Суб’екты Расійскай Федэрацыі

канстытуцыйная адзінка найвышэйшага ўзроўню ў Расіі From Wikipedia, the free encyclopedia

Remove ads

Суб’ект Расійскай Федэрацыі або скарочана суб’ект Федэрацыі, суб’ект Расіі — тэрытарыяльная адзінка верхняга ўзроўню ў Расійскай Федэрацыі.

Артыкул пра тэрытарыяльныя адзінкі верхняга ўзроўню ў Расіі. Пра палітычны падзел гл. Дзяржаўны лад Расіі; пра гісторыю расійскага федэралізму з 1918 года гл. Федэратыўны склад Расіі; пра ўсе тыпы тэрытарыяльнага дзялення, уключаючы муніцыпальнае, ваеннае і эканамічнае гл. Адміністрацыйны падзел Расіі.
Запыт «Рэгіёны Расіі» перанакіроўваецца сюды; пра фракцыю ў Дзяржаўнай думе II і III склікання гл. Рэгіёны Расіі (дэпутацкая група).
Хуткія факты

Паводле Канстытуцыі Расійскай Федэрацыі, Расія з’яўляецца федэратыўнай дзяржавай і складаецца з раўнапраўных суб’ектаў Расійскай Федэрацыі, на цяперашні час з 89[1] суб’ектаў — рэспублік, краёў, абласцей, гарадоў федэральнага значэння, аўтаномных абласцей, аўтаномных акруг. Кожны суб’ект федэрацыі, акрамя федэральных органаў, мае сваю выканаўчую (звычайна, губернатара або кіраўніка), заканадаўчую (рэгіянальныя парламенты) і судовую (канстытуцыйны (статутны) суд суб’екта) галіны ўлады. Суб’екты маюць сваю ўласную канстытуцыю або статут, а таксама ўласнае заканадаўства, якое прымаецца рэгіянальнымі парламентамі. Суб’екты федэрацыі маюць па два прадстаўніка ў верхняй палаце расійскага парламента — Савеце Федэрацыі. Ва ўзаемаадносінах з федэральнымі органамі дзяржаўнай улады ўсе суб’екты федэрацыі паміж сабой раўнапраўныя. Суб’екты маюць паўнамоцтвы вырашаць пытанні, аднесеныя Канстытуцыяй да ведання суб’ектаў. Суб’екты Расійскай Федэрацыі не маюць права выхаду з яе складу.

Remove ads

Сучасны федэратыўны склад Расіі

Асаблівасці статусу суб’ектаў федэрацыі

Расійскую Федэрацыю складаюць рэспублікі, краі, вобласці, горада федэральнага значэння, аўтаномная вобласць і аўтаномныя акругі, якія з'яўляюцца суб’ектамі федэрацыі. У табліцы прыводзяцца асаблівасці канстытуцыйна-прававога статусу кожнага з тыпаў суб’ектаў Расійскай Федэрацыі. У дужках пазначаны артыкулы Канстытуцыі Расіі, якія змяшчаюць адпаведныя палажэнні.

Анексія Крыма Расійскай Федэрацыі, у выніку якой былі ўтвораны 2 новыя суб’екты Расійскай Федэрацыі (Рэспубліка Крым і горад федэральнага значэння Севастопаль), не мае міжнароднага прызнання.

Рэспубліка
  • ахарактарызаваная ў Канстытуцыі Расіі як «Дзяржава» (частка 2 арт. 5);
  • статус вызначаецца Канстытуцыяй Расіі і сваёй канстытуцыяй частка 2 арт. 5, частка 1 арт. 66);
  • мае права вызначаць свае дзяржаўныя мовы частка 2 арт. 68).
Край, вобласць, Горад федэральнага значэння
  • статус вызначаецца Канстытуцыяй Расіі і сваім статутам, якія прымаюцца краявым (абласным, гарадскім) заканадаўчым (прадстаўнічым) органам (частка 2 артыкула 5, частка 2 артыкула 66).
Аўтаномная вобласць
  • статус вызначаецца Канстытуцыяй Расіі і сваім статутам, якія прымаюцца заканадаўчым (прадстаўнічым) органам аўтаномнай вобласці (частка 2 артыкула 5, частка 2 артыкула 66);
  • можа быць прыняты федэральны закон аб аўтаномнай вобласці (частка 3 артыкула 66).
Аўтаномная акруга
  • статус вызначаецца Канстытуцыяй Расіі і сваім статутам, якія прымаюцца заканадаўчым (прадстаўнічым) органам аўтаномнай акругі (частка 2 артыкула 5, частка 2 артыкула 66);
  • можа быць прыняты федэральны закон пра аўтаномную акругу (частка 3 артыкула 66);
  • адносіны аўтаномных акруг, якія ўваходзяць у склад краю або вобласці, можа рэгуляваць федэральны закон і дагавор паміж адпаведнымі аўтаномнай акругай і краем або вобласцю (частка 4 артыкула 66)[2].

Размеркаванне суб’ектаў федэрацыі па тыпах

Ніжэй даюцца звесткі пра колькасць суб’ектаў Расійскай Федэрацыі кожнага тыпу і іх тэрытарыяльнае размяшчэнне.

Thumb
 24 рэспублікі[1].
9 краёў
48 абласцей
 3 гарады федэральнага значэння[1]
1 аўтаномная вобласць
4 аўтаномных акругі

Коды суб’ектаў федэрацыі

Асноўны артыкул: Коды суб’ектаў Расійскай Федэрацыі

Ёсць шэраг кадыровак суб’ектаў Расійскай Федэрацыі, паводле якіх ім прысвойваюць лічбавыя або літарныя абазначэнні для розных мэт.

Пералік суб’ектаў

Больш інфармацыі №, Суб’ект федэрацыі ...
Remove ads

Іншыя асаблівасці тэрытарыяльнага ладу Расіі

Групіроўкі рэгіёнаў Расіі

Суб’екты Расійскай Федэрацыі групуюць у:

  • 8 федэральных акруг (да 2010 года — 7, у 2014—2016 гадах — 9);
  • 12 эканамічных раёнаў;
  • 10 геаграфічных раёнаў;
  • 8 прыродных раёнаў[10];
  • 4 ваенныя акругі (да 2010 года — 6);
  • 11 гадзінных паясоў (у 2010—2014 гадах — 9).
  • 10 арбітражных судовых акруг

Зноскі

  1. [1]
    Большая частка Крымскага паўвострава з’яўляецца аб’ектам тэрытарыяльнага канфлікту паміж Расіяй, якая анексавала і кантралюе тэрыторыю, і Украінай. Паводле федэратыўнага складу Расіі, на спрэчнай тэрыторыі Крыма размяшчаны суб’екты Расійскай Федэрацыі — Рэспубліка Крым і горад федэральнага значэння Севастопаль. Паводле адміністрацыйнага падзелу Украіны, на спрэчнай тэрыторыі Крыма размяшчаны рэгіёны Украіны — Аўтаномная Рэспубліка Крым і горад з адмысловым статусам Севастопаль. Пасля правядзення ў чатырох акупаваных рэгіёнах Украіны фіктыўных рэферэндумаў Расія заявіла аб далучэнні тэрыторый Данецкай, Луганскай, Херсонскай і Запарожскай абласцей Украіны ў склад Расіі.
  2. [2]
    Канстытуцыйны суд Расійскай Федэрацыі ў сваёй пастанове ад 14 ліпеня 1997 года № 12-П "Па справе тлумачэння палажэння змешчанага ў частцы 4 артыкула 66 Канстытуцыі Расійскай Федэрацыі пра ўваходжанне аўтаномнай акругі ў склад краю, вобласці вызначыў, што частка 4 артыкула 66 Канстытуцыі Расійскай Федэрацыі пра ўваходжанне аўтаномнай акругі ў склад краю, вобласці носіць канстатацыйны характар. Ужыванне паняцця «ўваходзіць» азначае прызнанне Канстытуцыяй Расійскай Федэрацыі існага да яе ўступлення ў сілу стану, паводле якога аўтаномныя акругі, якія не аформілі змяненне свайго статусу, па-ранейшаму ўваходзяць у склад адпаведнага краю або вобласці. Цяпер такімі з’яўляюцца ўсе аўтаномныя акругі, акрамя Чукоцкай аўтаномнай акругі.
  3. [3]
    Коды АКАТП (Рэспубліка Крым)
  4. [4]
    Змена 243/2014 АКАТП
  5. [5]
    У склад Архангельскай вобласці уваходзіць Ненецкая аўтаномная акруга.
  6. [6]
    Адміністрацыйны цэнтр — горад Санкт-Пецярбург не ўваходзіць у склад Ленінградскай вобласці.
  7. [7]
    Адміністрацыйны цэнтр — горад Масква не ўваходзіць у склад Маскоўскай вобласці
  8. [8]
    У склад Цюменскай вобласці ўваходзіць Ханты-Мансійская аўтаномная акруга — Югра і Ямала-Ненецкая аўтаномная акруга.
  9. [9]
    Кады АКАТП (Севастопаль)
  10. [10]
    Прыродныя раёны Расіі

Спасылкі

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads
Remove ads