Barisan Nasional
Gabungan parti politik di Malaysia From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Barisan Nasional (BN) merupakan sebuah gabungan politik Malaysia yang ditubuhkan pada tahun 1974 sebagai gabungan parti-parti politik berhaluan tengah kanan dan berhaluan kanan untuk menggantikan Parti Perikatan. Ia merupakan gabungan politik ketiga terbesar dengan 30 kerusi di Dewan Rakyat selepas Pakatan Harapan (PH) dengan 82 kerusi dan Perikatan Nasional (PN) dengan 74 kerusi.
Gabungan ini terdiri daripada Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu (UMNO), Persatuan Cina Malaysia (MCA), Kongres India Malaysia (MIC), dan Parti Bersatu Rakyat Sabah (PBRS).
Gabungan Barisan Nasional menggunakan model pemerintahan antara kaum yang sama seperti pendahulunya Parti Perikatan tetapi pada skala yang lebih luas, dengan sehingga 14 parti politik berasaskan kaum pernah menyertai gabungan ini pada satu masa. Ia menguasai politik Malaysia selama lebih tiga dekad selepas penubuhannya. Jika digabungkan dengan tempoh pemerintahan Parti Perikatan, ia telah memerintah hampir 61 tahun dari 1957 hingga 2018, menjadikannya gabungan politik yang paling lama memerintah dalam sejarah dunia demokrasi.
Sejak tahun 2008, gabungan ini menghadapi cabaran yang lebih kuat daripada parti-parti pembangkang, khususnya daripada Pakatan Rakyat dan kemudiannya Pakatan Harapan (PH). Gabungan Barisan Nasional kehilangan penguasaan ke atas parlimen kepada PH buat kali pertama dalam sejarah Malaysia selepas pilihan raya umum 2018. Ia juga merupakan kali pertama Barisan Nasional menjadi gabungan pembangkang, dengan bekas Perdana Menteri dan pengerusi Barisan Nasional Mahathir Mohamad menjadi ketua PH. Akibatnya, parti-parti komponen BN di Sabah dan Sarawak keluar daripada gabungan tersebut dan menubuhkan gabungan mereka sendiri pada tahun 2018 dan 2022. Selepas Krisis politik Malaysia 2020, bersama empat parti lain, Barisan Nasional kembali berkuasa di bawah kerajaan pimpinan Perikatan Nasional. Namun, BN mengalami prestasi paling buruk dalam pilihan raya 2022, jatuh ke tempat ketiga di belakang Pakatan Harapan dan Perikatan Nasional, namun kekal dalam kerajaan dengan menyokong Pakatan Harapan.
Remove ads
Sejarah
Penubuhan
Barisan Nasional telah diwujudkan sebagai pengganti terus kepada gabungan parti Perikatan, iaitu tiga parti yang menubuhkan Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu (UMNO), Persatuan Cina Malaysia (MCA) dan Kongres India Malaysia (MIC). Ia diasaskan selepas pilihan raya umum 1969 dan rusuhan 13 Mei. Parti Perikatan menjadi lemah dalam pilihan raya 1969 kepada parti-parti pembangkang, khususnya parti baru Parti Tindakan Demokratik dan Gerakan, dan Parti Islam Se-Malaysia (PAS). Walaupun Perikatan memenangi majoriti kerusi, ia mendapat kurang daripada separuh undi popular, dan ketegangan antara masyarakat yang berbeza menyebabkan rusuhan dan pengisytiharan keadaan darurat.[6] Selepas Parlimen Malaysia disusun semula pada tahun 1971, rundingan bermula dengan bekas parti pembangkang seperti Gerakan dan Parti Progresif Rakyat, kedua-duanya menyertai Perikatan pada tahun 1972, dengan diikuti oleh PAS.
Pada tahun 1973, Parti Perikatan digantikan oleh Barisan Nasional.[1][7] Barisan Nasional, termasuk parti tempatan dari Sabah dan Sarawak iaitu Parti Perikatan Sabah, Parti Rakyat Bersatu Sarawak (SUPP), Parti Pesaka Bumiputera Bersatu (PBB), dibentuk sebagai gabungan besar 11 parti di bawah kepimpinan Perdana Menteri ketika itu Tun Abdul Razak.[8] Ia didaftarkan pada Jun 1974 untuk bertanding pada pilihan raya umum 1974, yang dimenanginya dengan kejayaan yang besar.
1977–2007
Pada tahun 1977, PAS diusir dari Barisan Nasional berikutan pemberontakan di dalam badan perundangan negeri Kelantan terhadap ketua menteri yang dilantik oleh kerajaan persekutuan.[1] Barisan Nasional bagaimanapun memenangi pilihan raya umum 1978 dengan meyakinkan, dan terus menguasai politik Malaysia pada dekad tahun 1980-an dan 1990-an walaupun terdapat kerugian dalam pilihan raya negeri, seperti kehilangan Kelantan ke PAS, dan Sabah ke Parti Bersatu Sabah.
Menjelang 2003, Barisan Nasional telah berkembang menjadi gabungan yang dibentuk oleh lebih daripada sedozen parti komunal. Ia dilakukan dengan baik pada pilihan raya umum 2004, memenangi 198 daripada 219 kerusi.
Walaupun Barisan Nasional tidak pernah mencapai lebih daripada 67% undi popular dalam pilihan raya dari 1974 hingga 2008, ia mengekalkan dua pertiga majoriti kerusi berturut-turut di Dewan Rakyat hingga 2008 yang diketuai Puan Nalini A/P Perumal, mendapat manfaat daripada sistem pengundian pertama yang lalu.[9]
2008–2018
Pada pilihan raya umum 2008, Barisan Nasional kehilangan lebih satu pertiga daripada kerusi Parlimen kepada Pakatan Rakyat, satu pakatan longgar parti pembangkang. Ini menandakan kegagalan pertama BN untuk memenangi dua pertiga supermajoriti di Parlimen sejak 1969. Lima kerajaan negeri—Kelantan, Kedah, Pulau Pinang, Perak, dan Selangor, jatuh ke Pakatan Rakyat. Perak bagaimanapun kemudian dikembalikan melalui keputusan mahkamah berikutan krisis perlembagaan. Sejak 2008, gabungan itu menyaksikan parti komponen bukan Melayu sangat berkurangan di Semenanjung.[10]
Kerugian terus berlaku pada pilihan raya umum 2013, dan ia mencatatkan keputusan pilihan raya terburuk. BN kembali ke Kedah, tetapi kehilangan beberapa kerusi di Parlimen dan undi popular kepada Pakatan. Ia hanya memenangi 47% undi popular, namun ia berjaya memperoleh 60% daripada 222 kerusi parlimen, dengan itu mengekalkan kawalan parlimen.[11]
Protes BERSIH 5 di Kuala Lumpur dilancarkan pada tahun 2016 melaungkan keinginan rakyat untuk mengakhiri kerakusan kuasa dan penyelewengan di Malaysia. Protes ini tertumpu di kawasan bandar, sedangkan BN tersebar di seluruh kawasan desa. Namum korupsi 1MDB, Tabung Haji dan Felda mendapat perhatian umum dan pemerintah BN melihat sokongan rakyat menurun.
Semasa Pilihan raya umum Malaysia ke-14, Barisan Nasional kehilangan kawalan parlimen ke Pakatan Harapan, hanya memenangi 78 kerusi parlimen dari jumlah 222. Ia sekaigus menamatkan pemerintahan Barisan Nasional selama 41 tahun, membuka jalan bagi perubahan kerajaan pertama dalam Sejarah Malaysia. Gabungan itu memenangi hanya 34% undi popular, walaupun usaha sengit mengatasi perbatasan dengan menyusun kembali batas pilihan raya. Selain daripada kegagalan mereka mendapatkan semula kerajaan negeri Pulau Pinang, Selangor dan Kelantan, enam kerajaan negeri iaitu Johor, Melaka, Negeri Sembilan, Perak, Kedah dan Sabah jatuh ke Pakatan Harapan dan WARISAN (Sabah). Kerajaan negeri Terengganu juga jatuh ke Gagasan Sejahtera (GS).
Berikutan itu, beberapa parti komponen di Sabah mengumumkan meninggalkan Barisan Nasional, iaitu UPKO, LDP dan PBRS.[12] Dan juga, parti Parti Progresif Penduduk juga telah mengisytiharkan keluar Barisan Nasional pada 27 Mei 2018. Pada 12 Jun 2018, PBB, SUPP, PRS dan SPDP keluar secara rasmi dari Barisan Nasional dan membentuk pakatan yang dikenali sebagai Gabungan Parti Sarawak (GPS) dan kekal sebagai pembangkang kerajaan.[13][14][15][16][17][18][19][20]
Pada 23 Jun 2018, Parti Gerakan mengumumkan keluar daripada BN selepas kekalahan pada Pilihan Raya Umum Ke-14 (PRU-14) dan menjadi sebagai pembangkang kerajaan.[21][22] Ahli Parlimen Bagan Serai UMNO Datuk Dr Noor Azmi Ghazali memutuskan untuk meninggalkan parti itu untuk menjadi ahli Parlimen bebas dan memberi sokongan kepada kerajaan Pakatan Harapan pada hari berikutnya, 24 Jun.[23] Lebih lanjut pada 27 Jun, Ahli Parlimen Bukit Gantang UMNO, Syed Abu Hussin Hafiz Syed Abdul Fasal mengumumkan keluarnya dari parti itu untuk menjadi ahli bebas Parlimen.[24] Ahli Parlimen Masjid Tanah, Datuk Mas Ermieyati Samsudin, mengumumkan keluar dari UMNO pada 2 Julai 2018. Ini kemudian mengurangkan kerusi parlimen BN kepada hanya 54 kerusi, berbanding 79 kerusi yang dimenangi BN dalam pilihan raya umum.
2019–2020
Pada 1 Januari 2019, beberapa cawangan UMNO dan BN di Sabah telah ditutup dan dibubarkan secara rasmi, meninggalkan satu cawangan sahaja yg masih terbuka. Beberapa ketua cawangan BN juga telah meninggalkan gabungan tersebut. Hal sedemikian adalah untuk memberi ruang terhadap pakatan baru, Persatuan Perikatan Parti Malaysia (PPPM) (Kini dikenali rasmi sebagai gabungan Perikatan Nasional). Ini kemudian mengurangkan lagi keseluruhan kerusi parlimen BN kepada hanya 41 kerusi manakala kerusi tunggal UMNO berkurang kepada 38 kerusi kerana dianggap sebagai "parti kurang relevan" oleh beberapa ketua kawasan bekas kubu kuat parti tersebut.
Pada 14 Mei 2020, Setiausaha Agung BN, Tan Sri Annuar Musa memaklumkan Parti Bersatu Rakyat Sabah (PBRS) tidak pernah secara rasmi keluar daripada parti berkenaan dan Mesyuarat Dewan Tertinggi BN sebelum ini telah dimaklumkan perkara tersebut. Justeru, PBRS terus kekal sebagai anggota BN dan kini parti tersebut terdiri daripada UMNO, MCA, MIC dan PBRS. Ini menjadikan kerusi BN keseluruhannya adalah 42 kerusi parlimen (ditambah dengan kerusi Parlimen PBRS di Pensiangan, Sabah) setakat 15 Mei 2020.
Remove ads
Organisasi
Sehingga 2013, majoriti kerusi BN telah dipegang oleh dua parti politik Bumiputera berpusat yang terbesar iaitu Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu (UMNO) dan Parti Pesaka Bumiputera Bersatu (PBB). Bagi sebahagian besar sejarahnya, kedua-dua Persatuan Cina Malaysia dan Kongres India Malaysia telah memainkan peranan utama di dalam BN, tetapi perwakilan mereka di Parlimen dan badan perundangan negeri semakin berkurangan. Bagaimanapun, hampir setiap parti komponen mewakili – dan membatasi keahlian – kepada kaum tertentu: UMNO untuk orang Melayu, MCA untuk orang Cina dan sebagainya. Dalam pandangan beberapa ulama:
Sejak penubuhannya Perikatan terus menjadi gabungan parti komunal. Setiap parti komponen dikendalikan untuk semua niat dan tujuan, kecuali pilihan raya, sebagai pihak yang berasingan. Keanggotaan mereka adalah komunal, kecuali mungkin Gerakan, dan kejayaan mereka diukur dari segi keupayaan mereka untuk mencapai tuntutan-tuntutan mereka yang konvensional.[25]
Walaupun Perikatan dan BN berdaftar sebagai parti politik, keahlian hanya boleh dilakukan secara tidak langsung melalui salah satu daripada parti perlembagaan. Dalam Perikatan, seseorang boleh memegang keahlian langsung, tetapi ia dimansuhkan dengan pembentukan Barisan Nasional. BN menentukan dirinya sebagai "pertubuhan parti politik yang melanggan objek Barisan Nasional". Walaupun dalam pilihan raya, semua calon bertanding di bawah simbol BN, dan terdapat manifesto BN, setiap parti perlembagaan juga mengeluarkan manifesto sendiri, dan terdapat persaingan intra-gabungan untuk kerusi sebelum hari penamaan.[26]
Remove ads
Keanggotaan parti
Parti Komponen
.svg){kind=small}
Bekas parti komponen
Parti Islam Se-Malaysia (PAS) - keluar pada 1977 akibat krisis kepimpinan Kelantan-
Barisan Jemaah Islamiah Se-Malaysia (BERJASA) - keluar pada 1983 akibat kemasukan HAMIM dalam BN -
Parti Bersatu Rakyat Jelata Sabah (BERJAYA) - terkubur selepas kemasukan UMNO ke Sabah pada 1991.[27] - Pertubuhan Kebangsaan Sabah Bersatu - terkubur selepas kemasukan UMNO ke Sabah pada 1991
-
Parti Hizbul Muslimin Malaysia (HAMIM) - keluar pada 1989. -
Parti Progresif Penduduk (MyPPP) - keluar pada 2018 akibat kegagalan BN dalam pilihan raya umum -
Parti Pesaka Bumiputera Bersatu (PBB) - keluar pada 2018 akibat kegagalan BN dalam pilihan raya umum, dan membentuk Gabungan Parti Sarawak. -
Parti Rakyat Bersatu Sarawak (SUPP) - keluar pada 2018 akibat kegagalan BN dalam pilihan raya umum, dan membentuk Gabungan Parti Sarawak. SUPP kini menjadi parti politik tempatan Sarawak yang bebas dan berintegriti. -
Parti Demokratik Progresif (PDP) - keluar pada 2018 akibat kegagalan BN dalam pilihan raya umum, dan kini PDP merupakan sebahagian daripada komponen parti Gabungan Parti Sarawak (GPS). -
Parti Rakyat Sarawak (PRS) - keluar pada 2018 akibat kegagalan BN dalam pilihan raya umum, dan membentuk Gabungan Parti Sarawak. Parti Rakyat Sarawak (PRS) kini merupakan parti politik tempatan Sarawak yang bebas dan berintegriti. -
Parti Bersatu Sabah (PBS) - keluar pada 2018 akibat kegagalan BN dalam pilihan raya umum dan membentuk Gabungan Rakyat Sabah (GRS) pada tahun 2020. -
Parti Liberal Demokratik (LDP) - keluar pada 2018 akibat kegagalan BN dalam pilihan raya umum dan secara rasmi menyertai Gabungan Rakyat Sabah (GRS) pada tahun 2023. -
Pertubuhan Kinabalu Progresif Bersatu (UPKO) - keluar pada 2018 akibat kegagalan BN dalam pilihan raya umum -
Parti Gerakan Rakyat Malaysia (Gerakan) - keluar pada 2018 akibat kegagalan BN dalam pilihan raya umum
Remove ads
Senarai Pengerusi
Berikut adalah senarai pengerusi dan pemangku sejak 1973:
.jpg)
_(cropped).jpg)
Remove ads
Lagu rasmi
| Barisan Nasional[28] Barisan Nasional Barisan Kita Barisan Nasional Parti Kita Barisan Nasional Barisan Kita |
Remove ads
Struktur kepimpinan
.jpg)
Remove ads
Wakil rakyat
Dewan Negara
Dewan Rakyat
Dewan Undangan Negeri
|
Dewan Undangan Negeri Perlis 0 / 15
Dewan Undangan Negeri Pahang19 / 47
Dewan Undangan Negeri Melaka21 / 28
|
Dewan Undangan Negeri Sembilan 14 / 36
Dewan Undangan Negeri Perak9 / 59
Dewan Undangan Negeri Terengganu0 / 32
|
Dewan Undangan Negeri Johor 40 / 56
Dewan Undangan Negeri Sabah6 / 73
Dewan Undangan Negeri Kelantan2 / 46
|
Dewan Undangan Negeri Kedah 0 / 36
Dewan Undangan Negeri Selangor2 / 56
|
Dewan Undangan Negeri Pulau Pinang 2 / 40
|
Remove ads
Kerajaan negeri Barisan Nasional
Keputusan pilihan raya umum
Keputusan pilihan raya negeri
Remove ads
Nota
- Dari Mac 2020 hingga Julai 2021 sebagai rakan kongsi kecil dalam kerajaan gabungan, rakan kongsi utama dari Ogos 2021 hingga Oktober 2022.
Rujukan
Pautan luar
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads