Нептуни

Нептуни (Англи: Neptunium; ) нь дэс дугаар 93, Np тэмдэглэгээтэй химийн элемент. Үелэх системийн актиноидын бүлэг, 7-р үед байрладаг маш хортой, хүнд металл. Нептуни нь трансуран гэгдэх элементүүдийн (энэ нь дэлхийн гадарга дээр байдаггүй) анхных нь юм. Энэ элементийг тэнгэрийн ван (англиар: Uranus) гарагийн дараа орших далайн ван (англи нэр нь: Neptune) гарагийн нэрээр нэрлэжээ.

Нептуни, ₉₃Np

Нептуни
Дуудлага	/nepʰˈtʰʊni/
Гадаад байдал	мөнгөлөг металл
Жингийн тоо	[237]
Үелэх систем дэх Нептуни
Устөрөгч Гели Лити Берилли Бор (химийн элемент) Нүүрстөрөгч Азот Хүчилтөрөгч Фтор Неон Натри Магни Хөнгөн цагаан Цахиур Фосфор Хүхэр Хлор Аргон Кали Кальци Сканди Титан Ванади Хром Манган Төмөр (химийн элемент) Кобальт Никель Зэс Цайр Галли Германи Хүнцэл Селени Бром Криптон Рубиди Стронци Иттри Циркони Ниоби Молибден Технеци Рутени Роди Паллади Мөнгө (химийн элемент) Кадми Инди Цагаан тугалга Сурьма Теллур Иод Ксенон Цези Бари Лантан Цери Празеодим Неодим Промети Самари Европи Гадолини Терби Диспрози Гольми Эрби Тули Иттерби Лютеци Гафни Тантал Вольфрам Рени Осми Ириди Цагаан алт Алт Мөнгөн ус Талли Хар тугалга Висмут Полони Астат Радон Франци Ради Актини Тори Протактини Уран Нептуни Плутони Америци Кюри Беркли Калифорни (химийн элемент) Эйнштейни Ферми Менделеви Нобели Лоуренси Резерфорди Дубни Сиборги Бори Хасси Мейтнери Дармштадти Рентгени Коперници Нихони Флерови Москови Ливермори Теннессин Оганесон Pm ↑ Np ↓ — уран ← нептуни → плутони
Атомын дугаар (Z)	93
Бүлэг	f-блокийн бүлгүүд (дугааргүй)
Үе	7-р үе
Блок	f-блок
Электрон байгуулалт	[Rn] 5f4 6d1 7s2
Давхарга бүрт	2, 8, 18, 32, 22, 9, 2
Физик шинж чанарууд
Төлөв	хатуу
Хайлах температур	912±3 K ​(639±3 °C, ​1182±5 °F)
Буцлах температур	4447 K ​(4174 °C, ​7545 °F) (экстраполяци)
Нягт (20° C)	20.48 г/см3 (237Np)[1]
Хайлах энтальп	5.19 кЖ/моль
Уурших энтальп	336 кЖ/моль
Хувийн дулаан шингээлт	29.46 Ж/(моль·K)
Уурын даралт P (Па) 1 10 100 1 к 10 к 100 к T (K) 2194 2437
Атомын шинж чанар
Исэлдэлтийн зэрэг	нийтлэг: +5 +2,? +3,[2] +4,[3] +6,[2] +7[2]
Цахилгаан сөрөг чанар	Полингийн шаталбар: 1.36
Ионжилтын энерги	1-р: 604.5 кЖ/моль
Атомын радиус	эмпирик: 155 пм
Ковалент радиус	190±1 пм
Спектрийн хүрээ дэх өнгөт шугамууд нептуни элементийн спектрийн шугам
Бусад шинж чанарууд
Байгалийн тархац	ялзралаас
Талст бүтэц	​орторомб (oP8)
Торны тогтмолууд	a = 472.3 пм b = 488.7 пм c = 666.3 пм (20 °C)[1]
Дулаан дамжуулалт	6.3 Вт/(м⋅K)
Цахилгаан эсэргүүцэл	1.220 µΩ⋅м (22 °C)
Соронзон чанар	парасоронзон[4]
CAS дугаар	7439-99-8
Түүх
Нэрийн үүсэл	Далайн ван гаргийн Латин Neptune нэрнээс
Нээсэн	Эдвин Макмиллан, Филип Абельсон (1940)
Хамгийн тогвортой изотопууд ү з
Гол изотопууд[5] Задрал дэлбэг байдал хагас задрал (t1/2) хэлбэр бүтээгдэхүүн 235Np хиймэл 396.1 ө ε 235U α 231Pa 236Np хиймэл 1.53×105 ж ε 236U β− 236Pu α 232Pa 237Np мөр 2.144×106 ж α 233Pa 238Np хиймэл 2.099 ө β− 238Pu 239Np мөр 2.356 ө β− 239Pu
Ангилал: Нептуни үзэх · хэлэлцэх · засах | эх сурвалж

Цахим холбоос

Wiktionary

Wiktionary: Нептуни – Энэ үгийг тайлбар толиос харна уу

 Commons: Нептуни – Викимедиа дуу дүрсний сан