Карныя аперацыі нямецкіх акупацыйных улад

Ка́рныя аперацыі нямецкіх акупацыйных улад — сукупнасць ваенных, рэпрэсіўных, эканамічных і палітычных акцый, мэтай якіх з'яўлялася знішчэнне партызанскага руху, заняволенне і знішчэнне насельніцтва і захоп маёмасці на акупіраванай тэрыторыі ў час Вялікай Айчыннай вайны. З'яўляліся неад'емнай часткай нямецка-фашысцкага акупацыйнага рэжыму.

Карныя аперацыі ажыццяўляліся вайсковымі, ахоўнымі, паліцэйскім і спецыяльнымі падраздзяленнямі.

На тэрыторыі Беларусі карныя аперацыі праводзіліся з першых дзён вайны^[1].

Спіс карных аперацый

Назва	Нямецкая назва	Час правядзення	Месца правядзення	Заўвагі
Прыпяцкія балоты	ням.: Pripiatsee	1941 год (19 ліпеня — 31 жніўня)	Брэсцкая, Пінская, Палеская і Мінская вобласці Беларускай ССР
Бамберг	ням.: Bamberg	1942 год (20 сакавіка — 4 красавіка)	Акцябрскі, Глускі, Любанскі, Капаткевіцкі, Бабруйскі раёны Беларускай ССР
Рыга	ням.: Riga	1942 год (май)	Рудзенскі раён Беларускай ССР
№ 5		1942 год (чэрвень)	Асіповіцкі раён Беларускай ССР	Паўторана ў жніўні ў гэтым жа раёне і пад гэтым жа нумарам
Хрушч (№ 3—4)	ням.: Maikäfer	1942 год (чэрвень—ліпень)	Быхаўскі, Кіраўскі, Клічаўскі, Капаткевіцкі, Бабруйскі раёны Беларускай ССР
№ 8		1942 год (чэрвень—ліпень)	Барысаўскі раён Беларускай ССР
№ 1		1942 год (ліпень)	Добрушскі раён Беларускай ССР, раёны Арлоўскай вобласці РСФСР
№ 2		1942 год (ліпень)	Краснапольскі, Прапойскі, Свяцілавіцкі, Чачэрскі раёны Беларускай ССР	У некаторых дакументах № 9
№ 10		1942 год (ліпень)	Багушэўскі раён Беларускай ССР
№ 11		1942 год (ліпень)	Бярэзінскі, Бялыніцкі раёны Беларускай ССР
№ 12		1942 год (ліпень)	Полацкі, Расонскі раёны Беларускай ССР
№ 14		1942 год (ліпень)	Полацкі раён Беларускай ССР	некаторых дакументах № 12
№ 19		1942 год (ліпень)	Гомельскі раён Беларускай ССР
Страла (№ 40)	ням.: Pfeil	1942 год (ліпень)	Полацкі раён Беларускай ССР
Александрова	ням.: Alexandrowo	1942 год (ліпень)	Уздзенскі раён Беларускай ССР
Налібокі		1942 год (ліпень)	Івянецкі раён Беларускай ССР
№ 9		1942 год (ліпень—жнівень)	Барысаўскі, Крупскі, Талачынскі раёны Беларускай ССР	Паўторана ў верасні ў гэтых жа раёнах і пад гэтым жа нумарам
Арол		1942 год (ліпень—жнівень)	Клічаўскі раён Беларускай ССР
№ 6		1942 год (жнівень)	Любанскі, Старадарожскі, Глускі, Бабруйскі раёны Беларускай ССР	У некаторых дакументах № 10
№ 7		1942 год (жнівень)	Бабруйскі раён Беларускай ССР	У некаторых дакументах «Няведанне», або № 11
№ 17		1942 год (жнівень)	Клімавіцкі, Касцюковіцкі раёны Беларускай ССР	У некаторых дакументах «Няведанне», або № 11
№ 20		1942 год (жнівень)	Стрэшынскі, Парыцкі раёны Беларускай ССР
№ 26		1942 год (жнівень)	Чавускі раён Беларускай ССР
Сокал (№ 27)	ням.: Falke	1942 год (жнівень)	Полацкі раён Беларускай ССР
Грыф (№ 30)	ням.:	1942 год (жнівень)	Аршанскі, Сенненскі раёны Беларускай ССР
Пантэра (№ 32)	ням.:	1942 год (жнівень)	Расонскі раён Беларускай ССР
№ 95		1942 год (жнівень)	Віцебскі, Суражскі, Лёзненскі, Полацкі, Сіроцінскі, Гарадоцкі раёны Беларускай ССР
Гольфельд	ням.: Holfeld	1942 год (жнівень)	Парыцкі, Акцябрскі, Глускі раёны Беларускай ССР
Лютцаў	ням.: Lützoff	1942 год (жнівень)	Асіповіцкі раён Беларускай ССР
Дружба	ням.: Freundschaft	1942 год (жнівень)	Рагачоўскі раён Беларускай ССР
Балотная ліхаманка—Поўнач Троенфельд I	ням.:	1942 год (жнівень)	Лепельскі, Бягомльскі раёны Беларускай ССР
Балотная ліхаманка—Поўнач Троенфельд II	ням.:	1942 год (жнівень)	Лагойскі, Смалявіцкі раёны Беларускай ССР
Балотная ліхаманка—Поўнач Бінц	ням.:	1942 год (жнівень)	Плешчаніцкі, Ільянскі раёны Беларускай ССР
Балотная ліхаманка—Поўнач Баркхольт	ням.:	1942 год (жнівень)	Лагойскі раён Беларускай ССР
Балотная ліхаманка—Поўнач Троенфельд III	ням.:	1942 год (жнівень—верасень)	Уздзенскі раён Беларускай ССР
Балотная ліхаманка—Захад	ням.:	1942 год (жнівень—верасень)	Стаўбцоўскі раён Беларускай ССР
Балотная ліхаманка—Поўдзень—Захад	ням.:	1942 год (жнівень—верасень)	Быценскі, Ганцавіцкі, Косаўскі, Целяханскі раёны Беларускай ССР
Міхель	ням.:	1942 год (жнівень—верасень)	Косаўскі, Бярозаўскі, Ружанскі, Пружанскі раёны Беларускай ССР
№ 28	ням.:	1942 год (верасень)	Бешанковіцкі, Ушацкі раёны Беларускай ССР
Рысь (№ 33)	ням.:	1942 год (верасень)	Бешанковіцкі, Сенненскі раёны Беларускай ССР
№ 34	ням.:	1942 год (верасень)	Полацкі раён Беларускай ССР
Брэслаў (№ 36)	ням.:	1942 год (верасень)	Быхаўскі раён Беларускай ССР
Серабрыстая ліса (№ 37)	ням.: Silberfuehs	1942 год (верасень)	Дубровенскі, Лёзненскі раёны Беларускай ССР, Смаленская вобласць РСФСР
Сава (№ 38)	ням.: Silberfuehs	1942 год (верасень)	Талачынскі раён Беларускай ССР
Паўночнае мора	ням.: Nordsee	1942 год (верасень)	Быхаўскі раён Беларускай ССР
«Трохвугольнік»	ням.:	1942 год (верасень—кастрычнік)	Брэсцкі, Кобрынскі, Маларыцкі раёны Беларускай ССР
«Маланка»	ням.:	1942 год (верасень—кастрычнік)	Бешанковіцкі, Сіроцінскі раёны Беларускай ССР
«Рэгата»	ням.:	1942 год (кастрычнік)	Горацкі, Дрыбінскі раёны Беларускай ССР
«Карлсбад»	ням.:	1942 год (кастрычнік)	Аршанскі, Талачынскі, Круглянскі, Шклоўскі раёны Беларускай ССР
«Вундэрліх»	ням.: Wunderlich	1942 год (кастрычнік)	Стаўбцоўскі раён Беларускай ССР
«Хоцемля — Аргуны»	ням.:	1942 год (кастрычнік)	Суражскі, Віцебскі раёны Беларускай ССР
«Альберт I»	ням.: Albert I	1942 год (7 лістапада)	Уздзенскі, Капыльскі раёны Беларускай ССР
«Альберт II»	ням.: Albert II	1942 год (11 лістапада)	Пухавіцкі раён Беларускай ССР
«Клетка малпы»	ням.: Affenkäfig	1942 год (лістапад)	Гарадоцкі, Мехаўскі раёны Беларускай ССР, часткова Невельскі раён РСФСР
«Карл»	ням.: Karl	1942 год (лістапад)	Барысаўскі раён Беларускай ССР
«Нюрнберг»	ням.:	1942 год (лістапад)	Браслаўскі, Пастаўскі, Шаркаўшчынскі раёны Беларускай ССР
«Фрыда»	ням.:	1942 год (лістапад)	Бярэзінскі, Смалявіцкі, Барысаўскі, Чэрвеньскі раёны Беларускай ССР
«Белы мядзведзь»	ням.: Eisbär	1942 год (снежань)	Лёзненскі, Суражскі раёны Беларускай ССР, Смаленская вобласць РСФСР
«Гамбург»	ням.: Hamburg	1942 год (снежань)	Дзятлаўскі, Жалудоцкі, Казлоўшчынскі, Лідскі, Мастоўскі, Навагрудскі, Слонімскі, Шчучынскі раёны Беларускай ССР
«Альтона»	ням.: Altona	1942 год (снежань)	Навамышскі, Быценскі, Ляхавіцкі, Ганцавіцкі, Целяханскі раёны Беларускай ССР
«Сонцастаянне»	ням.: Sonnenwende	1942 год (снежань)	Бялыніцкі раён Беларускай ССР
«Зімовы лес»	ням.: Altona	1942—1943 год (27 снежня 1942 — 25 студзеня 1943)	Віцебскі, Гарадоцкі, Мехаўскі, Полацкі, Сіроцінскі раёны Беларускай ССР
«Франц»	ням.: Franz	1943 год (студзень)	Бярэзінскі, Асіповіцкі, Пухавіцкі, Чэрвеньскі раёны Беларускай ССР
«Якаб»	ням.: Jakob	1943 год (студзень)	Дзяржынскі, Уздзенскі раёны Беларускай ССР
«Свята ўраджаю»	ням.: Erntefest	1943 год (студзень—люты)	Грэскі, Капыльскі, Пухавіцкі, Слуцкі, Уздзенскі раёны Беларускай ССР
«Заяц-бяляк»	ням.: Schneehase	1943 год (студзень—люты)	Асвейскі, Дрысенскі, Полацкі, Расонскі раёны Беларускай ССР
«Горнунг»	ням.:	1943 год (люты)	Лунінецкі, Ганцавіцкі, Ляхавіцкі, Жыткавіцкі, Слуцкі, Старобінскі, Чырвонаслабодскі, Ленінскі раёны Беларускай ССР
«Паляванне на зайцаў»	ням.: Hasenjagd	1943 год (люты)	Добрушскі раён раёны Беларускай ССР
«Урсула»	ням.: Ursula	1943 год (люты)	Рагачоўскі раён раёны Беларускай ССР
«Шаравая маланка»	ням.: Kugelblitz	1943 год (14 лютага—19 сакавіка)	Гарадоцкі, Віцебскі і Суражскі раёны Беларускай ССР
«Зімовае чараўніцтва»	ням.: Winterzauber	1943 год (14 лютага—20 сакавіка)	Дрысенскі, Асвейскі, Полацкі, Расонскі раёны Беларускай ССР, Себежскі раён Пскоўскай вобласці РСФСР
«Русалка»	ням.: Nixe	1943 год (24 лютага — 1 сакавіка)	Жыткавіцкі, Петрыкаўскі, Капаткевіцкі, Любанскі, Старобінскі раёны Беларускай ССР
«Грамавы ўдар»	ням.: Donnerkeil	1943 год (сакавік — красавік)	Віцебскі, Гарадоцкі, Мехаўскі, Полацкі і Сіроцінскі раёны Беларускай ССР
«Дырлевангер»	ням.: Dirlewanger	1943 год (сакавік)	Смалявіцкі і Лагойскі раёны Беларускай ССР
«Цёплы вецер»	ням.: Föhn	1943 год (2—23 сакавіка)	Лунінецкі, Ганцавіцкі, Ляхавіцкі, Клецкі раёны Беларускай ССР
«Вясна»	ням.: Frühling	1943 год (сакавік)	Барысаўскі, Смалявіцкі, Чэрвеньскі раёны Беларускай ССР
«Манылы»	ням.:	1943 год (красавік)	Лагойскі, Барысаўскі, Плешчаніцкі, Смалявіцкі раёны Беларускай ССР
«Чароўная флейта»	ням.: Zauberflöte	1943 год (17–22 красавіка)	Мінск
«Смяльчак» I і II	ням.: Draufgänger	1943 год (красавік)	Плешчаніцкі, Лагойскі, Мінскі, Маладзечанскі, Ільянскі, Радашковіцкі, Заслаўскі раёны Беларускай ССР
«Хрушч»	ням.: Maikäfer	1943 год (май)	Бярэзінскі, Быхаўскі, Кіраўскі, Клічаўскі раёны Беларускай ССР
«Маланка»	ням.: Blitz	1943 год (май)	Навагрудскі раён Беларускай ССР
«Майская навальніца»	ням.: Maigewitter	1943 год (май)	Віцебскі, Гарадоцкі, Суражскі і Лёзненскі раёны Беларускай ССР
«Котбус»	ням.: Cottbus	1943 год (май—чэрвень)	Бягомльскі, Лепельскі, Плешчаніцкі, Халопеніцкі раёны Беларускай ССР
«Веснавы карагод»	ням.: Frühlingsrugen	1943 год (май—чэрвень)	Лёзненскі раён Беларускай ССР; Смаленская вобласць РСФСР
«Такавішча цецерукоў»	ням.: Brikhahnbalz	1943 год (чэрвень)	Горацкі, Шклоўскі раёны Беларускай ССР
«Паездка на сёмуху»	ням.: Pfingstreise	1943 год (чэрвень)	Крычаўскі, Прапойскі раёны Беларускай ССР
«Дождж на сёмуху»	ням.: Pfingstreise	1943 год (чэрвень)	Лёзненскі раён Беларускай ССР; Смаленская вобласць РСФСР
«Гюнтэр»	ням.:	1943 год (ліпень)	Валожынскі, Лагойскі, Плешчаніцкі, Радашковіцкі, Заслаўскі раёны Беларускай ССР
«Буравеснік»	ням.:	1943 год (ліпень)	Клімавіцкі раён Беларускай ССР
«Герман»	ням.: Hermann	1943 год (1 ліпеня—11 жніўня)	Валожынскі, Івянецкі, Любчанскі, Навагрудскі, Юрацішкаўскі раёны Беларускай ССР
«Іваноў»	ням.:	1943 год (жнівень)	Бярэзінскі, Бялыніцкі, Клічаўскі раёны Беларускай ССР
«Вандсбек»	ням.: Wandsbeck	1943 год (жнівень)	Мастоўскі, Жалудоцкі, Шчучынскі раёны Беларускай ССР
«Муха»	ням.: Fliege	1943 год (жнівень)	Клімавіцкі раён Беларускай ССР
«Фрыц»	ням.:	1943 год (верасень—кастрычнік)	Браслаўскі, Відзаўскі, Глыбоцкі, Мёрскі, Пастаўскі, Шаркаўшчынскі, Дунілавіцкі раёны Беларускай ССР
«Хубертус» I і II	ням.: Hubertus	1943 год (24—28 кастрычніка і 3—6 лістапада)	Рэчыцкі, Калінкавіцкі, Васілевіцкі і Хойніцкі раёны Беларускай ССР
«Асвячэнне храма»	ням.:	1943 год (20—21 кастрычніка)	Калінкавіцкі, Васілевіцкі і Хойніцкі раёны Беларускай ССР
«Барбара»	ням.: Barbara	1943 год (9—16 кастрычніка)	Васілевіцкі, Калінкавіцкі раёны Беларускай ССР
«Асенняе паляванне»	ням.: Herbstjagd	1943 год (кастрычнік)	Кіраўскі раён Беларускай ССР
«Танец»	ням.: Tanz	1943 год (кастрычнік)	Ельскі раён Беларускай ССР
«Паляванне на зайцаў»	ням.: Hasenjagd	1943 год (14—15 кастрычніка)	Бялынцкі, Круглянскі, Шклоўскі раёны Беларускай ССР
«Паляванне на качак»	ням.: Entenjagd	1943 год (16—19 кастрычніка)	Бялыніцкі, Круглянскі і Шклоўскі раёны Беларускай ССР
«Генрых»	ням.:	1943 год (кастрычнік—лістапад)	Полацкі, Расонскі раёны Беларускай ССР, Калінінская вобласць РСФСР
«Паляванне Хубертуса»	ням.: Hubertusjagd	1943 год (лістапад)	Бялыніцкі, Круглянскі раёны Беларускай ССР
«Ота»	ням.:	1943 год (снежань)	Дрысенскі, Асвейскі раёны Беларускай ССР
«Карл»	ням.: Karl	1943 год (снежань)	Докшыцкі, Бягомльскі, Лепельскі раёны Беларускай ССР
«Дворнік»	ням.: Strabenfeger	1943 год (снежань)	Ушацкі раён Беларускай ССР
«Віхор»	ням.: Strabenfeger	1944 год (красавік)	Пухавіцкі раён Беларускай ССР
«Лівень»	ням.: Regenschauer	1944 год	Докшыцкі, Полацкі, Лепельскі, Ушацкі раёны Беларускай ССР
«Веснавое свята»	ням.: Frühlinfest	1944 год (17 красавіка—5 мая)	Докшыцкі, Лепельскі, Полацкі, Ушацкі раёны Беларускай ССР
«Рык»	ням.:	1944 год (май)	Маларыцкі раён Беларускай ССР, Ратнаўскі раён Украінскай ССР
«Стракаты дзяцел»	ням.: Buntspecht	1944 год (24—25 мая)	Крупскі раён Беларускай ССР
«Марабу»	ням.:	1944 год (май)	Жыткавіцкі, Ленінскі, Любанскі раёны Беларускай ССР
«Прагулка на сёмуху»	ням.:	1944 год (май)	Бягомльскі, Плешчаніцкі, Барысаўскі раёны Беларускай ССР
«Баклан»	ням.: Kormoran	1944 год (25 мая—23 чэрвеня)	Барысаўскім, Халопеніцкім, Куранецкім, Крупскім, Лагойскім, Плешчаніцкім, Ільянскім, Радашковіцкім, Мінскім, Маладзечанскім, Смалявіцкім, Докшыцкім, Бягомльскім, Лепельскім раёны Беларускай ССР
«Півоня»	ням.:	1944 год (чэрвень)	Пухавіцкі, Старадарожскі, Асіповіцкі раёны Беларускай ССР

Гл. таксама

• Аперацыя «Waldwinter»
• Карная аперацыя «Bamberg»
• Карная аперацыя «Greif»
• Карная аперацыя «Dreieck»
• Карная аперацыя «Erntefest»
• Карная аперацыя «Jakob»
• Карная аперацыя «Kugelblitz»
• Карная аперацыя «Nixe»
• Аперацыя «Affenkäfig»
• Карная аперацыя «Wirbelwind»

Зноскі

1. Беларусь у Вялікай Айчыннай вайне, 1941-1945: Энцыклапедыя / Рэдкал.: І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1990. — С. 253. — 680 с. — 20 000 экз. — ISBN 5-85700-012-2.