende Belgia Danmark Israel Slovenia Tyrkia
Ikkje med Estland Finland Litauen Nederland Romania Slovakia Sveits
Kart
Røysting
Vinnar Noreg med «Nocturne» av Secret Garden
Eurovision Song Contest
1994 1996

EBU justerte ned talet på deltakarland frå 25 til 23 for å sikre seg om at programmet ikkje overskreid tre timar. Dei sju dårlegaste plasserte landa i 1994 måtte difor stå over tevlinga dette året: Estland, Finland, Litauen, Nederland, Romania, Slovakia og Sveits, som mista sin fyrste finale i tevlinga si historie. Etter ei tett avrøysting vann Noreg sin andre siger, denne gongen med gruppa Secret Garden og songen «Nocturne». Vinnarlåten var komponert av Rolf Løvland, som også hadde skrive «La det swinge», den fyrste vinnarlåten til Noreg frå 1985. «Nocturne» gjorde seg merka ved å vere nærmast instrumental. Teksten bestod berre av 24 ord, skrivne av Petter Skavlan. Spania kom på andreplass, medan Sverige blei nummer tre, Frankrike nummer fire og Danmark nummer fem. Med det enda Skandinavia på topp fem for fyrste og førebels einaste gong i historia. Dette var siste gongen på 26 år at ingen av songane i topp tre blei framførte på engelsk; fyrst i 2021 skjedde dette igjen.

Bakgrunn

Etter å ha vunne Eurovision Song Contest i 1994 var Irland og RTÉ vertskap for tredje året på rad. EBU vedtok dette året at talet på deltakarland skulle reduserast frå 25 til 23 for å unngå at sendinga oversteig tre timar.^[1] Dette innebar samstundes at sju land måtte stå over på grunn av dårlig plassering året før: Litauen, Estland, Nederland, Finland, Romania, Sveits og Slovakia. Italia stod også dette året over tevlinga, det same gjorde Luxembourg. Italia kom først tilbake for eitt år i 1997 og sidan frå 2011, medan Luxembourg deltok ikkje i tevlinga igjen før i 2024. Dåverande Republikken Makedonia vurderte å debutere i tevlinga, men trekte seg ein tid før frista. Landet debuterte fyrst i 1998, etter at dei ikkje klarte å kvalifisere seg i 1996.

RTÉ valde nok ein gang å arrangere Eurovision Song Contest i konsertlokalet Point Theatre i Dublin, same stad som året før. Til å leie programmet valde kringkastaren Mary Kennedy, ein kjend irsk programleiar, nyheitsopplesar og skribent.

Etter å ha arrangert Eurovision Song Contest både i 1993 og 1994, ønskte RTÉ å halde kostnadane nede. Budsjettet for tevlinga var på 2,3 millionar irske pund – godt over 20 millionar norske kroner. Dette var rundt 3 millionar meir enn det kosta å produsere finalen året før.^[2][3] Sendinga blei overført til 47 land med eit potensielt publikum på 300 millionar sjåarar.^[2]

Sendinga

Programmet opna med ein kortfilm med bilete av det moderne Irland. Deretter blei 40-årsjubileet til Eurovision Song Contest markert med ein fire minuttar lang kavalkade frå historia til tevlinga. Etter kavalkaden kom programleiar Mary Kennedy gåande ned ein lyssett trappekonstruksjon som blei avdekka ved å trekkje bort to store sceneteppe. Anført av fyrverkeri og eit jublande publikum i Point Theatre, ønskte Kennedy sjåarane og dei 3 000 publikummarane i salen velkomen på irsk, fransk og engelsk.

Dette var tredje året på rad at Irland arrangerte finalen, eit faktum Kennedy ikkje lot gå umerka hen då ho ønskte velkommen på følgjande måte: «RTÉ er glade for – igjen – å kunne ønske deg velkommen til Point Theatre, til det som nærmast har blitt den årlege Eurovision Song Contest frå Irland!»^[4]

Konsertorkesteret til RTÉ, under leiing av Noel Kelehan, akkompagnerte de 23 deltakarlåtane. Startrekkjefølgja var avgjord ved loddtrekking, og Polen starta, medan Hellas avslutta. Noreg trekte startnummer fem. Kvart bidrag blei introdusert med ein såkalla postkortfilm som viste artisten frå det respektive landet på ulike stader i Irland.

Det var stor spennvidde i sjanger blant deltakarlanda dette året, frå Noreg sin keltisk-inspirerte instrumentallåt, til ordinære poplåtar, balladar og til hiphop-låten «Love City Groove» frå Storbritannia. Dette var fyrste gongen hiphop og rap var representert i Eurovision Song Contest. Det britiske bidraget enda på ein tiandeplass.

Etter at dei 23 landa hadde framført sine bidrag, presenterte programleiar Mary Kennedy pausenummeret Lumen. Innslaget var ein musikkmedley der fleire kjende irske artistar deltok, blant anna gruppa Clannad og songaren Brian Kennedy som sjølv skulle representere Irland i tevlinga elleve år seinare.

To tidlegare irske vinnarar, Dana (1970) og Johnny Logan (1980 og 1987), var blant gjestene i salen. Logan hadde også bursdag på denne dagen, noko som enda med at publikum song bursdagssongen for han, akkompagnert av det irske konsertorkesteret.

Det norske bidraget

Rolf Løvland og Fionnuala Sherry utgjer Secret Garden.

Det norske bidraget, «Nocturne», blei framført av gruppa Secret Garden. Songen var komponert av frontfiguren i Secret Garden, Rolf Løvland. NRK hadde invitert Løvland til å sende inn eit bidrag til den norske finalen. Resultatet blei «Nocturne», ein song som skilde seg ut ved å vere nærmast instrumental. Teksten bestod av berre 24 ord, skrivne av Petter Skavlan. Dette året arrangerte NRK semifinaleduellar i forkant av finalen, og «Nocturne» klarte med hårfin margin å kvalifisere seg til finalen 1. april. I finalen vann songen ein klar siger.

Utdjupande artiklar for dette emnet er Melodi Grand Prix 1995 og Nocturne av Secret Garden.

Secret Garden består av Rolf Løvland og den irske musikaren Fionnuala Sherry. Både i den norske og internasjonale finalen var duoen forsterka med songaren Gunnhild Tvinnereim, kjend frå Oslo Gospel Choir, fløytespelaren Hans Fredrik Jacobsen og den svenske harpespelaren Åsa Jinder. Geir Lanslet dirigerte for Noreg.

Annette Groth kommenterte finalen for NRK Fjernsynet, medan Stein Dag Jensen og Jahn Teigen kommenterte for NRK P1.^[5][6] Sverre Christophersen las dei norske jurypoenga for 18. og siste gong. Christophersen las dei norske jurypoenga for fyrste gong i 1964 og kommenterte også Eurovision Song Contest i 1966, 1969 og 1971.^[7] Det norske bidraget fekk til saman 148 poeng og vann Eurovision Song Contest med god margin. Dette var den andre sigeren til Noreg, og Rolf Løvland, i tevlinga. Den fyrste kom i 1985, då Bobbysocks vann med «La det swinge».

Avrøysting og resultat

Kvart land hadde ei jurygruppe med 16 medlemmar mellom 16 og 60 år som dømde songane frå dei andre landa med poeng frå 1 til 5. Deretter summerte jurysekretæren saman poenga. Songen som fekk flest jurypoeng, blei tildelt 12 poeng frå den nasjonale jurygruppa. Andreplassen fekk 10, tredjeplassen 8, fjerdeplassen 7 og så vidare ned til tiandeplassen som fekk 1 poeng. Altså gav kvar jurygruppe 12, 10 og 8–1 poeng til sine ti favorittsongar. Det var ikkje lov å røyste på bidraget frå sitt eige land. Oppsynsmann for avrøystinga var Christian Clausen frå EBU. Deltakarlanda hadde kvar sin talsperson som las opp poenga frå den nasjonale jurygruppa via satellitt på direkten under avrøystinga. 

Skandinavia skulle vise seg å gjere det sterkt i tevlinga. Sverige tok ei klar leiing tidleg i avrøystinga, men både Noreg og Danmark tok etter kvart innpå. Etter at sju land hadde gjeve poeng, leia Sverige med 54 poeng, medan Noreg hadde 51 og Danmark hadde 49 poeng. Då ti land hadde røysta, leia Noreg med 67 poeng, mot Sverige sine 63 og Danmark sine 62. Etter dette byrja Norge å dra i frå, medan Spania rykka opp til ein andreplass. Til slutt var den norske leiinga så stor at ingen kunne ta igjen «Nocturne». Noreg vant til slutt komfortabelt med 148 poeng – 29 poeng meir enn Spania. Sverige blei nummer tre, medan Danmark enda på femteplass. Det norske bidraget fekk tolv poeng frå seks land: Hellas, Island, Polen, Portugal, Russland og Tyrkia.

På førehand var vertsnasjonen Irland blant favorittane, men det irske bidraget blei berre nummer 14 av 23 – ei av dei svakaste plasseringane til Irland til då. Pressa spekulerte på om den irske kringkastaren, RTÉ, hadde plukka ut en dårlegare song dette året for å sleppe å arrangere tevlinga for fjerde gongen på rad. Spekulasjonane har aldri blitt korkje stadfesta eller avkrefta.^[8] Irland fekk likevel ein indirekte siger, sidan fiolinisten i Secret Garden, Fionnuala Sherry, er irsk. Irland skulle i tillegg vinne tevlinga på ny det påfølgjande året.

Den andre norske sigeren

På førehand var Sverige, Slovenia, Irland og Spania dei store favorittane til å vinne, ifølgje britiske og irske veddemålsbyrå.^[9] Noreg var rekna som ein utfordrar og låg på femte-, sjetteplass og heilt nede på tiandeplass dagen før finalen.^[10] «Nocturne»-komponisten og frontfiguren i Secret Garden, Rolf Løvland, var derimot langt meir sikker på siger. På finaledagen laurdag 13. mai gjekk ein sigersikker Løvland ut i Aftenposten og VG og nærmast garanterte norsk siger. «Norge vinner! Det er helt sikkert. Grunnen er at vi har den beste melodien», sa Løvland til VG. Han hadde same «gode følelse» som i 1985, då han og Bobbysocks vann tevlinga med «La det swinge».^[11]

Løvland fekk også rett, for Noreg vann med 148 poeng – inkludert 12 poeng frå seks land. Dette var den andre sigeren til Noreg, og han braut kjeda av irske sigrar som hadde strekt seg over tre år: 1992, 1993 og 1994.

«

La dagen få sin hvile nå Og natten vil våke for den Nocturne Se mørket må engang forgå Så natten kan føde en dag

»

Den norske vinnarsongen var kontroversiell fordi han var nærmast instrumental. Refrenget bestod av berre 24 ord, noko som fekk blant anna Belgia og Sverige til protestere.^[12] Svenskane hadde på førehand hatt store forventningar til at Jan Johansen og songen «Se på mig» skulle vinne. I staden enda Sverige på tredjeplass, og svensk presse uttrykte stor misnøye etter den norske sigeren. Den svenske jurygruppa gav heller ingen poeng til «Nocturne». Den svenske avisa Aftonbladet meinte vinnarlåten aldri ville bli nokon hit. «Kor skal man spele han? Det er mogleg at han kanskje blir eit populært innslag i gravferd», skreiv kommentator i Aftonbladet Annika Sundbaum-Melin.^[13] Andre svenske aviser kalla sigeren ein «parodi» og «skandale».^[14]

Nokre dagar etter finalen hevda også det belgiske gatebandet Meghan at «Nocturne» var eit plagiat av bandets eigen melodi «Fantasia». Men det belgiske bandet var delt i synet på om det verkeleg dreidde seg om plagiat, og Meghan forfølgde aldri saka.^[15] Tysdagen etter finalen avviste EBU også protestane frå Belgia og Sverige, og «Nocturne» blei ståande som vinnar av tevlinga.^[16]

Deltakarar

Liste over deltakarane og det offisielle resultatet.^[17] Tabellen er rangert etter startrekkjefølgje, plasseringa og poengsummen er i kolonnane til høgre.

Startnr.	Land	Artist	Song	Språk	Plass	Poeng
01	Polen	Justyna Steczkowska	«Sama»	Polsk	18	15
02	Irland	Eddie Friel	«Dreamin'»	Engelsk	14	44
03	Tyskland	Stone og Stone	«Verliebt in dich»	Tysk	23	1
04	Bosnia-Hercegovina	Davorin Popović	«Dvadeset prvi vijek»	Bosnisk	19	14
05	Noreg	Secret Garden	«Nocturne»	Norsk	1	148
06	Russland	Filipp Kirkorov	«Kolybelnaja dlja vulkana» (Колыбельная для вулкана)	Russisk	17	17
07	Island	Bo Halldórsson	«Núna»	Islandsk	15	31
08	Austerrike	Stella Jones	«Die Welt dreht sich verkehrt»	Tysk	13	67
09	Spania	Anabel Conde	«Vuelve conmigo»	Spansk	2	119
10	Tyrkia	Arzu Ece	«Sev!»	Tyrkisk	16	21
11	Kroatia	Magazin og Lidija Horvat-Dunjko	«Nostalgija»	Kroatisk	6	91
12	Frankrike	Nathalie Santamaria	«Il me donne rendez-vous»	Fransk	4	94
13	Ungarn	Csaba Szigeti	«Új név a régi ház falán»	Ungarsk	22	3
14	Belgia	Frédéric Etherlinck	«La voix est libre»	Fransk	20	8
15	Storbritannia	Love City Groove	«Love City Groove»	Engelsk	10	76
16		Tó Cruz	«Baunilha e chocolate»	Portugisisk	21	5
17	Kypros	Aléxandros Panají	«Sti fotiá» (Στη φωτιά)	Gresk	9	79
18	Sverige	Jan Johansen	«Se på mig»	Svensk	3	100
19	Danmark	Aud Wilken	«Fra Mols til Skagen»	Dansk	5	92
20	Slovenia	Darja Švajger	«Prisluhni mi»	Slovensk	7	84
21	Israel	Liora	«Amen» (אמן)	Hebraisk	8	81
22	Malta	Mike Spiteri	«Keep Me in Mind»	Engelsk	10	76
23	Hellas	Elína Konstantopoúlou	«Pia prosevkhí» (Ποια προσευχή)	Gresk	12	68

Poengtavle

Tavla er ordna etter røysterekkjefølgja i finalen.^[18]

Deltakarland	Poenggjevande land																							Sum	Plass
Polen					4		6						1			1							3	15	18
Irland			1	5	1	5	3		3	5		1						10	1	5			4	44	14
Tyskland																						1		1	23
Bosnia-Hercegovina										3	8								3					14	19
Noreg	12	10	4	1		12	12		4	12		10	6	5	4	12	7		2	7	10	6	12	148	1
Russland					10						6						1							17	17
Island		6			2	3		4				2						6	8					31	15
Austerrike	2				3				6	4		8	4	10	5	2		4	10		2		7	67	13
Spania	8	2	6	8			5			8	10	7	2	12	8	7	10				12	8	6	119	2
Tyrkia									2		5			1	2					3	1	7		21	16
Kroatia		3		10	7		10		1	7						4	5			12	4	12	5	91	6
Frankrike	7	5	8		6		8	10		2	3		10	6	1		2	3	6	8	7		2	94	4
Ungarn						2			1															3	22
Belgia								1	7															8	20
Storbritannia	5	1		4		1		12				12	7	7		10		5	7		5			76	10
Portugal												4											1	5	21
Kypros	1		3		5	4	2		5		1		12	8	3			8	5	4	6	4	8	79	9
Sverige	10	12	12	2	8	6	4	8		1		3			6	8	4		12	1		3		100	3
Danmark	3	7	7	3	12	10	7	7		6			3	3		6		12		6				92	5
Slovenia	4	8	5	6		7	1	3			2		8		10	5	3	7			3	2	10	84	7
Israel			10	7		8		6			4		5	4	12		8	2		10		5		81	8
Malta		4	2	12				2	10	10	12	6			7		6	1	4					76	10
Hellas	6							5	8		7	5		2		3	12			2	8	10		68	12

12 poeng

Kvart land gav 12 poeng til sin favoritt. Under er ei oversikt over alle 12-poengarane som blei gjevne under avrøystinga.

Tal	Mottakarland	12 poeng frå
6	Noreg	Hellas, Island, Polen, Portugal, Russland, Tyrkia
3	Kroatia	Malta, Slovenia, Spania
	Sverige	Danmark, Irland, Tyskland
2	Danmark	Norge, Sverige
	Malta	Bosnia-Hercegovina, Kroatia
	Spania	Belgia, Israel
	Storbritannia	Austerrike, Frankrike
1	Hellas	Kypros
	Israel	Storbritannia
	Kypros	Ungarn

Dirigentar

Mens Noel Kelehan var sjefdirigent, hadde dei fleste landa med sin eigen dirigent. Under er ei liste over dirigentane til deltakerlanda, lista etter startrekkjefølgja.^[19]

1. Polen – Noel Kelehan
2. Irland – Noel Kelehan
3. Tyskland – Hermann Weindorf
4. Bosnia-Hercegovina – Sinan Alimanović
5. Noreg – Geir Langslet
6. Russland – Mikhail Finberg
7. Island – Frank McNamara
8. Austerrike – Michael F. Kienzl
9. Spania – Eduardo Leyva
10. Tyrkia – Melih Kibar
11. Kroatia – Stipica Kalogjera
12. Frankrike – Michel Bernholc
13. Ungarn – Miklós Malek
14. Belgia – Alec Mansion
15. Storbritannia – Mike Dixon
16. Portugal – Thilo Krassman
17. Kypros – Jórgos Theofánous
18. Sverige – Anders Berglund
19. Danmark – Frede Ewert
20. Slovenia – Jože Privšek
21. Israel – Gadi Goldman
22. Malta – Ray Agius
23. Hellas – Kharis Andreadis

Kommentatorar og poengopplesarar

Poengopplesarar

Kvart land hadde ein talsperson som las opp poenga frå sitt lands jurygruppe på engelsk eller fransk over satellitt.^[20] Under er talspersonane i same rekkkefølgje som under avrøystinga.

1. Polen – Jan Chojnacki
2. Irland – Eileen Dunne
3. Tyskland – Carmen Nebel
4. Bosnia-Hercegovina – Diana Grković-Foretić
5. Noreg – Sverre Christophersen
6. Russland – Marina Danielian
7. Island – Áslaug Dóra Eyjólfsdóttir
8. Austerrike – Tilia Herold
9. Spania – Belén Fernández de Henestrosa
10. Tyrkia – Ömer Önder
11. Kroatia – Daniela Trbović^[21]
12. Frankrike – Thierry Beccaro^[22]
13. Ungarn – Katalin Bogya
14. Belgia – Marie-Françoise Renson^[22]
15. Storbritannia – Colin Berry^[23]
16. Portugal – Serenella Andrade
17. Kypros – Andréas Iakovídis
18. Sverige – Björn Hedman^[24]
19. Danmark – Bent Henius^[25]
20. Slovenia – Miša Molk
21. Israel – Daniel Pe'er
22. Malta – Stephanie Farrugia
23. Hellas – Fotini Giannoulatou^[26]

Kommentatorar og sendingar

Dei fleste landa som overførte finalen, hadde kommentatorar som formidla informasjon og hendingar direkte til sjåarane. Oversikt over kommentatorar under Eurovision Song Contest 1995:^[27]

Kommentatorar og sendingar i deltakarlanda

Land	Kringkastar	Kanal	Kommentator(ar)
Austerrike	ORF	ORF 1	Ernst Grissemann[28]
Belgia	BRTN	BRTN TV1	André Vermeulen[29]
	RTBF	RTBF1	Jean-Pierre Hautier[30]
Bosnia-Hercegovina	RTV BiH	TVBiH	Ismeta Dervoz-Krvavac
Danmark	Danmarks Radio	DR TV	Jørgen de Mylius[31]
Frankrike	France Télévision	France 2	Olivier Minne[30]
Hellas	ERT	ET1	Dafni Bokota[32]
Irland	RTÉ	RTÉ 1	Pat Kenny
		RTÉ Radio 1	Larry Gogan
Island	RÚV	Sjónvarpið	Jakob Frímann Magnússon[33]
Israel	IBA	Kanal 1	Ingen kommentator
Kroatia	HRT	HRT 1	Aleksandar Kostadinov[34]
Kypros	RIK	RIK 1	Evi Papamikhail[35]
Malta	PBS	TVM	Enzo Gusman
Noreg	NRK	NRK Fjernsynet	Annette Groth[5]
		NRK P1	Stein Dag Jensen og Jahn Teigen[6]
Polen	TVP	TVP1	Artur Orzech[36]
Portugal	RTP	Canal 1	Ana do Carmo[37]
Russland	ORT	ORT	Ingen kommentator[38]
Slovenia	RTVSLO	SLO1	Damjana Golavšek[39]
Spania	TVE	La Primera	José Luis Uribarri[40]
Sverige	SVT	TV2	Pernilla Månsson og Kåge Gimtell[41]
	SR	SR P3 og SR P4	Claes-Johan Larsson og Lisa Syrén[42]
Storbritannia	BBC	BBC1	Terry Wogan[43]
		BBC Radio 2	Ken Bruce[44]
Tyrkia	TRT	TRT 1	Bülend Özveren
		TRT Radyo 3	Canan Kumbasar
Tyskland	ARD	Erstes Deutsches Fernsehen	Horst Senker[45]
		Deutschlandfunk/NDR Radio 2	Peter Urban
Ungarn	MTV	MTV1	István Vágó[46]

Kommentatorar og sendingar i ikkje-deltakande land

Land	Kringkastar	Kanal	Kommentator
Australia	SBS	SBS TV	Ukjend kommentator, sendt i opptak dagen etter[47]
Estland	Eesti Televisioon	ETV	Jüri Pihel[48]
Finland	Yle	Yle TV1	Erkki Pohjanheimo og Olli Ahvenlahti[49]
		Yle Radio Suomi	Iris Mattila og Ossi Runne
FR Jugoslavia	RTS	RTS 3K	Mladen Popović[50]
Nederland	NOS	Nederland 3	Paul de Leeuw[51]
Makedonia	MRT	MTV 1	Vlado Janevski
Sveits	TV DRS	Schweiz 4	Heinz Margot[28][52]
	TSR	Suisse 4	Jean-Marc Richard[28][52]
	TSI	Svizzera 4	Joanne Holder[28][52]