Празэадым

Празэадым (па-лацінску: Praseodymium, ад грэц. «praseos» — зялёны і «didymos» — блізьня) Pr — хімічны элемэнт, лянтаноід; атамны нумар 59. Упершыню выдзелены ў 1885 годзе аўстрыйскім навукоўцам Карлам Ўэльсбахам (Carl F. Auer von Welsbach). У прыродзе 1 стабільны ізатоп празэадыма — ¹⁴¹Pr. У сумесі з нэадымам празэадым выкарыстоўваецца для атрыманьня бясколернага шкла, якое добра паглынае ўльтрафіялетавыя промні.

Цэр ← Празэадым → Нэадым Pr ↓ Pa 59Pr Пэрыядычная сыстэма хімічных элемэнтаў
Выгляд
кавалак празадыма ў колбе, запоўненай аргонам 1,5 грама празэадыму ў атмасфэры аргона, кавалкі памерам 0,5 см
Агульная інфармацыя
Назва, сымбаль, атамны нумар	Празэадым, Pr, 59
Катэгорыя элемэнту	Лантаноіды
Група, пэрыяд, блёк	-, 6, f
Адносная атамная маса	140,90765 г·моль−1
Канфігурацыя электронаў	[Xe] 4f3 6s2
Электронаў у абалонцы	2 8 18 21 8 2
Фізычныя ўласьцівасьці
Колер	срабрысты мэтал
Фаза	Цьвёрдае цела
Шчыльнасьць (пры п. т.)	6,77 г·см−3
Тэмпэратура плаўленьня	1204 K, 931 °C, 1708 °F
Тэмпэратура кіпеньня	3793,15 K, 3520 °C
Удзельная цеплыня плаўленьня	6,89 кДж·моль−1
Цеплаёмістасьць	(25 °C) 27,20 Дж·моль−1·K−1
Насычаная пара
P/Pa 1 10 100 1 k 10 k 100 k at T/K 1770,85 1972,55 2227,15 2571,15 3054,15 3779,15
Структура крышталічнай краты	hexagonal close-packed
Электрычны супор	7*109Ω·м
Цеплаправоднасьць	(300 K) 13 Вт·м−1·K−1
Уласьцівасьці атама
Электраадмоўнасьць	1,13
Энэргіі іянізацыі	1-я: 522 кДж·моль−1
	2-я: 1016 кДж·моль−1
	3-я: 2082,4 кДж·моль−1
Іншыя характарыстыкі
Нумар CAS	7440-10-0
Найбольш стабільныя ізатопы
Асн. артыкул: ізатопы празэадыма
іза % пэрыяд паўраспаду распад энэргія (МэВ) прадукты распаду 141Pr 100% 141Pr зьяўляецца стабільным пры 82 нэўтронах
п а р

Літаратура

• CRC Handbook of chemistry and physics / Editor-in-chief: David R. Lide. — 84th edition 2003-2004. — CRC press, 2003. — 2616 с. — ISBN 0849304849

Вонкавыя спасылкі

Празэадым — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

• Praseodymium"the essentials (анг.) [WebElements Periodic Table]
• Praseodymium (Pr) — Chemical properties, Health and Environmental effects (анг.)
• The Element Praseodymium (анг.) It's Elemental. Thomas Jefferson National Accelerator Facility - Office of Science Education. Праверана 26 лютага 2017 г.