Гадолини

Гадолини нь дэс дугаар 64, Gd тэмдэглэгээтэй химийн элемент юм. Үелэх системийн лантаноидын бүлэгт байдаг учраас газрын ховор металлд тооцогдоно.

Гадолини, ₆₄Gd

Гадолини
Дуудлага	/gatɔˈɮini/
Гадаад байдал	мөнгөлөг цагаан
Стандарт атомын жин Ar°(Gd)
	157.249±0.002[1] 157.25±0.01 (товчлогдсон)[2]
Үелэх систем дэх Гадолини
Устөрөгч Гели Лити Берилли Бор (химийн элемент) Нүүрстөрөгч Азот Хүчилтөрөгч Фтор Неон Натри Магни Хөнгөн цагаан Цахиур Фосфор Хүхэр Хлор Аргон Кали Кальци Сканди Титан Ванади Хром Манган Төмөр (химийн элемент) Кобальт Никель Зэс Цайр Галли Германи Хүнцэл Селени Бром Криптон Рубиди Стронци Иттри Циркони Ниоби Молибден Технеци Рутени Роди Паллади Мөнгө (химийн элемент) Кадми Инди Цагаан тугалга Сурьма Теллур Иод Ксенон Цези Бари Лантан Цери Празеодим Неодим Промети Самари Европи Гадолини Терби Диспрози Гольми Эрби Тули Иттерби Лютеци Гафни Тантал Вольфрам Рени Осми Ириди Цагаан алт Алт Мөнгөн ус Талли Хар тугалга Висмут Полони Астат Радон Франци Ради Актини Тори Протактини Уран Нептуни Плутони Америци Кюри Беркли Калифорни (химийн элемент) Эйнштейни Ферми Менделеви Нобели Лоуренси Резерфорди Дубни Сиборги Бори Хасси Мейтнери Дармштадти Рентгени Коперници Нихони Флерови Москови Ливермори Теннессин Оганесон – ↑ Gd ↓ Cm европи ← гадолини → терби
Атомын дугаар (Z)	64
Бүлэг	f-блокийн бүлгүүд (дугааргүй)
Үе	6-р үе
Блок	f-блок
Электрон байгуулалт	[Xe] 4f7 5d1 6s2
Давхарга бүрт	2, 8, 18, 25, 9, 2
Физик шинж чанарууд
Төлөв	хатуу
Хайлах температур	1585 K ​(1312 °C, ​2394 °F)
Буцлах температур	3546 K ​(3273 °C, ​5923 °F)
Нягт (20° C)	7.899 г/см3 [3]
шингэн үед (х.т.)	7.4 г/см3
Хайлах энтальп	10.05 кЖ/моль
Уурших энтальп	301.3 кЖ/моль
Хувийн дулаан шингээлт	37.03 Ж/(моль·K)
Уурын даралт (тооцоолсон) P (Па) 1 10 100 1 к 10 к 100 к T (K) 1836 2028 2267 2573 2976 3535
Атомын шинж чанар
Исэлдэлтийн зэрэг	нийтлэг: +3 0,[4] +1,[5] +2[5]
Цахилгаан сөрөг чанар	Полингийн шаталбар: 1.20
Ионжилтын энерги	1-р: 593.4 кЖ/моль 2-р: 1170 кЖ/моль 3-р: 1990 кЖ/моль
Атомын радиус	эмпирик: 180 пм
Ковалент радиус	196±6 пм
Спектрийн хүрээ дэх өнгөт шугамууд гадолини элементийн спектрийн шугам
Бусад шинж чанарууд
Байгалийн тархац	анхдагч
Талст бүтэц	​гексагонал нягт бүтэцтэй (гнб) (hP2)
Торны тогтмолууд	a = 363.37 пм c = 578.21 пм (20 °C)[3]
Дулааны тэлэлт	−21.4×10−6/K (20 °C) 11.1×10−6/K (100 °C)[3][a]
Дулаан дамжуулалт	10.6 Вт/(м⋅K)
Цахилгаан эсэргүүцэл	α, poly: 1.310 µΩ⋅м
Соронзон чанар	ферросоронзон–парасоронзон шилжилт 293.4 К
Моляр соронзон мэдрэмж	+755000.0×10−6 см3/моль (300.6 K)[6]
Юнгийн модуль	α form: 54.8 ГПа
Хөдөлгөх модуль	α form: 21.8 ГПа
Эзлэхүүний модуль	α form: 37.9 ГПа
Дууны хурд нимгэн саваа	2680 м/с (20 °C)
Пуассоны коэффициент	α form: 0.259
Викерсийн хатуулаг	510–950 МПа
CAS дугаар	7440-54-2
Түүх
Нэрийн үүсэл	Юхан Гадолины нэрээр нэрлэсэн гадолинит эрдсийн нэрээр
Нээсэн	Жан Шарль Галиссар де Мариньяк (1880)
Анх ялгасан	Феликс Тромб (1935)
Хамгийн тогвортой изотопууд ү з
Гол изотопууд[7] Задрал дэлбэг байдал хагас задрал (t1/2) хэлбэр бүтээгдэхүүн 148Gd хиймэл 86.9 ж[8] α 144Sm 150Gd хиймэл 1.79×106 ж α 146Sm 151Gd хиймэл 123.9 ө ε 151Eu α 147Sm 152Gd 0.2% 1.08×1014 ж α 148Sm 153Gd хиймэл 240.6 ө ε 153Eu 154Gd 2.18% тогтвортой 155Gd 14.8% тогтвортой 156Gd 20.5% тогтвортой 157Gd 15.7% тогтвортой 158Gd 24.8% тогтвортой 159Gd хиймэл 18.479 ц β− 159Tb 160Gd 21.9% тогтвортой
Ангилал: Гадолини үзэх · хэлэлцэх · засах | эх сурвалж

Түүх

Гадолиниг 1880 онд швейцарийн химич Жан Шарль Галиссар де Мариньяк анх нээжээ. Тэрбээр самарскитын бүрэлдэхүүн хэсгүүдийг калийн сульфатын уусмалд хэр зэргийн өөр хоорондоо ялгаатай уусахыг судалж байв.

Цахим холбоос

 Commons: Гадолини – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан

Wiktionary

Wiktionary: Гадолини – Энэ үгийг тайлбар толиос харна уу