Неодим (Англи: Neodymium) дэс дугаар 60, Nd тэмдэглэгээтэй химийн элемент юм. Үелэх системийн лантаноидын бүлэгт байдаг учраас газрын ховор металлд тооцогдоно. Энэхүү элементийн нэр нь грек хэлний νέος неос ‚шинэ‘ ба δίδυμος дидимос ‚ихэр‘ (Лантаны ихэр гэдэг утгаар хэрэглэсэн) гэсэн үгнүүдээс гаралтай.
Quick facts Неодим, Дуудлага ...
Неодим, 60Nd Шилэн саванд неодим металл |
|
| Дуудлага | |
|---|
| Гадаад байдал | мөнгөлөг цагаан |
|---|
|
|
| - 144.242±0.003[1]
- 144.24±0.01 (товчлогдсон)[2]
|
|---|
|
|
|
|
|
| Атомын дугаар (Z) | 60 |
|---|
| Бүлэг | f-блокийн бүлгүүд (дугааргүй) |
|---|
| Үе | 6-р үе |
|---|
| Блок | f-блок |
|---|
| Электрон байгуулалт | [Xe] 4f4 6s2 |
|---|
| Давхарга бүрт | 2, 8, 18, 22, 8, 2 |
|---|
|
| Төлөв | хатуу |
|---|
| Хайлах температур | 1295 K (1022 °C, 1872 °F)[3] |
|---|
| Буцлах температур | 3347 K (3074 °C, 5565 °F) |
|---|
| Нягт (20° C) | 7.007 г/см3 [3] |
|---|
| шингэн үед (х.т.) | 6.89 г/см3 |
|---|
| Хайлах энтальп | 7.14 кЖ/моль |
|---|
| Уурших энтальп | 289 кЖ/моль |
|---|
| Хувийн дулаан шингээлт | 27.45 Ж/(моль·K) |
|---|
Уурын даралт
| P (Па) |
1 |
10 |
100 |
1 к |
10 к |
100 к |
| T (K) |
1595 |
1774 |
1998 |
(2296) |
(2715) |
(3336) |
|
|
| Исэлдэлтийн зэрэг | нийтлэг: +3
0,[4] +2,[5] +4 |
|---|
| Цахилгаан сөрөг чанар | Полингийн шаталбар: 1.14 |
|---|
| Ионжилтын энерги | - 1-р: 533.1 кЖ/моль
- 2-р: 1040 кЖ/моль
- 3-р: 2130 кЖ/моль
-
|
|---|
| Атомын радиус | эмпирик: 181 пм |
|---|
| Ковалент радиус | 201±6 пм |
|---|
 Спектрийн хүрээ дэх өнгөт шугамууднеодим элементийн спектрийн шугам |
|
| Байгалийн тархац | анхдагч |
|---|
| Талст бүтэц | давхар гексагонал нягт бүтэцтэй (дгнб) (hP4) |
|---|
| Торны тогтмолууд | a = 0.36583 нм
c = 1.17968 нм (20 °C)[3] |
|---|
| Дулааны тэлэлт | 6.7×10−6/K (20 °C)[3][a] |
|---|
| Дулаан дамжуулалт | 16.5 Вт/(м⋅K) |
|---|
| Цахилгаан эсэргүүцэл | poly: 643 nΩ⋅м |
|---|
| Соронзон чанар | парасоронзон, 20 K-ээс доош антиферросоронзон[6] |
|---|
| Моляр соронзон мэдрэмж | +5628.0×10−6 см3/моль (287.7 K)[7] |
|---|
| Юнгийн модуль | 41.4 ГПа |
|---|
| Хөдөлгөх модуль | 16.3 ГПа |
|---|
| Эзлэхүүний модуль | 31.8 ГПа |
|---|
| Дууны хурд нимгэн саваа | 2330 м/с (20 °C) |
|---|
| Пуассоны коэффициент | 0.281 |
|---|
| Викерсийн хатуулаг | 345–745 МПа |
|---|
| Бринеллийн хатуулаг | 265–700 МПа |
|---|
| CAS дугаар | 7440-00-8 |
|---|
|
| Нэрийн үүсэл | Грек νέος, "шинэ", δίδυμος, (лантаны) "ихэр" үгнээс |
|---|
| Нээсэн | Карл Густав Мосандер (1841) |
|---|
| Анх ялгасан | Карл Ауэр фон Вельсбах (1885) |
|---|
| Нэр өгсөн | Карл Ауэр фон Вельсбах (1885) |
|---|
|
|
| Гол изотопууд[8] |
Задрал |
|
дэлбэг байдал |
хагас задрал (t1/2) |
хэлбэр |
бүтээгдэхүүн |
| 140Nd |
хиймэл |
3.37 ө |
β+ |
140Pr |
| 142Nd |
27.2% |
тогтвортой |
| 143Nd |
12.2% |
тогтвортой |
| 144Nd |
23.8% |
2.29×1015 ж |
α |
140Ce |
| 145Nd |
8.3% |
тогтвортой |
| 146Nd |
17.2% |
тогтвортой |
| 147Nd |
хиймэл |
10.98 ө |
β− |
147Pm |
| 148Nd |
5.80% |
тогтвортой |
| 150Nd |
5.60% |
9.3×1018 ж |
β−β− |
150Sm |
|
|
|
Ангилал: Неодим
үзэх · хэлэлцэх · засах | эх сурвалж |
Close
_NIST_ASD_emission_spectrum.png)
