Аганэсон

Аганэсон (па-лацінску: Oganesson) Og^[1] — штучна сынтэзаваны хімічны элемэнт; атамны нумар 118.

Тэнэс ← Аганэсон Rn ↑ Og 118Og Пэрыядычная сыстэма хімічных элемэнтаў
Выгляд
Агульная інфармацыя
Назва, сымбаль, атамны нумар	Аганэсон, Og, 118
Група, пэрыяд, блёк	18, 7, p
Адносная атамная маса	[294] г·моль−1
Канфігурацыя электронаў	[Rn] 5f14 6d10 7s2 7p6
Электронаў у абалонцы	2 8 18 32 32 18 8
Фізычныя ўласьцівасьці
Фаза	Газ
Уласьцівасьці атама
Іншыя характарыстыкі
Нумар CAS	54144-19-3
п а р

Упершыню атрыманы ў 2002 у Аб’яднаным інстытуце ядзерных дасьледаваньняў у Дубне, Расея (у супрацоўніцтве зь Лівэрморскай нацыянальнай лябараторыяй, ЗША). Пра адкрыцьцё было абвешчана 16 кастрычніка 2006. Адзіны вядомы ізатоп аганэсону ²⁹⁴Og быў атрыманы бамбоўкай атамаў каліфорну ²⁴⁹Cf іёнамі вапню ⁴⁸Ca^[2]. Энэргія атамаў вамню складала 245 МэВ^[3]. Навукоўцы меркавалі, што ядры з колькасьцю пратонаў, блізкай да магічнага ліку 114 будуць параўнаўча ўстойлівымі і ўтвораць востраў стабільнасьці. Пры сынтэзе тэмпэратура ядраў аганэсона атрымлівалася вельмі высокай пасьля сутыкненьня матчынных ядраў. Каб выявіць ядры аганэсона, праводзіўся экспэрымэнт напрацягу чатырох месяцаў^[4]. Было зарэгістравана ўсяго тры атамы. Пра іх існаваньне можна меркаваць толькі ўскосна — кожны зь іх пачынаў серыю альфа-распадаў^[5]. Пэрыяд паўраспаду аганэсона ацэньваецца каля 1 мс^[6]. У чэрвені 1999 году было аб’яўлена аб адкрыцьці гэтага элемэнту навукоўцамі нацыянальнай лабараторыі імя Ляўрэнса у Бэрклі (ЗША). Яны прапаноўвалі назву новаму элемэнту «гіорс» у гонар фізыка Альбэрта Гіорса^[7]. Але потым вынік 1999 году быў абвергнуты^[8]. Часовай назвай 118-га элемэнту была «Унунокт» (Ununoctium, Uuo). 8 чэрвеня 2016 Міжнародны зьвяз чыстай і фундамэнтальнай хіміі (IUPAC) аб’явіў пра прысваеньне элемэнту назвы «Аганэсон» у гонар расейскага фізыка Юрыя Аганэсяна. 28 лістапада 2016 назва была зацьверджаная канчаткова^[9]. Гэта другі хімічны элемэнт, названы ў гонар яшчэ жывога чалавека. Да гэтага ў Сыборг аналягічна быў названы ў гонар Глена Сыбарга.