Серка

Серка^[1] (па-лацінску: Sulfur) S — хімічны элемэнт VI групы пэрыядычнай сыстэмы; атамны нумар 16. Адносіцца да халькагенаў. Цьвёрдае рэчыва жоўтага колеру.

фосфар ← Серка → хлёр O ↑ S ↓ Se 16S Пэрыядычная сыстэма хімічных элемэнтаў
Выгляд
Прыродныя крышталі серкі
Агульная інфармацыя
Назва, сымбаль, атамны нумар	Серка, S, 16
Катэгорыя элемэнту	Немэталы
Група, пэрыяд, блёк	VI, 3, p
Адносная атамная маса	32,066 г·моль−1
Канфігурацыя электронаў	[Ne] 3s23p4
Электронаў у абалонцы	2 8 6
Фізычныя ўласьцівасьці
Фаза	Цьвёрдае цела
Шчыльнасьць (пры п. т.)	2,07 г·см−3
Тэмпэратура плаўленьня	119,6 °C
Тэмпэратура кіпеньня	444,60 °C
Удзельная цеплыня плаўленьня	1,72 кДж·моль−1
Цеплаёмістасьць	(25 °C) 22,75 Дж·моль−1·K−1
Магнэтызм	дыямагнэтык
Электрычны супор	1,9×1015Ω·м
Мінэральная цьвёрдасьць Моаса	2
Уласьцівасьці атама
Ступені затляненьня	-2, +2, +4, +6
Электраадмоўнасьць	2,58
Энэргіі іянізацыі	1-я: 999,59 кДж·моль−1
	2-я: 2251,76 кДж·моль−1
	3-я: 3357 кДж·моль−1
Кавалентны радыюс	102 пм
Радыюс Ван дэр Ваальса	180 пм
Энэргія забароненай зоны пры 300 K	2,6 эВ
п а р

Шырока распаўсюджаны элемэнт — 15-е месца сярод элемэнтаў паводле масавай долі ў зямной кары (0,042%). Прыродная серка складецца з чатырох стабільных ізатопаў з масавымі лікамі 32 (95%), 33, 34 і 36. Існуе ў самародным выглядзе і ў выглядзе злучэньняў — сульфатаў (гіпс, ангідрыт, барыт BaSO₄, мірабіліт Na₂SO₄·10H₂O і інш.) і сульфідаў (галеніт PbS, пірыт Fe₂S₂, антыманіт, кінавар і інш.). Злучэньні серкі ёсьць у вуглях, лупняку, нафце, прыродным газе. Адзін з самых важных біягенных элемэнтаў. У целе чалавека масай 70 кг утрымліваецца каля 140 г серкі (0,2%). Вядомы з глыбокай старажытнасьці. Да тэмпэратуры 95,39 °C устойлівая рамбічная мадыфікацыя серкі (α-S) — лімонна-жоўтыя крышталі. Пры тэмпэратуры вышэй за 95,39 °C і да тэмпэратуры плаўленьня — манаклінная (β-S) — мядова-жоўтыя крышталі са шчыльнасьцю 1,960 г/см³. Вядомы і іншыя мадыфікацыі серкі, напрыклад, пры рэзкім ахаладжэньні серкі атрымліваюць аморфную серку са шчыльнасьцю 1,920 г/см³). Дыэлектрык. Не раствараецца ў вадзе, раствараецца ў серкавугляродзе, фэноле, бэнзоле, аніліне^[2]. Асноўныя радовішчы — у Мэксыцы, ЗША, Расеі, Польшчы, Італіі, Японіі. Здабываецца таксама ў Гішпаніі^[3].