ဟက်စ်စီယမ်

ဟက်စ်စီယမ် (Hassium) ဒြပ်စင်ကို ဒြပ်ခွဲခန်း၌သာ ဖန်တီးထုတ်ယူ ရရှိ်နိုင်ပြီး ၎င်း၏ဒြပ်ပိုင်းဆိုင်ရာဂုဏ်သတ္တိများသည် Osmium ဒြပ်စင်နှင့်ဆင်တူနိုင်သည်။ အဖြူရောင်ရှိသော silver သို့မဟုတ် မီးခိုရောင်ရှိသောဒြပ်စင်တစ်ခုဖြစ်နိုင်ကြောင်းလည်း ခန့်မှန်းထားကြသည်။ ၎င်း၏သင်္ကေတမှာ Hs ဖြစ်ပြီး အက်တမ်အမှတ်စဉ် (atomic number) ၁၀၈ ဖြစ်သည်။ ၎င်း၏ တည်ငြိမ်မှုအမြင့်ဆုံးရှိသည့် isotope အမှတ်စဉ်မှာ 227Hs ဖြစ်၍ သက်တမ်းဝက်(half-life) မှာ ၁၆.၅ မိနစ်ဖြစ်သည်။ Hassium ဒြပ်စင်ကို ၁၉၈၄ ခုနှစ်တွင်ဂျာမန်ရူပဗေဒပညာရှင် Peter Armbruster နှင့် Gottfried Munzenberg တို့မှ ဂျာမနီနိုင်ငံ Hesse ပြည်နယ် Darmstadt မြို့ရှိ GSI ကောလိပ်ရှိ ဓာတ်ခွဲခန်းမှစတင်တွေ့ရှိခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ Hassium အမည်သည် Latin ဘာသာမှ ဆင်းသက်လာသော Hesse ၏ (ဂျာမနီနိုင်ငံ GSI ကောလိပ်တည်ရှိရာ ပြည်နယ်) အမည် အား ဂုဏ်ပြုသတ်မှတ်အမည်ပေးထားခြင်း ဖြစ်သည်။

ဟက်စ်စီယမ်  ₁₀₈Hs

ယေဘုယျ ဂုဏ်သတ္တိများ
အမည်၊ သင်္ကေတ	ဟက်စ်စီယမ်, Hs
ဒြပ်စင်အလှည့်ကျဇယားရှိ ဟက်စ်စီယမ်
Os ↑ Hs ↓ (Uhb) ဘိုဟ်ရီယမ် ← ဟက်စ်စီယမ် → မိုက်ဒ်နီရီယမ်
အက်တမ် အမှတ်စဉ် (Z)	108
အုပ်စု၊ ဘလော့	group 8
ဒြပ်စင်အလှည့်ကျဇယား	period 7
စံ အက်တောမစ် အလေးချိန် (Ar)
အီလက်ထရွန် ပြုပြင်မှု	[Rn] 5f14 6d6 7s2[၁]
အခွံတစ်ခုလျင် အီလက်ထရွန်ပါဝင်မှု	2, 8, 18, 32, 32, 14, 2
ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဂုဏ်သတ္တိများ
ဖေ့စ်	အစိုင်အခဲ (predicted)[၂]
သိပ်သည်းမှု (အခန်းအပူချိန်)	41 g/cm3 (predicted)[၃]
အက်တောမစ် ဂုဏ်အင်များ
အိုင်ယွန်းပြုခြင်းစွမ်းအင်	1st: 730 kJ/mol 2nd: 1760 kJ/mol 3rd: 2830 kJ/mol (more) (predicted)[၄]
အက်တောမစ် အချင်းဝက်	empirical: 126 pm (estimated)[၃]
ကိုဗေးလန့်အချင်းဝက်	134 pm (estimated)[၅]
Miscellanea
ပုံဆောင်ခဲ ဖွဲ့စည်းပုံ	​hexagonal close-packed (hcp) (predicted)[၂]
CAS Number	54037-57-9
သမိုင်းကြောင်း
အမည်တပ်ခြင်း	after Hassia, Latin for Hesse, Germany, where it was discovered[၆]
ရှာဖွေတွေ့ရှိမှု	Gesellschaft für Schwerionenforschung (1984)
အတည်ငြိမ်ဆုံး ဟက်စ်စီယမ်၏ အိုင်ဆိုတုပ်များ
iso NA သက်တမ်းဝက် DM DE (MeV) DP 269Hs syn 16 s α 9.21, 9.10, 8.97 265Sg 270Hs syn 9 s α 9.02, 8.88 266Sg 271Hs syn 10 s α 9.27, 9.13 267Sg
ဝီကီဒေတာတွင် | ကြည့်ရှု ဆွေးနွေး ပြင်ဆင် | ကိုးကား

အသုံးပြုခြင်း

၎င်းဒြပ်စင်အကြောင်းကို အနည်းငယ်သာသိရှိထားပြီး အသုံးပြုနိုင်ရန် နည်းလမ်းတစုံတရာမသိရှိသေးပါ။

သဘာဝမှာတွေ့ရှိမှုအခြေအနေ

၎င်းဒြပ်စင်ကို သဘာဝတွင် မတွေ့ရှိနိုင်ပဲ ဓာတ်ခွဲခန်းအတွင်းမှသာ ထုတ်ယူနိုင်သည်။

ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာသက်ရောက်မှုများ

၎င်းဒြပ်စင်သည် အလွန်မတည်မြဲသောဒြပ်စင် ဖြစ်သည်။ ၎င်းဒြပ်စင်ဖြစ်ပေါ်ပြီး အလွန်လျင်မြန်စွာ အခြားဒြပ်စင်များအဖြစ်သို့ ပြိုကွဲပျက်စီးသွားသောကြောင့် ၎င်းဒြပ်စင်မှလူသားတို့၏ ကျန်းမာရေး အပေါ်အကျိုးသက်ရောက်မှုကိုလေ့လာရန်မဖြစ်နိုင်ပါ။

ပတ်ဝန်းကျင်သို့သတ်ရောက်မှုများ

Hassium ဒြပ်စင်၏သက်တမ်းဝက်(half-life)သည် ၉.၇ စက္ကန့်ခန့် အလွန်တိုသောကြောင့် ပတ်ဝန်ကျင်သို့ သက်ရောက်မှုများကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားစရာမလိုပါ။