Камунарка (фабрыка)

«Камуна́рка» — дзяржаўная кандытарская фабрыка Беларусі, заснаваная ў лютым 1905 году ў Менску ў якасьці прыватнай пякарні Рачкоўскага.

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Камунарка.

«Камунарка»
Тып	адкрытае акцыянэрнае таварыства
Заснаваная	15 лютага 1905 (120 гадоў таму)
Заснавальнікі	Георгі Рачкоўскі
Краіна	Беларусь
Разьмяшчэньне	Менск
Адрас	Ленінскі раён, Аранская вул., д. 18
Ключавыя фігуры	Іван Данчанка, Ігар Кодзіс[1]
Галіна	харчовая прамысловасьць
Прадукцыя	какава-парашок, карамэль, цукеркі, шакаляд
Абарачэньне	▲239 476 млн рублёў (2010; 79 992 тыс. $)
Апэрацыйны прыбытак	▼32 285 млн руб. (2010; 10 784 тыс $)
Чысты прыбытак	▼18 635 млн руб. (2010; 6225 тыс $)
Лік супрацоўнікаў	1773 (2010)
Матчына кампанія	«Белдзяржхарчпрам»
by.kommunarka.by
«Камунарка» у Вікісховішчы

На 2020 год на прадпрыемстве дзейнічала 3 цэхі: цукерачны, шакалядны і цукерачна-шакалядны. На фабрыцы выраблялі какава-парашок, карамэль, цукеркі і шакаляд^[2]. Слодычы прадавалі пад 7-ю таварнымі знакамі: «Белавеская пушча», «Дзіцячыя гісторыі», «Камунарка», «Любімая Алёнка», «Птушынае малако», «Салодкая мая» і «Сталічны»^[3]. У беларускамоўным аздабленьні выпускалі 5 падарункавых набораў шакаляду: «Беларускія строі»^[4], «Жадаю Вам»^[5], «Менск»^[6], «Папараць-кветка»^[7] і «Слуцкія паясы»^[8].

Вырабы

На 2020 год фабрыка «Камунарка» выпускала:

• 3 віды карамэлі — ледзянцовыя, з малочным і фруктова-ягадным начыньнем;
• 12 відаў цукерак — вафельныя, купалападобныя, на фруктозе, у буйным і малочным корпусе, з грыльяжнай, жэлейнай, зьбіўной, лікёрнай, малочна-шакаляднай, памаднай і пралінавай начынкай;
• 6 відаў шакаляду — белы, горкі, дэсэртны, кіпры, малочны і чорны^[9].

Гандлёвая сетка

На 2020 год уласная гандлёвая сетка «Камунаркі» налічвала ў Беларусі 18 крамаў і 5 кавярняў : 9 крамаў і 3 кавярні ў Менску; па кавярні і краме ў Бабруйску (Магілёўская вобласьць), Берасьці і Горадні, 2 крамы ў Віцебску і па адной краме ў Гомелі, Кобрыне (Берасьцейская вобласьць), Магілёве і Шчучыне (Гарадзенская вобласьць)^[10]. У 6 абласьцях Беларусі дзейнічала сетка 96 фірмовых сэкцыяў у крамах, што ахоплівала 70 гарадоў краіны:

• 24 у 11 гарадах Берасьцейскай вобласьці — Баранавічы (7), Берасьце (3), Бяроза, Ганцавічы, Дарагічын (2), Івацэвічы, Камянец, Лунінец (2), Мікашэвічы (Лунінецкі раён), Пінск (3) і Пружаны (2);
• 21 у 16 гарадах Віцебскай вобласьці — Браслаў, Бешанковічы, Віцебск (3), Ворша (2), Гарадок, Глыбокае, Докшыцы, Дрыса, Лепель (2), Лёзна, Наваполацак (Полацкі раён), Новалукомаль (Чашніцкі раён), Паставы, Полацак (2), Расоны і Чашнікі;
• 3 у 3-х гарадах Гарадзенскай вобласьці — Ваўкавыск, Ліда і Слонім;
• 11 у 7 гарадах Гомельскай вобласьці — Гомель (3), Ельск, Жлобін (2), Каленкавічы (2), Лельчыцы, Рэчыца і Шацілавічы;
• 19 у 19-і гарадах Магілёўскай вобласьці — Асіпавічы, Быхаў, Бялынічы, Вейна (Магілёўскі раён), Глуск, Горкі, Дрыбін, Касьцюковічы, Качэрычы, Клімавічы, Клічаў, Краснапольле, Круглае, Крычаў, Прапойск, Хоцімск, Чавусы, Чэрыкаў і Шклоў;
• 18 у 14 гарадах Менскай вобласьці — Барысаў, Беразіно, Вялейка (3), Заслаўе (Менскі раён), Ігумен, Клецак, Койданава, Лагойск, Любань, Маладэчна (3), Мар’іна Горка, Нясьвіж, Салігорск і Стоўпцы^[11].

Падарункавы набор шакаляду «Жадаю Вам» у пакунках з надпісамі па-беларуску і беларускімі ўзорамі (2024 год)

Паводле франшызы працавала яшчэ 32 крамы ў 15 гарадах Беларусі: 7 у Берасьцейскай вобласьці — Баранавічы, Берасьце (5) і Пінск; 1 у Воршы (Віцебская вобласьць); 3 у Гомелі; 4 у Горадні; 2 у Магілёве; 8 у Менскай вобласьці — Барысаў, Жодзін, Заслаўе, Калодзішчы і Лясны пасёлак (Менскі раён), Салігорск і Слуцак (2); 7 у Менску^[12]. У кожным з 6 абласных цэнтраў Беларусі існавалі аддзелы продажаў^[13]. За мяжой было 2 распаўсюднікі ў ЗША (Новы Ёрк) і Расеі (Масква)^[14].

Мінуўшчына

15 лютага 1905 году кандытар Георгі Вікенцьевіч Рачкоўскі атрымаў у Менскай скарбніцы прамысловае пасьведчаньне на адкрыцьцё пякарні і кавярні кандытарскіх вырабаў. У 1910 годзе Георгі Рачкоўскі пераўтварыў сваё прадпрыемства ў кандытарскую майстэрню з крамай. У 1914 годзе ён утварыў Фабрыку кандытарскіх вырабаў «Жорж». У 1926 годзе Менская біржа працы стварыла "Першую беларускую кандытарскую фабрыку «Прагрэс» на месцы зачыненага ў Першую сусьветную вайну прадпрыемства. 7 лістапада 1929 годзе прадпрыемства перайменавалі ў Менскую кандытарскую фабрыку «Камунарка». Адначасна на процілеглай ускраіне Менска пад назвай Тры карчмы пачалі ўзводзіць 3-павярховы корпус для мэханізаванай вытворчасьці. 1 траўня 1931 году адчынілі новы корпус фабрыкі, дзе 3 траўня запусьцілі мяккашакалядны цэх. У 2-й палове 1931 году запрацаваў карамэльны цэх. У 1932 годзе запусьцілі загортвальныя машыны і першы ў Беларусі дражэйны цэх. У 1935 годзе тэхнолягі фабрыкі распрацавалі цукеркі «Беларуская бульба» і «Камунарка», якія ўлучылі ў 1-ы рэцэптурны даведнік слодычаў Савецкага Саюзу. У 1957 годзе распрацавалі цукеркі «Шакалядныя бутэлечкі». У 1959-м стварылі «Грыльяж на арахісе». У 1960-м распрацавалі цукеркі «Суфле». У 1961-м стварылі «Сталічныя» цукеркі. У 1965-м — шакаляд «Алёнка». У 1967-м — шакаляд «Чырвоны каптурок»^[15].

У 1994 годзе прадпрыемства акцыянавалі. У 2009 годзе выпусьціла 20 тыс. тонаў цукерак. На 2010 год мела крамы ў сталіцы, Віцебску і Горадні^[16]. З 1 красавіка 2009 году пасаду кіраўніцы займала Натальля Кот^[17].

У сьнежні 2012 году на прадпрыемстве ўкаранілі вытворчую лінію вафельных цукерак. У студзені 2013 году запусьцілі лінію зьбіўных цукерак. У 2014 годзе ўкаранілі лінію шакаляду з буйнымі дадаткамі і начынкамі, што дазволіла павялічыць гадавую вытворчасьць шакаляду да 5000 тонаў. На прадпрыемстве сталі вырабляць шакаляд зь лясным арэхам, разынкамі, салёным арахісам і сухафруктамі. У 2015 годзе ўсталявалі лінію цукерак з камбінаванымі карпусамі, такімі як памадка-жэле, жэле з жэле і жэле з вадкай сэрцавінай. У 2019 годзе паставілі лінію вытворчасьці халодным штампам, што дазволіла «Камунарцы» стаць першым у Беларусі вытворцам шакаляду з 2-слойнымі начынкамі. За 2019 год на фабрыцы «Камунарка» выпусьцілі звыш 27 000 тонаў слодычаў, 20% якіх паставілі за мяжу. Найбольшыя пастаўкі ажыцьцявілі ў 5 краінаў Азіі — Азэрбайджан, Армэнію, Ізраіль, Казахстан і Кітай, а таксама ў 2 краіны Паўночнай Амэрыкі — ЗША і Канаду, ды 2 краіны Эўропы — Нямеччыну і Расею^[2].