Борыюм

Борыюм (па-лацінску: Bohrium) Bh — нестабільны (радыяактыўны) хімічны элемэнт 7 пабочнай групы з атамным нумарам 107. Адносіцца да катэгорыі трансактынідаў.

Сыборг ← Борыюм → Гас Рэн ↑ Bh 107Bh Пэрыядычная сыстэма хімічных элемэнтаў
Выгляд
Агульная інфармацыя
Назва, сымбаль, атамны нумар	Борыюм, Bh, 107
Катэгорыя элемэнту	Пераходныя мэталы
Група, пэрыяд, блёк	7, 7, d
Адносная атамная маса	[270] г·моль−1
Канфігурацыя электронаў	[Rn] 5f14 6d5 7s2
Электронаў у абалонцы	2 8 18 32 32 13 2
Фізычныя ўласьцівасьці
Фаза	Цьвёрдае цела
Уласьцівасьці атама
Іншыя характарыстыкі
Нумар CAS	54037-14-8
Найбольш стабільныя ізатопы
Асн. артыкул: ізатопы борыюму
іза % пэрыяд паўраспаду распад энэргія (МэВ) прадукты распаду 261Bh - 11,8 мс α ? 257Db 262Bh - 22 мс α ? 258Db 264Bh - 0,44 с α ? 260Db 270Bh - 1 хвіліна α ? 266Db 272Bh - 10 с α ? 268Db
п а р

Упершыню абвешчана аб сынтэзе 107-га элемэнта ў 1976 савецкімі вучонымі з Аб’яднанага інстытута ядзерных дасьледаваньняў (Дубна). У 1981 нямецкія фізыкі Пэтэр Армбрустэр (Peter Armbruster), Готліб Мюнцэнбэр (Gottfried Münzenber) ды іншыя з Інстытута цяжкіх іёнаў (GSI) у Дармштаце дакладна ідэнтыфікавалі шэсьць атамаў 107-га элемэнту. Прыярытэт адкрыцьця аспрэчваецца. Першы сынтэзаваны ізатоп ²⁶¹Bh быў атрыманы мэтадам бамбаваньня мішэні, якая ўтрымлівала ізатопы бісмуту ²⁰⁹Bi, іёнамі хрому ⁵⁴Cr. Пэрыяд паўраспаду атрыманага ізатопу складаў каля 1-2 мілісэкундаў. Першапачаткова прапаноўвалася назва Нільсборый (сымбаль Ns) у гонар вядомага дацкага фізыка Нільса Бора. Але да гэтага часу ні адзін элемэнт не меў назвы, якая б уключала імя, а не прозьвішча, чалавека. Таму Міжнародны саюз тэарэтычнай і прыкладной хіміі (IUPAC) прапанаваў кампрамісны варыянт «борый» (сымбаль Bh). Афіцыйная назва элемэнта зацьверджана ў 1997. Самы стабільны ізатоп борыюму ²⁷⁰Bh праз альфа-распад ператвараецца ў ізатоп дубну ²⁶⁶Db і мае пэрыяд паўраспаду каля 1 хвіліны. Дакладнасьць вымярэньня пэрыяду паўраспаду вельмі нізкая. Пра хімічныя ўласьцівасьці борыюму пакуль нічога дакладна невядома. Лічыцца, што борыюм хімічна падобны да рэну.

На сёньняшні дзень сфэра прымяненьня борыюму абмяжоўваецца толькі навуковымі дасьледаваньнямі, што зьвязана зь вялікай цяжкасьцю яго атрыманьня.

Вонкавыя спасылкі

Борыюм — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

• Bohrium»the essentials (анг.) [WebElements Periodic Table]
• The Element Bohrium (анг.) It's Elemental. Thomas Jefferson National Accelerator Facility - Office of Science Education. Праверана 9 сакавіка 2017 г.
• bohrium (Bh) | chemical element Britannica.com
• Kenneth Barbalace. Periodic Table of Elements - Bohrium - Bh. EnvironmentalChemistry.com. 1995 - 2017. Accessed on-line: 3/8/2017 https://EnvironmentalChemistry.com/yogi/periodic/Bh.html(недаступная+спасылка)
• National Nuclear Data Center, Brookhaven National Laboratory (анг.) Праверана 9 сакавіка 2017 г.