Магний

Магни — Элементсен периодикăллă системин ?'-мĕш элеменчĕ, сĕлтĕ çĕр металлĕсен ушкăнне кĕрет. Mg символпа паллă тăваççĕ (лат. Magnesium). Ахаль япала магни (CAS-номер: 7439-95-4) — çăмăл, туптанакан шурă-кĕмĕл тĕслĕ металл.

Элементсен периодла тытăмĕ H He Li Be B C N O F Ne Na Mg Al Si P S Cl Ar K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe Cs Ba * Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn Fr Ra ** Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og * La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu ** Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr
Сĕлтĕлле металсем	Сĕлтĕлле-çĕрле металсем	Куçăмлă металсем
Çăмăл металсем	Металлоидсем	Инертлă газсем
Металмаррисем Галогенсем Лантаноидсем Актиноидсем

Магний / Magnesium (Mg)
Атом номерĕ	12
Ансат япалалăхăн курăмĕ	çутă кĕмĕл тĕслĕ çăмăл, туптанакан металл
Атом палăрăмĕсем
Атом масси (моль масси)	24,305 а. е. м. (г/моль)
Атом радиусĕ	160 пм
Ионизаци энергийĕ (пĕрремĕш электрон)	737,3 (7,64) кДж/моль (эВ)
Электронсен конфигурацийĕ	[Ne] 3s2
Химилле палăрăмсем
Ковалентла радиус	136 пм
Ион радиусĕ	66 (+2e) пм
Электронегативлăх (Полинг шучĕпе)	1,31
Электрод потенциалĕ	−2,37 В
Оксидлав капашĕсем	2
Ансат япалалăхăн термодинамикăлла палăрăмĕсем
Тачăлăх	1,738 г/см³
Пайлавла ăшăшăнăçтарăш	24,90[1] Дж/(K·моль)
Ăшăяраслăх	156 Вт/(м·K)
Шăрану температури	922 K
Шăраннин пайлавла ăшши	9,20 кДж/моль
Вĕрев температури	1 363 K
Пăспулăмăн ăшăлăхĕ	131,8 кДж/моль
Моль калăпăшĕ	14,0 см³/моль
Ансат япалалăхăн кристалл решетки
Решетке тытăмĕ	гексагоналлă
Решетке периочĕ	a=3,210 c=5,21 Å
c/a танлашăнни	1,624
Дебай температури	318 K

Mg	12
24,305
[Ne]3s2
Магни

История

Магни атомĕн схеми

Ячĕ пулни

1695 çулта Англири Эпсом çăлкуçĕнчи минераллă шывран йӳçĕ тутăллă çемçетекен тăвар уйăрнă. Аптекăрьсем ăна ййӳçĕçĕ, е англи тата эпсом тăварĕ тенĕ. эпсомит минералăн формули - MgSO₄ · 7H₂O. Латинла ячĕ авалхи Магнези хула ячĕпе çыхăннă. Çав хулапа юнашар магнезит пинерале нумай пулнă. 1808-мĕш çулта сэрХемфри Дэви тама метала уйăрнă.

Магни çутçанталăкра

Тинĕс шывĕнче магни нумай. Магнин тĕп чĕртаварĕсем:

• тинĕс шывĕ — (Mg 0,12-0,13 %),
• карналлит — MgCl₂ • KCl • 6H₂O (Mg 8,7 %),
• бишофит — MgCl₂ • 6H₂O (Mg 11,9 %),
• кизерит — MgSO₄ • H₂O (Mg 17,6 %),
• эпсомит — MgSO₄ • 7H₂O (Mg 16,3 %),
• каинит — KCl • MgSO₄ • 3H₂O (Mg 9,8 %),
• магнезит — MgCO₃ (Mg 28,7 %),
• доломит — CaCO₃·MgCO₃ (Mg 13,1 %),
• брусит — Mg(OH)₂ (Mg 41,6 %).

Изотопӗсем

Тĕп статья: Магни изотопĕсем

Каçăсем

• Online Resource for industry professionals 2022 ҫулхи Утӑ уйӑхӗн 11-мӗшӗнче архивланӑ. — Magnesium.com (акăлч.)
• Магни Webelements çинче (акăлч.)
• Магни хими элеменчĕсен вулавăшĕнче (выр.)
• Борьба и единство противоположностей: почему организму вместе с кальцием нужен магний 2008 ҫулхи Юпа уйӑхӗн 23-мӗшӗнче архивланӑ. (выр.)
• Применение препаратов магния при сердечно-сосудистых заболеваниях у детей 2008 ҫулхи Юпа уйӑхӗн 23-мӗшӗнче архивланӑ. (выр.)