Հայաստանի ֆուտբոլի ազգային հավաքական

From Wikipedia, the free encyclopedia

Հայաստանի ֆուտբոլի ազգային հավաքական
Remove ads

Հայաստանի ֆուտբոլի ազգային հավաքական, ֆուտբոլի ազգային հավաքական, որը ներկայացնում է Հայաստանը ֆուտբոլի միջազգային մրցաշարերում և առանձին հանդիպումներում։ Խորհրդային Միության անկումից հետո հավաքականը իր առաջին միջազգային խաղն անցկացրել է Մոլդովայի դեմ՝ 1992 թվականի հոկտեմբերի 12-ին։

Արագ փաստեր Մականուն, Ստեղծման տարեթիվ ...
Remove ads

Պատմություն

Հայաստանի անկախացումից հետո՝ 1992 թվականի հունվարի 18-ին, հիմնադրվել է Հայաստանի ֆուտբոլի ֆեդերացիան, որը նույն թվականին կապ է հաստատել ՖԻՖԱ-ի, իսկ 1993 թվականին՝ ՈՒԵՖԱ-ի հետ[3]։ Հայաստանի ազգային հավաքականի պատմությունն սկսվում է 1992 թվականի հոկտեմբերի 14-ին, երբ Հայաստանը խաղում է Մոլդովայի հավաքականի դեմ։ Հանդիպման ընթացքում ոչ մի գոլ չի արձնագրվում, և խաղն ավարտվում է ոչ-ոքի։ 1996 թվականին Հայաստանի հավաքականը դառնում է Եվրոպայի և աշխարհի առաջնությունների որակավորման փուլերի մասնակից[4]։ 1994 թվականից սկսած Հայաստանը մասնակցել է ՈՒԵՖԱ Եվրոպայի Լիգայի ու ՖԻՖԱ Աշխարհի առաջնության բոլոր որակավորման փուլերին[5]։

Հայաստանի ազգային հավաքականի առաջին գլխավոր մարզիչն է եղել Խորհրդային Հայաստանի ֆուտբոլի աստղ Էդուարդ Մարգարովը։ ՈՒԵՖԱ-ի հոբելյանական մրցանակի դափնեկիր և նախկին ֆուտբոլիստ Խորեն Հովհաննիսյանը նույնպես եղել է Հայաստանի հավաքականի մարզիչ։ Սկզբնական շրջանում հավաքականի մարզիչներից շատերն այդ պաշտոնում մնում էին երկու տարուց ոչ ավելի։ 2006 թվականին Հայաստանի հավաքականի մարզիչ է դառնում շոտլանդացի Իան Պորտերֆիլդը, ում շնորհիվ թիմը հասնում է իր առաջին հաջողություններին։ Հայաստանի հավաքականն անցկացնում է հաղթական խաղեր Ղազախստանի (2:1) և Լեհաստանի (1:0) հավաքականների դեմ, իսկ Պորտուգալիայի հավաքականի դեմ խաղը, որին մասնակցում էր նաև Կրիշտիանու Ռոնալդուն, ավարտվոմ է 1:1 հաշվով։

Սակայն 62-ամյա Պորտերֆիլդը մահանում է քաղցկեղից՝ կիսատ թողնելով գործը։ Պորտերֆիլդից հետո հավաքականի մարզչի պաշտոնակատար է դառնում նրա օգնականը՝ Վարդան Մինասյանը, ով շատ բան էր սովորել Պորտերֆիլդից ու Սամվել Դարբինյանից[6]։ 2009 թվականի փետրվարի 10-ին Հայաստանի ֆուտբոլի ֆեդերացիայի նախագահ Ռուբեն Հայրապետյանի հրամանով Վարդան Մինասյանը նշանակվում է հավաքականի մարզիչ[7][8][9]։ ՈՒԵՖԱ Եվրո 2012 ընտրական փուլի ընթացքում Մինասյանի գլխավորությամբ Հայաստանի հավաքականը B խմբում հանդիպում է Ռուսաստանի, Սլովակիայի, Իռլանդիայի, Մակեդոնիայի ու Անդորրայի հավաքականների դեմ։ Հայաստանի հավաքականը երկու հանդիպումներում էլ հաղթում է Սլովակիայի (4:0 և 3:1) ու Անդորրայի (4:0 և 3:0) հավաքականներին։ Մակեդոնիայի հավաքականի հետ խաղերն ավարտվում են 2:2 և 4:1, իսկ Ռուսաստանի հետ հանդիպումը՝ 0:0 հաշվով։ B խմբում ամենաշատ գոլերը խփել էր Հայաստանի հավաքականը (22 գոլ), իսկ Հենրիխ Մխիթարյանը փխել էր 6 գոլ՝ դառնալով B խմբի՝ ամենաշատ գոլ խփած ֆուտբոլիստը[10][11]։

ՈւԵՖԱ-ի Եվրո-2012-ի անհավատալի խաղարկությունից հետո 2014-ի Աշխարհի Առաջնության և Եվրո-2016-ի ընտրական մրցաշարերը հաջող չէին, իսկ 2014 -ի Աշխարհի Առաջնության մրցաշարում հայկական հավաքականը կանգնած էր վերջին հորիզոնականում՝ առանց որևէ հաղթանակի։ Հայաստանը փրկվեց 2018-ի Աշխարհի Առաջնության որակավորման փուլում, երբ հայերը կարողացան տնային խաղում ցնցող 3-2 հաշվով հաղթանակ տոնել Չեռնոգորիայի նկատմամբ, ինչը նպաստեց, որ Չեռնոգորիան չկարողացավ նվաճել 2018-ի Աշխարհի Առաջնության ուղեգիր։ Այս հիասթափություններից հետո Վարդան Մինասյանը վերադարձավ գլխավորելու Հայաստանը ՈւԵՖԱ-ի 2018-19 մրցաշրջանի ՈՒԵՖԱ-ի Ազգերի լիգայի D մրցաշարում, բայց ավարտեց Մակեդոնիայից ցածր դեղում, այդ թվում `Ջիբրալթարից կրեց 0։ 1 հաշվով տնային պարտություն։ Այս նվաստացման պատճառով Մինասյանը պաշտոնանկ արվեց, իսկ Արմեն Գյուլբուդաղյանցը նշանակվեց նոր մարզիչ։ Հայերը մասնակցեցին ՈՒԵՖԱ-ի Եվրո -2020-ի ընտրական փուլին՝ Իտալիայի, Բոսնիա և Հերցեգովինայի, Եվրոպայի նախկին չեմպիոն Հունաստանի, Ֆինլանդիայի և Լիխտենշտեյնի հետ միասին։ Հայաստանը սեփական հարկի տակ պարտվեց Բոսնիային 1–2 հաշվով և Ֆինլանդիային 0–2 հաշվով, և ենթադրվում էր, որ հավաքականը շատ շուտ դուրս կգա մրցաշարից։ Այնուամենայնիվ, Հայաստանն իր վերածնունդը սկսեց այս կորուստներից հետո, սեփական հարկի տակ 3։ 0 հաշվով հաղթելով Լիխտենշտեյնին, մինչ այդ կարողանալով արտագնա խաղում ցնցող 3-2 հաշվով հաղթանակ տոնել ՈՒԵՖԱ-ի Եվրո-2004-ի նախկին չեմպիոն Հունաստանի նկատմամբ։ Հայաստանն աննշան հետընթաց ունեցավ Իտալիայի հավաքականից 1։ 3 հաշվով պարտվելուց հետո, սակայն որակավորման մեկ այլ փուլում 4-2 հաշվով համոզիչ հաղթանակ տարավ Բոսնիայի և Հերցեգովինայի նկատմամբ։ Ցավոք, Հայաստանը անհաջողություններ ունեցավ, երբ իրենց խաղերում նրանք դիմակայեցին Հունաստանին, Ֆինլանդիային և Իտալիային, երկու խաղում էլ Հայաստանը պարտվեց և, ի վերջո, զբաղեցնելով 5-րդ տեղը իրենց խմբում, չկարողացավ նվաճել ՈՒԵՖԱ-ի Եվրո -2020 ուղեգիր։

2020–21 ՈՒԵՖԱ-ի Ազգերի լիգայի C խմբում Հայաստանի հավաքականը չէր դիտվում որպես ֆավորիտ՝ Հյուսիսային Մակեդոնիայի, Վրաստանի և Էստոնիայի հետ միասին։ Հավաքականը սկսեց մրցաշարը 1-2 հաշվով Հյուսիսային Մակեդոնիայի հետ արտագնա խաղում պարտությամբ, բայց Էստոնիայի ընտրանու հետ խաղում կարողանում է խրախուսական 2։ 0 հաշվով հաղթանակ կորզել։ Հոկտեմբերին Հայաստանը ստիպված էր անցկացնել իրենց նշանակված «տնային խաղը» Լեհաստանում՝ Լեռնային Ղարաբաղում պատերազմի պատճառով, և խաղաց Վրաստանի հետ ոչ ոքի 2-2 և Էստոնիայի հետ ոչ ոքի 1–1 տպավորություն թողնելով, որ հավաքականը կխուսափի բարձրացում ստանալու հնարավորությունից։ Սակայն նույն տարվա նոյեմբերին, առանց հավաքականի ավագ Հենրիխ Մխիթարյանի, Հայաստանը կարողացավ Թբիլիսիում 2-1 հաշվով հաղթանակ տանել Վրաստանի նկատմամբ, մինչ այդ Կիպրոսում 1-0 հաշվով հաղթանակ տանելով Հյուսիսային Մակեդոնիայի նկատմամբ, որը արդեն որակավորվել էր ՈՒԵՖԱ-ի Եվրո -2020-ին։ Այս հաղթանակները ոչ միայն ապահովեցին Հայաստանի բարձրացումը ՈւԵՖԱ-ի Ազգերի Բ լիգա 2022–23, այլ նաև նշանակում է, որ Հայաստանը կարող է լինել Կովկասի առաջին երկիրը, որը կստանա 2022 ՖԻՖԱ-ի Աշխարհի գավաթի փլեյ-օֆֆի ուղեգիր։

Remove ads

Մարզադաշտեր

Thumb
Հրազդան մարզադաշտ 2009

«Հրազդան» մարզադաշտը կառուցվել է Գալուստ Գյուլբենկյանի ֆինանսական աջակցությամբ 1970-1971 թվականներին՝ 11 ամսվա ընթացքում։ Գտնվում է Հրազդան գետի ափին, որի անունով էլ կոչվել է։ Բացման արարողությունը տեղի է ունեցել 1971 թվականի մայիսի 19-ին[12]։ Խորհրդային տարիներին եղել է ԽՍՀՄ ամենամեծ մարզադաշտերից մեկը և քիչ թվով երկհարկանի մարզադաշտերից մեկը։ 1978 թվականին ԽՍՀՄ հավաքականն այս մարզադաշտում անցկացրել է երկու խաղ. դրանցից մեկն ապրիլին անցկացված ընկերական խաղն է Ֆինլանդիայի հավաքականի դեմ (10:2 հօգուտ ԽՍՀՄ), իսկ կես տարի անց Եվրոպայի առաջնության նախընտրական փուլի շրջանակներում ԽՍՀՄ հավաքականը խաղացել է Հունաստանի դեմ (2:0 հօգուտ ԽՍՀՄ հավաքականի)։ Ֆինլանդիայի հավաքականի դեմ խաղին ներկա է եղել 12 000, իսկ Հունաստանի հավաքականի դեմ խաղին՝ 40 հազար հանդիսական։

Remove ads

Մարզիչներ

2025 թվականի Փետրվարի 23-ի դրությամբ

Մանրամասն տեղեկատվություն Մարզիչ, Տարիներ ...

Խ = Խաղեր; Հ = Հաղթանակներ; Ո = Ոչ-ոքիներ; Պ = Պարտություններ; ԽԳ = Խփած գնդակներ; ԲԳ = Բաց թողած գնդակներ
1. Գլխավոր մարզչի պաշտոնակատար

Remove ads

Հավաքականի կազմ

2025թ․ - ի Հունիսի 11- ի դրությամբ

Ներկա կազմ

Մանրամասն տեղեկատվություն N°, Խաղացող ...
Remove ads

Հավաքականը ՖԻՖԱ-ի դասակարգման աղյուսակում

Մանրամասն տեղեկատվություն ՏԱՐԻ, ՀՈՒՆ ...
Remove ads

Վերջին խաղեր

Մանրամասն տեղեկատվություն Առաջնություն, Մարզադաշտ ...
Remove ads

Հայաստանը այլ ազգային հավաքականների դեմ

Thumb
Հայաստանի և Պորտուգալիայի խաղ 2007 թ. «Հանրապետական» մարզադաշտում (1-1)

Հունիսի 14, 2015

Մանրամասն տեղեկատվություն Ազգային հավաքական, Խ ...
Remove ads

Միջազգային պաշտոնական հանդիպումների վիճակագրություն

Եվրոպայի առաջնություն

Վիճակագրություն

Հունիսի 11 2025թ․ դրությամբ
Թավ տառերով նշված են այն ֆուտբոլիստները, որոնք դեռևս հանդես են գալիս հավաքականում

Մանրամասն տեղեկատվություն #, Խաղացող ...

Ծանոթագրություններ

Արտաքին հղումներ

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads