Аргон

Аргон (па-лацінску: Argon) Ar — хімічны элемэнт VIII групы пэрыядычнай сыстэмы; атамны нумар 18. Інэртны газ. Ня мае паху і смаку. Складаецца з трох стабільных ізатопаў. Ізатоп ⁴⁰Ar утвараецца ў прыродных умовах пры распадзе ізатопа ⁴⁰K за кошт электроннага захопу. З-за гэтага ў аргона перавагае найцяжэйшы ізатоп, у адрозьненьне ад астатніх лёгкіх элемэнтаў^[1]. Самы распаўсюджаны інэртны газ у атмасфэры. Вонкавая абалонка запоўненая, з-за чаго пры нармальных умовах аргон монаатамны і хімічна інэртны. Утварае злучэньне ўключэньня Ar·6H₂O. Існуе таксама двухатамнае эксімэрнае злучэньне ArF*, якое выкарыстоўваецца ў газавых ультрафіялетавых лазэрах. Упершыню быў выдзелены з атмасфэрнага азоту ангельскімі навукоўцамі Джонам Стрэтам і Сэрам Ўільямам Рамзаем у 1894 годзе^[2], за што ім у 1904 годзе была прысуджаная Нобэлеўская прэмія ў галіне фізыкі. Назва аргон паходзіць ад грэцкага "αργόν" (безьдзейны, інэртны, неактыўны) ад хімічнай інэртнасці элемэнта.

Аргон → Хлёр Ne ↑ Ar ↓ Kr 18Ar Пэрыядычная сыстэма хімічных элемэнтаў
Выгляд
Газаразрадная трубка, запоўненая аргонам Аргонавы лёд
Агульная інфармацыя
Назва, сымбаль, атамны нумар	Аргон, Ar, 18
Катэгорыя элемэнту	Інэртныя газы
Група, пэрыяд, блёк	VIII, 3, p
Адносная атамная маса	39,948 г·моль−1
Канфігурацыя электронаў	[Ne]3s23p6
Электронаў у абалонцы
Фізычныя ўласьцівасьці
Фаза	Газ
Шчыльнасьць (пры п. т.)	1,7837·10-3 г·см−3
Шчыльнасьць вадкасьці пры т. пл.	1,62 г·см−3
Тэмпэратура плаўленьня	-189,35 °C
Тэмпэратура кіпеньня	-185,85 °C
Патройны пункт	83.96 K (-189°C), 68 кПа
Удзельная цеплыня плаўленьня	1,21 кДж·моль−1
Удзельная цеплыня выпарваньня	6,53 кДж·моль−1
Структура крышталічнай краты	face-centered cubic
Магнэтызм	дыямагнэтык
Цеплаправоднасьць	(300 K) 0,01772 Вт·м−1·K−1
Хуткасьць гуку (лінейная)	(п.т.) 307,8 м·с−1
Уласьцівасьці атама
Ступені затляненьня	0
Электраадмоўнасьць	(3,2)
Энэргіі іянізацыі	1-я: 1520,4 кДж·моль−1
	2-я: 2665,2 кДж·моль−1
	3-я: 3928 кДж·моль−1
Кавалентны радыюс	97 пм
Радыюс Ван дэр Ваальса	191 пм
Найбольш стабільныя ізатопы
Асн. артыкул: ізатопы
іза % пэрыяд паўраспаду распад энэргія (МэВ) прадукты распаду 36Ar 0,337% Зьяўляецца стабільным пры 18 нэўтронах 37Ar {сын.} 35 сут e-захоп 0,814 37Cl 38Ar 0,063% Зьяўляецца стабільным пры 20 нэўтронах 39Ar {сын.} 268 гадоў β- 0,565 39Cl 40Ar 99,6% Зьяўляецца стабільным пры 22 нэўтронах
п а р

Прыродныя крыніцы

Аргон уваходзіць у склад атмасфэры Зямлі (0,932% па аб'ёме, 1,2853% па масе - трэці элемэнт паводле распаўсюджанасьці ў складзе паветра).

Прымяненьне

Прамысловы аргон ужываецца ў стварэньні абарончай атмасфэры пры плаўцы, рэзцы і зварцы актыўных мэталаў дзеля атрыманьня звышчыстых матэрыялаў для рэактара, і ў ракетабудаўніцтве. Прымяняецца для напаўненьня лямпаў напальваньня, у сьветлавой рэкляме (сіне-блакітны колер). Акрамя гэтага, аргон выкарыстоўваецца ў ядзернай тэхніцы (іянізацыйныя лічыльнікі і камэры).