Америци

Америци нь синтетик химийн элемент, атомын дугаар нь 95, химийн тэмдэглэгээ нь Am. Уг элемент нь цацраг идэвхит шинжтэй, актиноидын бүлгийн металл юм. 1944 онд плутониг нейтроноор бөмбөгдөх замаар гарган авсан байна.

Америци, ₉₅Am

Америци
Дуудлага	/ameˈritsʰi/
Гадаад байдал	мөнгөлөг цагаан
Жингийн тоо	[243]
Үелэх систем дэх Америци
Устөрөгч Гели Лити Берилли Бор (химийн элемент) Нүүрстөрөгч Азот Хүчилтөрөгч Фтор Неон Натри Магни Хөнгөн цагаан Цахиур Фосфор Хүхэр Хлор Аргон Кали Кальци Сканди Титан Ванади Хром Манган Төмөр (химийн элемент) Кобальт Никель Зэс Цайр Галли Германи Хүнцэл Селени Бром Криптон Рубиди Стронци Иттри Циркони Ниоби Молибден Технеци Рутени Роди Паллади Мөнгө (химийн элемент) Кадми Инди Цагаан тугалга Сурьма Теллур Иод Ксенон Цези Бари Лантан Цери Празеодим Неодим Промети Самари Европи Гадолини Терби Диспрози Гольми Эрби Тули Иттерби Лютеци Гафни Тантал Вольфрам Рени Осми Ириди Цагаан алт Алт Мөнгөн ус Талли Хар тугалга Висмут Полони Астат Радон Франци Ради Актини Тори Протактини Уран Нептуни Плутони Америци Кюри Беркли Калифорни (химийн элемент) Эйнштейни Ферми Менделеви Нобели Лоуренси Резерфорди Дубни Сиборги Бори Хасси Мейтнери Дармштадти Рентгени Коперници Нихони Флерови Москови Ливермори Теннессин Оганесон Eu ↑ Am ↓ — плутони ← америци → кюри
Атомын дугаар (Z)	95
Бүлэг	f-блокийн бүлгүүд (дугааргүй)
Үе	7-р үе
Блок	f-блок
Электрон байгуулалт	[Rn] 5f7 7s2
Давхарга бүрт	2, 8, 18, 32, 25, 8, 2
Физик шинж чанарууд
Төлөв	хатуу
Хайлах температур	1449 K ​(1176 °C, ​2149 °F)
Буцлах температур	2880 K ​(2607 °C, ​4725 °F) (тооцоолсон)
Нягт (т.т.)	12 г/см3
Хайлах энтальп	14.39 кЖ/моль
Хувийн дулаан шингээлт	28[1] Ж/(моль·K)
Уурын даралт P (Па) 1 10 100 1 к 10 к 100 к T (K) 1239 1356
Атомын шинж чанар
Исэлдэлтийн зэрэг	нийтлэг: +3 +2,[2] +4,[2] +5,[2] +6,[2] +7
Цахилгаан сөрөг чанар	Полингийн шаталбар: 1.3
Ионжилтын энерги	1-р: 578 кЖ/моль
Атомын радиус	эмпирик: 173 пм
Ковалент радиус	180±6 пм
Спектрийн хүрээ дэх өнгөт шугамууд америци элементийн спектрийн шугам
Бусад шинж чанарууд
Байгалийн тархац	хиймэл
Талст бүтэц	​давхар гексагонал нягт бүтэцтэй (дгнб)
Дулаан дамжуулалт	10 Вт/(м⋅K)
Цахилгаан эсэргүүцэл	0.69 µΩ⋅м[1]
Соронзон чанар	парасоронзон
Моляр соронзон мэдрэмж	6997100000000000000♠+1000.0×10−6 см3/моль[3]
CAS дугаар	7440-35-9
Түүх
Нэрийн үүсэл	Америкийн нэрээр
Нээсэн	Гленн Сиборг, Ральф Жеймс, Леон Морган, Альберт Гиорсо (1944)
Хамгийн тогвортой изотопууд ү з
Гол изотопууд[4] Задрал дэлбэг байдал хагас задрал (t1/2) хэлбэр бүтээгдэхүүн 241Am хиймэл 7002432600000000000♠432.6 ж α 237Np SF – 242Am хиймэл 7001160200000000000♠16.02 ц β− 242Cm ε 242Pu 242m1Am хиймэл 7002141000000000000♠141 ж IT 242Am α 238Np 243Am хиймэл 7003735000000000000♠7350 ж α 239Np SF –
Ангилал: Америци үзэх · хэлэлцэх · засах | эх сурвалж

Цэвэр Америци нь гялалзсан мөнгөлөг ба цагаан өнгөтэй. ²⁴¹Am-ын альфа цацрал нь радигийнхаас 3 дахин өндөр бөгөөд нэг грамм орчим америци нь ойр байгаа хүнийг ихээхэн хэмжээгээр хордуулна.

Хэрэглээ

²⁴¹Am-г гарган авах нь өндөр өртөгтэй болно. Уг элементийг өрөөний галын дохиололд дахь утаа мэдрэгчид маш бага хэмжээтэйгээр (ойролцоогоор 0.2 микрограмм) хэрэглэнэ. Үүнээс гадна өрмийн цооногт геофизикийн судалгаа (Am241Be) хийхэд мөн нейтрон радиографид нейтроны эх үүсвэр болгон ашиглана. Пуужингийн түлш хийхэд ашиглаж болох тухай мөн яриглаж байна^[5].

Изотопи

Нийт 18 цацраг идэвхит изотопи байдгаас хамгийн тогтвортой нь ²⁴³Am (хагас задралын хугацаа нь 7370 жил) ба ²⁴¹Am (хагас задралын хугацаа нь 432.2 жил) юм. Үлдэх изотопиуд нь 51 жилээс бага, ихэнхи нь 100 минутаас бага хагас задралын хугацаатай байна. Изотопиудын атом масс нь 231.046 (²³¹Am) - 249.078 (²⁴⁹Am) хооронд хэлбэлзэнэ.

Цахим холбоос

Wiktionary

Wiktionary: Америци – Энэ үгийг тайлбар толиос харна уу

 Commons: Америци – Викимедиа дуу дүрсний сан

• Los Alamos National Laboratory - Americium
• WebElements.com - Americium
• Guide to the Elements - Revised Edition, Albert Stwertka, (Oxford University Press; 1998) ISBN 0-19-508083-1
• It's Elemental - Americium
• ATSDR - Public Health Statement: Americium