2014.
Godina From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Godina 2014. je redovna godina koja počinje u sredu po gregorijanskom kalendaru (link pokazuje kalendar).
Remove ads
Za ostala značenja, vidi 2014. (razvrstavanje).
Ova godina je od UN označena kao:
- Međunarodna godina porodičnih farmi
- Međunarodna godina kristalografije
- Međunarodna godina malih ostrvskih država u razvoju
- Početak Međunarodne decenije (2014-2024) održive energije za sve
Remove ads
Događaji
Januar/Siječanj
- 1. 1. - U Zagrebu uhapšeni Josip Perković i Zdravko Mustač, nekadašnji šefovi jugoslavenskih i hrvatskih sigurnosnih službi (Perković izručen Njemačkoj 24. siječnja, a Mustač u travnju).
- 1. 1. - Latvija postala 18. članica Eurozone.
- 1. 1. - Grčka predsedava EU.
- 1. 1. - U Koloradu počela maloprodaja marihuane.
- 3. 1. - Sirijski građanski rat: na severu zemlje izbile borbe između grupe IDIŠ i ostalih pobunjenika.
- c. 6. 1. - Rekordna hladnoća u Severnoj Americi i niz oluja na Britanskim ostrvima (na jugu Engleske najvlažniji januar od početka merenja 1767).
- 10. 1. - Predsednik Centralnoafričke Republike Michel Djotodia dao ostavku - u zemlji se sukobljavaju hrišćani (Anti-balaka) i muslimani (bivša Séléka).
- 10. 1. - Južnosudanske snage povratile od pobunjenika grad Bentiu u naftonosnom regionu.
- 12 - 26. 1. -
Europsko prvenstvo u rukometu - Danska 2014.: Francuska 1, Hrvatska 4, Srbija 13, Crna Gora 16.
- 14. 1. - Bivši šefovi DB Ratko Romić i Milan Radonjić uhapšeni u vezi ubistva Slavka Ćuruvije.
- 14. 1. - Mađarsko-ruski nuklearni sporazum: proširenje nuklearne elektrane Paks finansirano ruskom kreditnom linijom od 10 milijardi eura.
- 15. 1. - Radimir Čačić isključen iz HNS.
- 16. 1. - U Severnoj Mitrovici ubijen odbornik Dimitrije Janićijević (SLS).
- 19. 1. - Evromajdan: pojačani protesti u Kijevu nakon usvajanja "antiprotestnih" zakona, dolazi do sukoba sa policijom, narednih dana i prve žrtve.
- 21. 1. - Pristupanje Srbije Evropskoj uniji: pregovori počeli prvom međuvladinom konferencijom.
- 21. 1. - Uvedeno vanredno stanje u Bangkoku i okolini gde protivnici vlade Yingluck Shinawatre demonstriraju već dva meseca.
- 25. 1. - Srbijanski ministar privrede Saša Radulović dao ostavku "zbog nesprovođenja ekonomskih reformi".
- 25. 1. - Srpskohrvatska Wikipedija ima 100.000 članaka.
- 27. 1. - Oliver Ivanović uhapšen u severnoj Mitrovici zbog optužbe za ratne zločine.
- 28. 1. - Ukrajinski premijer Mikola Azarov dao ostavku, parlament ukinuo antiprotestne zakone.
Februar/Veljača
- 1. 2. - Košava u Vršcu duvala do 168 km/h (47 m/s). Ovih dana: mnogo zavejanih automobila u Vojvodini, snijeg, nestanak struje, stradanje šume u Gorskom kotaru.
- 5 - 6. 2. - Radnički protesti u Tuzli prerasli u nerede.
- 6. 2. - Sukob studenata i policije ispred rektorata u Prištini.
- 7. 2. - Protesti u BiH: Zapaljena zgrada Predsjedništva BiH, kao i kantonalnih vlada u Sarajevu, Tuzli, Zenici, Mostaru i Bihaću.
- 7 - 23. 2. -
Zimska olimpijada u Sočiju. Ivica Kostelić uzeo srebrnu medalju. - 9. 2. - Švajcarski referendum podržao sa 50,3% ograničenje useljavanja iz Evropske unije.
- 11. 2. - "Šakali" osuđeni na 106 godina zatvora zbog zločina kod Peći 1999.
- 12. 2. - Počinju opozicioni protesti u Venecueli.
- c. 14. 2. - Poplave oko Kupe (najviši vodostaj u Karlovcu za 40 godina). Poplave i u Engleskoj (Somerset Levels).
- 18 - 20. 2. - Sukobi policije i demonstranata na Majdanu u Kijevu, najmanje 77 poginulih.
- 22. 2. - Ukrajinska revolucija: Parlament (Rada) glasa za smenu predsednika Janukoviča koji je noćas napustio glavni grad nakon sklapanja sporazuma s opozicijom. Oslobođena Julija Timošenko.
- 22. 2. - Matteo Renzi (39, DS) novi premijer Italije.
- 28. 2. - Krimska kriza: "neidentifikovani" vojnici zauzeli simferopoljski i sevastopoljski aerodrom, ruski brod blokirao luku Balaklava - poluostrvo je narednih dana stavljeno pod rusku kontrolu.
Mart/Ožujak
- 1. 3. - Napadači s noževima ubili najmanje 33 ljudi na železničkoj stanici u Kunmingu, južna Kina.
- 2. 3. - 86. dodjela Oscara: najbolji film 12 Years a Slave, ukupno tri nagrade od devet nominacija, Gravity sedam od 10, Dallas Buyers Club tri od šest.
- 3. 3. - Počela rasprava pred Međunarodnim sudom pravde povodom tužbi za genocid između Srbije i Hrvatske.
- 5. 3. - Fudbalska reprezentacija Kosova odigrala prvu međunarodnu utakmicu, prijateljsku sa Haitijem u Mitrovici.
- 6. 3. - Krimski parlament izglasao priključenje Rusiji o čemu je deset dana kasnije održan i referendum.
- 8. 3. - Malaysia Airlines let 370 Kuala Lumpur - Peking: avion sa 239 osoba nestao iznad Tajlandskog zaljeva da bi završio u južnom Indijskom okeanu.
- 11. 3. - Bivši premijer Ivo Sanader nepravomoćno osuđen na 9 godina za korupciju a HDZ na blizu 4 milijuna eura kazne i oduzimanja protupravno stečene koristi.
- 16. 3. -
Vanredni izbori u Srbiji:
- skupštinski: SNS 158 mandata (+85), SPS-PUPS-JS 44 (isto), DS 19 (-48), NDS i koal. 18 mandata.
- lokalni u Beogradu: apsolutna većina za SNS.
- 18. 3. - Darko Šarić izručen Srbiji nakon što se predao u nekoj latinoameričkoj zemlji - optužen za trgovinu kokainom i pranje novca.
- 18. 3. - Rusija anektirala Republiku Krim, čiju je nezavisnost juče priznala, kao i grad Sevastopolj na istom poluostrvu (zakon potpisan 21. 3.) - Zapad odgovara ograničenim sankcijama i isključenjem Rusije iz G8. To je prvi put u evropskoj historiji da je jedna država pripojila dio teritorija neke druge države od drugog svjetskog rata.
- 22. 3. - Klizište u mestu Oso, Washington, 43 mrtvih.
- 24. 3. - Sud u Egiptu osudio na smrt 528 pripadnika Muslimanskog bratstva za ubistvo jednog policajca.
- 28. 3. - Angelina Jolie u poseti BiH, odala počast žrtvama silovanja.
- 30. 3. - Lokalni izbori u Turskoj ocenjeni kao uspeh vladajuće Stranke pravde i razvoja premijera Erdoğana.
April/Travanj
- 6. 4. - Parlamentarni izbori u Mađarskoj, prvi po novom ustavu i izbornom zakonu koji glas daje i dijaspori: 133 od 199 mandata za Orbánov Fidesz.
- 7. 4. - Proruski aktivisti proglasili "Donjecku Narodnu Republiku" - narednih desetak dana zauzimanje ključnih objekata u više gradova, slični proglasi u Harkovu i Lugansku.
- 10. 4. - Grčka prodala obveznice za tri milijarde eura, prvi put posle 4 godine, uz šestostruku potražnju.
- 11. 4. - Srpskohrvatska Wikipedija prešla 150.000 članaka.
- 14. 4. - Boko Haram izveo eksploziju u nigerijskog prestonici Abuja - 75 mrtvih. Sutradan otimaju 230 učenica u državi Borno (40 je uspelo pobeći) - ovo izaziva globalnu kampanju Bring Back Our Girls.
- 16. 4. - Feribot Sewol potonuo pored Južne Koreje - oko 300 utopljenih, uglavnom đaka na izletu.
- 18. 4. - U lavini na Mont Everestu poginulo 16 Sherpi.
- 20. 4. - Pucnjava kod kontrolnog punkta blizu Slovjanska na istoku Ukrajine sa nekoliko mrtvih.
- 27. 4. - Kanonizacija Ivana XXIII. i Ivana Pavla II..
- 27. 4. - Aleksandar Vučić na čelu nove vlade Srbije (do 2017, predsednik Republike 2017-...).
- 27. 4. - Vladajuća VMRO-DPMNE pobeđuje na parlamentarnim i predsedničkim izborima u Makedoniji.
- 28. 4. - Potvrđena presuda Janezu Janši na dve godine zatvora zbog afere Patria.
Maj/Svibanj
- 2. 5. - Ukrajinska kriza: preko 40 mrtvih u sukobima u Odesi, uglavnom u požaru u zgradi sindikata; istog dana pokrenuta druga ukrajinska "ofanziva" na Slavjansk.
- 2. 5. - Stotine, možda 2000, mrtvih u dva klizišta u afganskog provinciji Badahšan.
- 5. 5. - Slovenska premijerka Alenka Bratušek podnijela ostavku.
- 6. 5. - Smjenjen hrvatski ministar financija Slavko Linić.
- 7. 5. - Skupština Kosova raspuštena nakon što se nije mogla doneti odluka o formiranju Oružanih snaga - izbori u junu.
- 7. 5. - Sirijski građanski rat: pobunjenici u skladu sa dogovorom napustili Homs, raniju "prestonicu revolucije".
- 7. 5. - Ustavni sud Tajlanda naredio smenu premijerke Yingluck Shinawatre, vojska uzima vlast 22. maja.
- 9. 5. - Otvorena obnovljena zgrada Gradske vijećnice u Sarajevu.
- 6 - 10. 5. - Eurosong 2014 u Kopenhagenu: "bradata pevačica" Conchita Wurst iz Austrije na prvom mestu, Sergej Ćetković (CG) 19, Hrvatska, Srbija i BiH nisu učestvovale.
- 11. 5. - Referendumi o samoupravi/nezavisnosti u Donjeckoj i Luganskoj oblasti.
- 13. 5. - Eksplozija i požar u rudniku Soma na zapadu Turske, 300 poginulih.
- 14. 5. -... - Poplave na Balkanu: ciklon Yvette/Tamara izaziva historijske padavine i vodostaje koji vode katastrofalnim poplavama u Srbiji, Bosni i Slavoniji.
- 16. 5. - Objavljeno da je na izborima u Indiji ubedljivu pobedu odnela opoziciona partija Bharatiya Janata ("Indijski narod") harizmatičnog Narendre Modija.
- 16. 5. - Libijska pobuna: gen. Khalifa Haftar napao islamističke milicije u Bengaziju, dva dana kasnije i parlament u Tripoliju.
- 21. 5. - Rusija i Kina postigle 30-godišnji gasni sporazum, pretpostavljene vrednosti 400 milijardi dolara.
- 22 - 25. 5. - Izbori za Evropski parlament. Hrvatska: HDZ i koalicija 6, SDP i koalicija 4, ORaH 1 mjesto. Inače, opet najviše mjesta za desni centar, napredovale stranke krajnje desnice i ljevice.
- 25. 5. - Predsednički izbori u Ukrajini, pobedio milijarder Petro Porošenko. Na istoku zemlje ovih dana borbe s većim brojem žrtava.
- 28. 5. - Bivši general Abdel Fattah el-Sisi pobedio na izborima u Egiptu.
- 29. 5. - Lideri Rusije, Bjelorusije i Kazahstana potpisali ugovor o osnivanju Evroazijskog ekonomskog saveza (stupa na snagu 1. 1. 2015.).
- 30. 5. - 1. 6. -
Evropski šampionat u veslanju 2014. održan u Beogradu.
Jun/Lipanj
- 2. 6. - Telangana postala 29. indijska država (izdvojena iz Andhra Pradesha).
- 7. 6. - Slavko Linić glasovima 50:47 isključen iz SDP nakon što je optužio premijera Milanovića za nepotizam, klijentelizam i zloupotrebu medija i represivnog aparata protiv njega i njegove obitelji.
- 8. 6. - Prevremeni parlamentarni izbori na Kosovu, prvi na celoj teritoriji - ponovo najviše glasova za Demokratsku partiju Kosova Hashima Thacija.
- 8. 6. - Bugarska objavila da obustavlja rad na gasovodu Južni tok nakon kritika iz EU i SAD.
- 10. 6. - Grupa Islamska država u Iraku i Šamu ušla u irački grad Mosul, sutradan i u Tikrit a Kurdi ušli u Kirkuk.
- 11. 6. - Smjenjena dvojica hrvatskih ministara: Rajko Ostojić (zdravlje) i Željko Jovanović (znanost, obrazovanje, sport).
- 12. 6. - 13. 7. -
Svjetski kup FIFA 2014 u Brazilu. - 14. 6. - Kod Luganska oboren ukrajinski vojni transporter, 49 mrtvih.
- 19. 6. - Felipe VI je novi kralj Španije nakon abdikacije Juana Carlosa I.
- 20. 6. - Srbijanski premijer Vučić objavio da će biti smenjeni načelnici svih pet uprava policije.
- 22. 6. - Protesti i neredi Albanaca u južnoj Mitrovici zbog "Parka mira" na mostu preko Ibra.
- 22. 6. - Dario Kordić svečano dočekan u Busovači nakon odslužene haške kazne.
- 23. 6. - Profesor Slavo Kukić napadnut u svom kabinetu u Mostaru.
- 23. 6. - Lekari bez granica objavili da je epidemija ebole u Zapadnoj Africi 2014. van kontrole.
- 24. 6. - Ruski predsednik Putin u poseti Beču, Gazprom potpisao ugovor o Južnom toku sa OMV-om.
- 24. i 25. 6. - Nevreme sa orkanskim vetrom u nekim mestima Srbije (npr. Šopić kod Lazarevca).
- 27. 6. - Agrokor kupuje Mercator - dogovor vrijedan 1,3 milijarde eura.
- 27. 6. - Premijer Vučić i investitor iz UA Emirata predstavili projekat "Beograd na vodi".
- 27. 6. - Istočno partnerstvo: potpisani sporazumi o pridruživanju Ukrajine, Gruzije i Moldove EU.
- 27. 6. - Juriš klijenata na Prvu investicionu banku u Bugarskoj, nedelju dana ranije i na Korporativnu trgovačku banku - vlasti tvrde da se radi o pokušaju destabilizacije države.
- 28. 6. - Stogodišnjica Sarajevskog atentata obeležena u Sarajevu i Višegradu, otvoren Andrićgrad.
Jul/Srpanj
- 1. 7. - Italija predsedava EU.
- 2. 7. - Dva dana nakon što su pronađena tela otete trojice jevrejskih tinejdžera, palestinski tinejdžer otet i živ spaljen - neredi.
- 4. 7. - Neredi Albanaca u Skoplju nakon presuda za Ubistva kod Smilkovaca 2012.
- 5. 7. - Ukrajinska vojska ušla u Slavjansk i još nekoliko gradova narednih dana.
- čečenski emigrant u Francuskoj, Said-Emin Ibragimov, odlazi pred Međunarodni krivični sud (MKS) i postavlja službeni zahtjev tužiteljima da razmotre podizanje optužnice protiv ruskog predsjednika Vladimira Putina za ratne zločine, zločine protiv čovječnosti i genocid tokom drugog čečenskog rata.[1] Idućeg mjeseca, Ibragimov je napadnut i pretučen, te je za to optužio rusku tajnu službu.[2]
- 6. 7. - Novak Đoković osvojio Wimbledon i vratio se na prvo mesto ATP liste. Tri dana kasnije se oženio Jelenom Ristić na Svetom Stefanu.
- 8. 7. - Polufinale SP: Brazil - Nemačka 1:7.
- 8. 7. - Izraelska Operacija Zaštitna ivica (ili "Čvrsta stena") - prepucavanje sa Hamasom u Gazi, od 17-og i kopnena intervencija.
- 12. 7. - Ministar finansija Srbije Lazar Krstić dao ostavku.
- 13. 7. - Finale Svjetskog prvenstva: Njemačka - Argentina 1:0.
- 13. 7. - Vanredni izbori u Sloveniji, pobjeda Stranke Mira Cerara.
- 13. 7. - Ustoličen Porfirije, mitropolit zagrebačko-ljubljanski.
- 13 - 27. 7. -
Europsko prvenstvo u vaterpolu - Budimpešta 2014.: Srbija 1, Crna Gora 4, Hrvatska 5. - 14. 7. - Ukrajinski vojni transportni avion An-26 oboren sa visine od 6.500 m.
- 16. 7. - U Hrvatskoj usvojen Zakon o životnom partnerstvu - ista prava za istospolne parove, osim posvajanja djece.
- 16. 7. - Donatorska konferencija u Briselu: obećano 995 miliona eura za poplavljena područja u Srbiji i 809 miliona za BiH.
- 16. 7. - Okružni sud u Hagu presudio da je Holandski bataljon odgovoran za smrt 300 Bošnjaka u Potočarima 1995..
- 16. 7. - Evropski sud za ljudska prava presudio da Slovenija i Srbija moraju vratiti staru deviznu štednju iz nekadašnje Ljubljanske banke odn. Investbanke.
- 17. 7. - Malaysia Airlines let 17: avion sa 298 osoba oboren iznad istočne Ukrajine.
- 24. 7. - Air Algérie let 5017 pao u Maliju, 116 mrtvih.
- 26. 7. - Orbánov govor u Tušnadu, rumunski Erdelj: Mađarska je raskinula sa liberalnom demokratijom, pozitivne primere daju Singapur, Kina, Indija, Turska i Rusija[3].
- c. 27. 7. - Srpskohrvatska Wikipedija ima 200.000 članaka.
- 29. 7. - Izveštaj Johna Clinta Williamsona, glavnog tužioca specijalnog istraživačkog tima EULEX-a: neki bivši rukovodioci OVK činili ratne zločine, za sada nema dokaza o trgovini organima.
- 29. 7. - U Srbiji stupio na snagu izmenjeni Zakon o radu.
- 30. 7. - Argentina u selektivnom default-u, zbog sudske presude u SAD da se dugovi moraju isplatiti upornim hedž-fondovima koji nisu prihvatili restrukturaciju.
- jul/avgust - Nastavak kišovitog vremena u regionu, s mestimičnim nepogodama i poplavama.
Avgust/August/Kolovoz
- jul-avgust - Proširila se kampanja odn. internet fenomen Ice Bucket Challenge.
- 1. 8. - EU uvela treći stupanj sankcija Rusiji[4], nakon sličnih mera SAD. Predsednik Putin uzvraća kontramerama 6. avgusta (npr. zabranjen uvoz hrane iz EU i dr.).
- 5. 8. - MiG-21 Hrvatskog ratnog zrakoplovstva se srušio kraj Velike Gorice, pilot se katapultirao.
- 6/7. 8. - Nakon hapšenja ubice, kod Čonoplje pronađeno telo Tijane Jurić (15) koja je nestala 25/26. jula u Bajmoku.
- 8. 8. - Prvi američki udari protiv Islamske Države (Iraka i Šama) koja preti Jazidima.
- 9. 8. - U Nigeriji proglašeno vanredno stanje zbog ebole - samo sedam zaraženih u ovoj zemlji tokom avgusta, drugde u zapadnoj Africi veliki rast broja.
- 9. 8. - Afera Michaela Browna: oolicajac ubio crnog tinejdžera u mestu Ferguson, Missouri, što će biti povod višednevnim protestima i povremenim nemirima.
- 10. 8. - Recep Tayyip Erdoğan, premijer Turske od 2003, pobedio na prvim direktnim izborima za predsednika Turske (mandat od 28. 8.).
- 12 - 17. 8. -
Europsko prvenstvo u atletici - Zürich 2014. Medalje: Sandra Perković, Ana Šimić, Ivana Španović, Tatjana Jelača.
- 13. 8. - Ustavni sud Republike Hrvatske zabranio referendum o pragu za službenu uporabu manjinskog jezika ili pisma (tj. ćirilice).
- 13 - 24. 8. -
Evropsko prvenstvo u vodenim sportovima - Berlin 2014. Velimir Stjepanović osvojio dva zlata. - 14. 8. - Irački premijer Nuri el Maliki objavio da se povlači, pod pritiskom iz zemlje i sveta.
- 14. 8. - Arheolozi objavili otkriće Amfipoliske grobnice u severnoj Grčkoj.
- 16. 8. - Gamergate: otvara se kontroverzna debata o kulturi video-igara, uz napade na feministkinje.
- 19. 8. - "Islamska država" objavila da je ubila novinara Jamesa Foleya iz odmazde za američke udare; početkom septembra je ubijen još jedan novinar, Steven Sotloff.
- 23. 8. - Milicija iz Misrate sa islamističkom koalicijom nakon jednomesečnih borbi (Operacija Libijska zora[5]) uzela Aerodrom Tripoli zintanskoj miliciji; islamisti u dva navrata bili na meti aviona (Egipat i UA Emirati)[6]. Vlada i parlament Libije otišli u Tobruk.
- 25. 8. - NASA-ina letelica New Horizons prelazi Neptunovu orbitu.
- 27. 8. - Rat u istočnoj Ukrajini: proruski pobunjenici na novom frontu zauzeli primorski grad Novoazovsk, Ukrajina tvrdi da je u tome učestvovala i ruska vojska.
.jpg)
- 28. 8. - Šumokradice s Kosova ubile žandarma Stevana Sinđelića kod Merdara.
- 28. 8. - Berlinski sastanak regionalnih lidera[7].
- 29. 8. - Predstavnici BiH, Crne Gore, Hrvatske i Srbije potpisali Mostarsku deklaraciju o nestalima.
- 29. 8. - Bitka za Ilovajsk: stotine ukrajinskih vojnika ginu tokom povlačenja iz grada, tvrde da je u borbi učestvovala i ruska vojska.
Septembar/Rujan
- 30. 8. - 14. 9. -
Košarkaški svetski kup FIBA 2014 u Španiji: SAD 1, Srbija 2, Hrvatska 10; Miloš Teodosić u timu prvenstva. - 1. 9. - U Srbiji počeli da rade javni beležnici (notari).
- 4. 9. - Od gorskog udara i obrušavanja stradala petorica rudara u jami Raspotočje kod Zenice, sutradan spašeno 29 rudara.
- 5. 9. - Zaključeno primirje u Ukrajini (brojna kršenja).
- 5. 9. - U Zagrebu sklopljena prva istospolna zajednica u Hrvatskoj - Hrvat i Srbin.
- 8. 9. - Marin Čilić osvojio US Open, pobijedio Kei Nishikorija 3:0.
- 10. 9. - Akcija "Brend" ("Meso") u BiH, uhapšeni braća Lijanović i još nekoliko osoba.
- 10. 9. - Beogradski advokati stupili u štrajk, nedelju dana kasnije im se pridružuju kolege iz ostatka zemlje (štrajk traje do januara).
- c. 13. 9. - "Islamska država" ubila britanskog humanitarca Davida Hainesa (ranije živio u Sisku).
- 13. 9. - Kupa u Karlovcu dostigla rekordnih 834 cm, sutradan rekordno i na Muri. U istočnoj Srbiji 15 - 16. palo 150 litara kiše, najteže u Tekiji i Grabovici.
- 18. 9. - Škotski referendum o nezavisnosti: 55% protiv.
- 21. 9. - Sporazum afganistanskih predsedničkih kandidata nakon višemesečnog spora: Ashraf Ghani će biti predsednik (od 29. 9.), Abdullah Abdullah imenuje "direktora" sa ovlastima nalik premijerskim.
- 22. 9. - Vazdušni udari SAD i koalicije protiv I.D. preneseni i na Siriju.
- 22. i 24. 9. - NASA-ina misija MAVEN odn. indijski "Mangalyaan" postavljeni na orbitu oko Marsa.
- 26. 9. - Uprava beogradske TV B92 saopštila da se emisija "Utisak nedelje" Olje Bećković odlaže do daljnjeg, ona kaže da je zabranjena (poslednja emisija emitovana 29. juna, gost Vladimir Beba Popović).
- 26. 9. - Kod meksičkog grada Iguala kidnapovana i ubijena 43 studenta koja su protestovala protiv lokalne vlasti.
- 27. 9. - Iznenadna erupcija vulkana Ontake u Japanu, stradalo najmanje 47 šetača.
- 28. 9. - U Beogradu uz veliko obezbeđenje održana prva Parada ponosa od 2010., manji incidenti dalje od povorke: napadnuta zgrada B92, pretučen Andrej Vučić, premijerov brat.
- 28. 9. - U Hong Kongu počeo protest Occupy Central with Love and Peace, poznat i kao "protest kišobrana" - od pekinških vlasti se traži univerzalno pravo glasa i građansko nominovanje kandidata (do decembra).
- 30. 9. - U Zagrebu otvorena nova zgrada Muzičke akademije.
Oktobar/Listopad
- 6. 10. - Medicinska sestra u Španiji stavljena u izolaciju - prva osoba koja se zarazila ebolom van Afrike (oporavila se).
- 7. 10. - Neredi Kurda u Turskoj zbog pasivnosti te zemlje tokom borbi između "Islamske Države" i Kurda u mestu Kobani/Ayn al-Arab sa sirijske strane granice.
- 9. 10. - Počela blokada Filozofskog fakulteta u Beogradu[8] (do decembra).
- 12. 10. -
Opći izbori u Bosni i Hercegovini 2014. - 14. 10. - Fudbalska utakmica Srbija - Albanija prekinuta nakon provokacije albanskih navijača (dron sa kartom velike Albanije) i tuče na terenu. Slede incidenti u Srbiji, Crnoj Gori i Albaniji.
- 14. 10. - U Nepalu, 41 treker stradao od iznenadne mećave.
- 16. 10. - Vojna parada u Beogradu povodom 70 godina oslobođenja grada, gost Vladimir Putin.
- 19. 10. - Uhićeni zagrebački gradonačelnik Milan Bandić i još 18 osoba pod sumnjom na korupciju, zloupotrebu položaja i ovlasti i trgovanje utjecajem.
- 20. 10. - Predsednik Totala Christophe de Margerie poginuo u avionskoj nesreći na moskovskom aerodromu Vnukovo.
- 20. 10. - U Zagrebu počeo prosvjed branitelja.
- 21. 10. - Oscar Pistorius dobio pet godina za ubistvo iz nehata svoje devojke Reeve Steenkamp 2013.
- 22. 10. - Akcija "Gibraltar" u BiH usmjerena protiv organiziranog kriminala i financijskih malverzacija.
- 22. 10. - Pucnjava na Parliament Hillu: napadač ubio vojnika i zatim upao u kanadski parlament.
- 26. 10. - Preko 30 egipatskih vojnika poginulo od auto-bombe na severoistočnom Sinaju, u zemlji uvedeno tromesečno vanredno stanje.
- 26. 10. - Izbori u Tunisu, većinu glasova dobile sekularističke partije.
- 30. 10. - Proradila regionalna informativna televizija N1, u partnerstvu sa CNN.
- 31. 10. - Nakon protesta širom Burkine Faso, predsednik Blaise Compaoré dao ostavku nakon 27 godina vlasti.
Novembar/Studeni
- 1. 11. - Nova Evropska komisija: predsjednik Jean-Claude Juncker, inozemni poslovi Federica Mogherini, susjedstvo i proširenje Johannes Hahn, međunarodna suradnja Neven Mimica itd.
- 3. 11. - Vrhovni sud Federacije BiH presudio da praksa "Dvije škole pod jednim krovom" mora biti ukinuta.
- 3. 11. - Saudi Arabija smanjila cenu nafte za SAD, cena barela je pala ispod 80 dolara.
- 3. 11. - U Njujorku otvorena zgrada One World Trade Center, simbolične visine 1776 stopa (541 m).
- 4. 11. - Srednjemandatni izbori u SAD: republikanci dobili većinu u Senatu i uvećali je u Predstavničkom domu.
- 4. 11. - Evropska centralna banka dobila nadzornu ulogu (Jedinstveni nadzorni mehanizam) nad finansijskom stabilnošću banaka u eurozoni i, dobrovoljno, ostatku EU (prva komponenta Evropske bankarske unije).
- 9. 11. - Simbolično glasanje za nezavisnost Katalonije.
- 10 - 11. 11. - Poseta albanskog premijera Edija Rame Srbiji, pominjanje nezavisnosti Kosova ocenjeno kao provokacija.
- 12. 11. - Vojislav Šešelj se vratio u Srbiju - Haški tribunal ga je pustio na privremenu slobodu iz zdravstvenih razloga.
.jpg)
- 12. 11. - Lender Philae sa letjelice Rosetta se spustio na kometu 67P/Čurjumov-Gerasimenko.
- 14. 11. - Biznismen Milan Beko teško ranjen u Beogradu.
- 16. 11. - Liberal Klaus Iohannis izabran za predsednika Rumunije, pobedio socijaldemokratskog premijera Pontu.
- 16. 11. - Hrvatski navijači izazvali nerede u Milanu.
- 18. 11. - Ledeni talas i snežne oluje u SAD - mraz zabeležen u svih 50 država, uključujući Havaje, preko dva metra snega u Buffalo, New York.
- 18. 11. - Dvojica Palestinaca napali noževima i sekirama sinagogu u Jerusalimu, ubili četvoro Jevreja (najnoviji u nizu incidenata).
- 21. 11. - U Istanbulu ubijen navijač Crvene Zvezde Marko Ivković.
- 22. 11. - Utakmica Dinamo-Hajduk odložena nakon što neki pripadnici "Torcide" nisu pušteni na stadion (Dinamu dodjeljeno 3:0, veliko okupljanje u Splitu 29. 11.).
- 24. 11. - Neredi, paljevine i pljačke u Ferguson, Missouri nakon što porota nije želela optužiti policajca koji je ubio crnog tinejdžera.
- 27. 11. - Rezolucija Evropskog parlamenta osuđuje Šešeljeve izjave.
- 28. 11. - Napad na džamiju u severnonigerijskom gradu Kano, preko 120 mrtvih.
Decembar/Prosinac
- 1. 12. - Vladimir Putin objavio u Turskoj obustavljanje projekta gasovoda Južni tok.
- 1. 12. - Košava i ledena kiša izazivaju kvar dalekovoda na istoku Srbije, Majdanpek i neka druga mesta bili nekoliko dana bez struje.
- 1. 12. - Donald Tusk je novi predsjednik Evropskog vijeća.
- 3. 12. - Velika porota odlučila da ne optuži policajca koji je prošlog jula ugušio crnca Erica Garnera - nova runda protesta u SAD.
- 7 - 21. 12. - Europsko prvenstvo u rukometu za žene - Hrvatska i Mađarska 2014.: Norveška 1, Crna Gora 4, Hrvatska 13, Srbija 15; Katarina Bulatović (CG) 4. strelac.
- 9. 12. - Kosovo primljeno u puno članstvo Međunarodnog olimpijskog komiteta.
- 9. 12. - Isa Mustafa (DSK) novi premijer Kosova (do 2017), dva ministarska mesta dobila Srpska lista.
- 12. 12. - Posle 23 godine obnovljeni letovi Beograd-Zagreb.
- 12. 12. - Otvorena je srednja putanja kineskog Projekta prenosa vode sever-jug, od veštačkog jezera Danjiangkou na reci Han do predgrađa Pekinga.
- 16. 12. - Talibani napali vojnu školu u Pešavaru, ubijenih 141, od čega 132 dece.
- 16. 12. - Ruska centralna banka podigla kamatnu stopu sa 10,5 na 17% usled velikog pada rublje. Cena nafte (londonski Brent) pala ispod $60.
- 16 - 17. 12. - U Beogradu održan Treći samit Kine i 16 zemalja centralne i istočne Evrope, između ostalog izložen plan brze pruge Atina-Budimpešta.
- 17. 12. - Odnosi Kube i Sjedinjenih Država: predsednik Obama najavio normalizaciju diplomatskih odnosa sa Kubom i relaksaciju putnih i finansijskih ograničenja.
- 17. 12. - Sony odustao od prikazivanja filma The Interview, komedije na račun severnokorejskog lidera, nakon hakerskih upada i pretnji; dva dana kasnije FBI okrivio Severnu Koreju (nakon reakcija javnosti i predsednika, ograničeno prikazivanje od 25. 12.).
- 18. 12. - Premijeri Srbije i Kine, Vučić i Keqiang, otvorili u Beogradu Pupinov most (Zemun-Borča, tokom gradnje nazivan Kineski most).
- 19. 12. - Kurdi izveštavaju da su deblokirali Sindžarsku planinu na kojoj se od avgusta nalaze izbeglice, uglavnom Jazidi.
- 21. 12. - Beji Caid Essebsi izabran za predsednika Tunisa na prvim demokratskim izborima.
- 22. 12. - Svečani početak gradnje Nikaragvanskog kanala - predviđeno da ga kineska firma HKND Group izgradi za 5 godina i 50 milijardi dolara (sudbina kanala u 2018. još uvek nejasna).
- 28. 12. -
Predsjednički izbori u Hrvatskoj: preds. Ivo Josipović i Kolinda Grabar-Kitarović (HDZ) u drugom krugu. - 28. 12. - NATO-ova misija u Afganistanu ISAF zvanično okončala borbenu misiju, ostaje 13.000 vojnika za obuku afganske armije.
- 28. 12. - Indonesia AirAsia let 8501 pao u Javansko more sa 162 osobe.
- 28. 12. - Požar na feribotu Norman Atlantic blizu Krfa (tj. Otonija), desetak mrtvih; istog dana sudar dva teretna broda kod Ravenne sa nekoliko mrtvih.
- 29. 12. - Grčki parlament ne uspeva izabrati predsednika republike - raspisani vanredni izbori za 25. januar.
Remove ads
Godišnjice/Obljetnice
- Drugi svetski rat: 70 godina od Desanta na Drvar, Bitke za Srbiju (naročito Beograd), Bitke za Normandiju, Operacije Bagration, Bitke u zalivu Leyte (za još → 1944).
- 100 godina od Sarajevskog atentata i početka Prvog svjetskog rata (važnije bitke 1914: Cer, Kolubara, Marna, Tannenberg, Galicija, Falklandi, Basra)
- 100 godina:
- rođenja: Patrijarh srpski Pavle
- smrti: Matoš, Skerlić, Mokranjac, Tucović.
- 200 godina:
- 700 godina od smrti Jelene Anžujske i Stjepana I Kotromanića.
- 900 godina (približno) od rođenja Stefana Nemanje
- 1000 godina od smrti cara Samuila
- 1400 godina od avarsko-slavenskog razaranja Salone i Epidaura i začetaka Splita i Dubrovnika
- 2000 godina od smrti cara Augusta
Remove ads
Rođenja
Smrti
Januar/Siječanj
- 1. 1. - Milan Horvat, dirigent, pijanist (* 1919)
- 3. 1. - Phil Everly, glazbenik/muzičar (* 1939)
- 5. 1. - Eusébio, fudbaler/nogometaš (* 1942)
- 7. 1. - Run Run Shaw, filmski producent (* 1907)
- 11. 1. - Ariel Sharon, izraelski političar (* 1928)
- 12. 1. - Zdenko Škrabalo, akademik i diplomat (* 1929)
- 15. 1. - Roger Lloyd-Pack, glumac (* 1944)
- 16. 1. - Hiroo Onoda, zaostali japanski vojnik (* 1922)
- 27. 1. - Pete Seeger, pevač i aktivista (* 1919)
- 31. 1. - Miklós Jancsó, filmski režiser (* 1921)
Februar/Veljača
- 1. 2. - Luis Aragonés, fudbaler i trener (* 1938)
- 1. 2. - Maximilian Schell, glumac (* 1930)
- 2. 2. - Philip Seymour Hoffman, glumac (* 1967)
- 10. 2. - Olga Jevrić, vajar (* 1922)
- 10. 2. - Shirley Temple, glumica, diplomata (* 1928)
- 12. 2. - Sid Caesar, komičar (* 1922)
- 13. 2. - Ljubomir Pfaf, nutricionista (* 1935)
- 13. 2. - Stjepan Mihaljinec, skladatelj (* 1935)
- 18. 2. - Risto Kubura, novinar (* 1950)
- 24. 2. - Dušan Trifunčević - Lepi Bora, basista "Slatkog greha" (* 1950)
- 24. 2. - Harold Ramis, glumac, režiser (* 1944)
- 25. 2. - Paco de Lucía, flamenko gitarista (* 1947)
Mart/Ožujak
- 1. 3. - Alain Resnais, filmski režiser (* 1922)
- 9. 3. - Ljubiša Stošić Buca, jedan od Sedmorice mladih (* 1942)
- 10. 3. - Momir Vojvodić, pesnik (* 1939)
- 14. 3. - Gašo Knežević, prof. BU, bivši ministar prosvete (* 1953)
- 14. 3. - Branko Obradović, fotoreporter Tanjuga (* 1917)
- 14. 3. - Tony Benn, britanski političar (* 1925)
- 18. 3. - Dušan Poček, glumac (* 1932)
April/Travanj
- 1. 4. - Jacques Le Goff, istoričar (* 1924)
- 2. 4. - Rade Rakonjac (ubijen), pukovnik SDG (* 1961)
- 3. 4. - Jovan Pavlović, mitropolit zagrebačko-ljubljanski (* 1936)
- 6. 4. - Mickey Rooney, glumac (* 1920)
- 8. 4. - Severin Franić, filmolog (* 1952)
- 9. 4. - Svetlana Velmar Janković, književnica, akademik (* 1933)
- 11. 4. - Radovan Đurić Lale, slikar (* 1945)
- 17. 4. - Gabriel García Márquez, književnik (* 1927)
- 17. 4. - Zvonimir Milčec, književnik i novinar (* 1938)
- 18. 4. - Mirko Đorđević, sociolog religije (* 1938)
- 22. 4. - Jovan Krkobabić, ministar u vladi Srbije (* 1930)
- 24. 4. - Neven Vrgoč, dizajner kravata, umetnik (* 1945)
- 25. 4. - Tito Vilanova, fudbaler, trener (* 1968)
- 27. 4. - Vujadin Boškov, fudbaler, trener (* 1931)
- 27. 4. - Petar Teslić - Pit, pozorišni, radio i TV reditelj (* 1933)
- 29. 4. - Bob Hoskins, glumac (* 1942)
Maj/Svibanj
- 3. 5. - Smiljko Ašperger, kemičar, akademik (* 1921)
- 5. 5. - Timoti Džon Bajford (Timothy John Byford), režiser, scenarista, glumac (* 1941)
- 5. 5. - Radovan Brankov, novinar (* 1939)
- 11. 5. - Martin Špegelj, bivši ministar obrane RH (* 1927)
- 12. 5. - Drago Malović, glumac (* 1924)
- 15. 5. - Jean-Luc Dehaene, belgijski političar (* 1940)
- 18. 5. - Dobrica Ćosić, književnik, akademik, političar (* 1921)
- 19. 5. - Jack Brabham, auto-trkač (* 1926)
- 25. 5. - Wojciech Jaruzelski, poljski general i političar (* 1923)
- 28. 5. - Maya Angelou, književnica (* 1928)
- 29. 5. - Miljenko Prohaska, skladatelj, dirigent (* 1925)
Jun/Juni/Lipanj
- 7. 6. - Jurij Gustinčič, novinar (* 1921)
- 9. 6. - Rik Mayall, glumac, komičar (* 1958)
- 13. 6. - Berislav Klobučar, dirigent (* 1924)
- 18. 6. - Stephanie Kwolek, izumiteljka kevlara (* 1923)
- 19. 6. - Miša Blam, džez-muzičar (* 1947)
- 24. 6. - Eli Wallach, glumac (* 1915)
- 27. 6. - Bobby Womack, muzičar (* 1944)
- 30. 6. - Željko Šturanović, crnogorski političar (* 1960)
Jul/Juli/Srpanj
- 1. 7. - Aleksandar Hrnjaković, glumac (* 1942)
- 7. 7. - Bora Todorović, glumac (* 1930)
- 7. 7. - Eduard Ševarnadze, sovjetski i gruzijski političar (* 1928)
- 7. 7. - Alfredo Di Stéfano, fudbaler (* 1926)
- 11. 7. - Tommy Ramone, rok-muzičar (* 1949)
- 12. 7. - Marko Babac, teoretičar filma (* 1935)
- 13. 7. - Nadine Gordimer, književnica, nobelovka (* 1923)
- 18. 7. - Jure Pelivan, prvi predsjednik vlade RBiH (* 1928)
- 19. 7. - James Garner, glumac (* 1928)
- 26. 7. - Tijana Jurić, žrtva zločina (* 1999)
- 31. 7. - Ivana Podraščić, žrtva zločina (* 2000)
Avgust/August/Kolovoz
- 5. 8. - Petar Šimunović, jezikoslovac, akademik HAZU (* 1933)
- 11. 8. - Vladimir Beara, golman (* 1928)
- 11. 8. - Robin Williams, glumac (* 1951)
- 12. 8. - Lauren Bacall, glumica (* 1924)
- 16. 8. - Sulejman Kupusović, pozorišni i filmski režiser (* 1951)
- 19. 8. - Predrag Palavestra, istoričar književnosti, akademik SANU (* 1930)
- 19. 8. - James Foley (novinar), žrtva "Islamske Države" (* 1973)
- 20. 8. - Sava Stojkov, slikar (* 1925)
- 24. 8. - Richard Attenborough, glumac, režiser (* 1923)
- 28. 8. - Mirko Tepavac, jugoslovenski diplomata (* 1922)
Septembar/Rujan
- 4. 9. - Joan Rivers, komičarka (* 1933)
- 9. 9. - Zvonimir Torjanac, glumac (* 1930)
- 12. 9. - Ian Paisley, ulsterski političar (* 1926)
- 17. 9. - Vuk Bojović, direktor beogradskog ZOO vrta (* 1940)
- 23. 9. - Krešimir Šipuš, skladatelj i dirigent (* 1930)
- 23. 9. - Predrag Lazarević, književnik (* 1929)
- 25. 9. - Sulejman Tihić, bh. političar (* 1951)
- 28. 9. - Ljubica Ković, glumica (* 1923)
- 30. 9. - Gavrilo Bobar, poslanik RS i biznismen (* 1955)
Oktobar/Listopad
- 4. 10. - Jean-Claude Duvalier, bivši predsednik Haitija (* 1951)
- 9. 10. - Boris Buzančić, glumac, političar (* 1929)
- 9. 10. - Ana Karić, glumica (* 1941)
- 14. 10. - Voja Čolanović, književnik, novinar (* 1922)
- 15. 10. - Mile Krajina, hrvatski guslar (* 1923)
- 21. 10. - Marija Crnobori, glumica (* 1918)
- 25. 10. - Slobodan Radulović, bivši direktor C-marketa (* 1943)
- 28. 10. - Michael Sata, predsednik Zambije (* 1937)
Novembar/Studeni
- 2. 11. - Veljko Kadijević, general armije JNA (* 1925)
- 2. 11. - Zvonimir Balog, književnik za djecu (* 1932)
- 3. 11. - Miljenko Dereta, režiser, osnivač "Građanskih inicijativa" (* 1950)
- 9. 11. - Nikola Simić, glumac (* 1934)
- 10. 11. - Zoran Čalić, filmski režiser i scenarista (* 1931)
- 10. 11. - Josip Boljkovac, hrvatski političar, obavještajac i policajac (* 1920)
- 13. 11. - Alexander Grothendieck, matematičar (* 1928)
- 16. 11. - Jovan Ćirilov, teatrolog i književnik (* 1931)
- 19. 11. - Mike Nichols, filmski i pozorišni režiser (* 1931)
- 24. 11. - Nenad Manojlović, vaterpolista, trener (* 1954)
Decembar/Studeni
- 6. 12. - Ralph H. Baer, "otac video igara" (* 1922)
- 18. 12. - Virna Lisi, glumica (* 1936)
- 20. 12. - Miodrag B. Protić, slikar, kritičar, istoričar umetnosti (* 1922)
- 21. 12. - Joe Cocker, rock i blues pevač i muzičar (* 1944)
- 21. 12. - Udo Jürgens, skladatelj, pjevač (* 1934)
- 27. 12. - Tomaž Šalamun, slovenski pjesnik (* 1941)
- 30. 12. - Luise Rainer, glumica (* 1910)
Remove ads
Nobelove nagrade
- Fizika: Isamu Akasaki, Hiroshi Amano i Shuji Nakamura (plava LED dioda)
- Kemija: Eric Betzig, Stefan Hell i W. E. Moerner (fluorescentna mikroskopija super rezolucije)
- Fiziologija i medicina: John O'Keefe, May-Britt Moser i Edvard Moser (ćelije pozicionog sistema u mozgu)
- Književnost: Patrick Modiano (umetnost sećanja...)
- Mir: Kailash Satyarthi i Malala Yousafzai (pravo dece na obrazovanje)
- Ekonomija: Jean Tirole (analiza moći i regulacije tržišta)
Remove ads
Važniji pokretni dani
U judaizmu i islamu dan se računa od zalaska Sunca, tako da i navedeni važni dani počinju od sumraka prethodnog dana. Islamski datumi po saudijskom Umm al-Qura kalendaru.
Remove ads
Reference
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads