Лютеци (Англи: Lutetium) нь Lu гэж тэмдэглэгддэг, атомын дугаар 71 бүхий химийн элемент юм. Лютеци нь бусад лантаноидын бүлгийн элементүүдтэй адил гялтганасан мөнгөлөг өнгөтэй газрын ховор элемент элемент юм. Лантаноидын агшилтаас хамааралтайгаар лютецийн атом нь хамгийн жижиг атомын радиустай байхаас гадна тус элемент нь лантаноидууд дотроосоо хамгийн өндөр нягттай мөн хамгийн өндөр хайлах- ба буцлах температуртай байна.
Quick facts Лютеци, Дуудлага ...
Лютеци, 71Lu |
|
| Дуудлага | |
|---|
| Гадаад байдал | мөнгөлөг цагаан |
|---|
|
|
| - 174.96669±0.00005[1]
- 174.97±0.01 (товчлогдсон)[2]
|
|---|
|
|
|
|
|
| Атомын дугаар (Z) | 71 |
|---|
| Бүлэг | 3-р бүлэг |
|---|
| Үе | 6-р үе |
|---|
| Блок | d-блок |
|---|
| Электрон байгуулалт | [Xe] 4f14 5d1 6s2 |
|---|
| Давхарга бүрт | 2, 8, 18, 32, 9, 2 |
|---|
|
| Төлөв | хатуу |
|---|
| Хайлах температур | 1925 K (1652 °C, 3006 °F) |
|---|
| Буцлах температур | 3675 K (3402 °C, 6156 °F) |
|---|
| Нягт (20° C) | 9.840 г/см3 [3] |
|---|
| шингэн үед (х.т.) | 9.3 г/см3 |
|---|
| Хайлах энтальп | ca. 22 кЖ/моль |
|---|
| Уурших энтальп | 414 кЖ/моль |
|---|
| Хувийн дулаан шингээлт | 26.86 Ж/(моль·K) |
|---|
Уурын даралт
| P (Па) |
1 |
10 |
100 |
1 к |
10 к |
100 к |
| T (K) |
1906 |
2103 |
2346 |
(2653) |
(3072) |
(3663) |
|
|
| Исэлдэлтийн зэрэг | нийтлэг: +3
0,[4] +2[5] |
|---|
| Цахилгаан сөрөг чанар | Полингийн шаталбар: 1.27 |
|---|
| Ионжилтын энерги | - 1-р: 523.5 кЖ/моль
- 2-р: 1340 кЖ/моль
- 3-р: 2022.3 кЖ/моль
-
|
|---|
| Атомын радиус | эмпирик: 174 пм |
|---|
| Ковалент радиус | 187±8 пм |
|---|
 Спектрийн хүрээ дэх өнгөт шугамуудлютеци элементийн спектрийн шугам |
|
| Байгалийн тархац | анхдагч |
|---|
| Талст бүтэц | гексагонал нягт бүтэцтэй (гнб) (hP2) |
|---|
| Торны тогтмолууд | a = 350.53 пм
c = 554.93 пм (20 °C)[3] |
|---|
| Дулааны тэлэлт | poly: 9.9 µм/(м⋅K) (ө.т.) |
|---|
| Дулаан дамжуулалт | 16.4 Вт/(м⋅K) |
|---|
| Цахилгаан эсэргүүцэл | поли: 582 nΩ⋅м (ө.т.) |
|---|
| Соронзон чанар | парасоронзон[6] |
|---|
| Юнгийн модуль | 68.6 ГПа |
|---|
| Хөдөлгөх модуль | 27.2 ГПа |
|---|
| Эзлэхүүний модуль | 47.6 ГПа |
|---|
| Пуассоны коэффициент | 0.261 |
|---|
| Викерсийн хатуулаг | 755–1160 МПа |
|---|
| Бринеллийн хатуулаг | 890–1300 МПа |
|---|
| CAS дугаар | 7439-94-3 |
|---|
|
| Нэрийн үүсэл | Ромын эрин үеийн Парисын Латин Лютециа нэрээр |
|---|
| Нээсэн | Карл Ауэр фон Вельсбах, Жорж Урбэн (1906) |
|---|
| Анх ялгасан | 1953 |
|---|
| Нэр өгсөн | Жорж Урбэн (1906) |
|---|
|
|
| Гол изотопууд[7] |
Задрал |
|
дэлбэг байдал |
хагас задрал (t1/2) |
хэлбэр |
бүтээгдэхүүн |
| 173Lu |
хиймэл |
1.37 ж |
ε |
173Yb |
| 174Lu |
хиймэл |
3.31 ж |
β+ |
174Yb |
| 175Lu |
97.4% |
тогтвортой |
| 176Lu |
2.60% |
3.701×1010 ж |
β− |
176Hf |
| 177Lu |
хиймэл |
6.6443 ө |
β− |
177Hf |
|
|
|
Ангилал: Лютеци
үзэх · хэлэлцэх · засах | эх сурвалж |
Close
1907 онд Жорж Урбайн, Карл Ауэр фон Вэлсбах, Чарльз Жэймс нарын химичид бараг нэгэн зэрэг энэхүү элементийг нээсэн байна. Хэдийгээр аль 1909 онд түрүүлж нээсэн эрдэмтнээр Урбайныг тооцон, түүний санал болгосон Лютеци хэмээх нэрээр нэрлэхээр тогтсон хэдий ч герман хэлтэй орнуудад удаан хугацаанд Карл Ауэр фон Вэлсбахыг нээсэн эрдэмтнээр тооцон, түүний санал болгосон Кассиопеиум (Cassiopeium химийн тэмдэг нь: Cp) хэмээх нэрийг ашигласан байдаг.
99,995 хувийн агуулга бүхий лютецийн 1 см³ шоо
Лютеци нь газрын ховор элементүүд дотроос хамгийн ховор олдоцтой элемент юм.
_NIST_ASD_emission_spectrum.png)
