Стронций

Стронци' (лат. Strontium) Элементсен периодикăллă системин 38-мĕш элеменчĕ, сĕлтĕ çĕр металлĕсен ушкăнне кĕрет.

Элементсен периодла тытăмĕ H He Li Be B C N O F Ne Na Mg Al Si P S Cl Ar K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe Cs Ba * Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn Fr Ra ** Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og * La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu ** Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr
Сĕлтĕлле металсем	Сĕлтĕлле-çĕрле металсем	Куçăмлă металсем
Çăмăл металсем	Металлоидсем	Инертлă газсем
Металмаррисем Галогенсем Лантаноидсем Актиноидсем

Стронций / Strontium (Sr)
Атом номерĕ	38
Ансат япалалăхăн курăмĕ	туптанакан шурă-кĕмĕл тĕслĕ металл
Атом палăрăмĕсем
Атом масси (моль масси)	87,62 а. е. м. (г/моль)
Атом радиусĕ	215 пм
Ионизаци энергийĕ (пĕрремĕш электрон)	549,0 (5,69) кДж/моль (эВ)
Электронсен конфигурацийĕ	[Kr] 5s2
Химилле палăрăмсем
Ковалентла радиус	191 пм
Ион радиусĕ	(+2e) 112 пм
Электронегативлăх (Полинг шучĕпе)	0,95
Электрод потенциалĕ	0
Оксидлав капашĕсем	2
Ансат япалалăхăн термодинамикăлла палăрăмĕсем
Тачăлăх	2,54 г/см³
Пайлавла ăшăшăнăçтарăш	26,79[1] Дж/(K·моль)
Ăшăяраслăх	(35,4) Вт/(м·K)
Шăрану температури	1 042 K
Шăраннин пайлавла ăшши	9,20 кДж/моль
Вĕрев температури	1657 K
Пăспулăмăн ăшăлăхĕ	144 кДж/моль
Моль калăпăшĕ	33,7 см³/моль
Ансат япалалăхăн кристалл решетки
Решетке тытăмĕ	кубла гранцентрăрланă
Решетке периочĕ	6,080 Å
c/a танлашăнни	—
Дебай температури	[2] 147 K

Sr	38
87,62
[Kr]5s2
Стронци

Çут çанталăкра тĕл пулни

Çутçанталăкра метал евĕр тĕл пулмасть. 40 минерала кĕрет, вĕсенчен чи пĕлтерĕшли - целестин SrSO₄ (51,2% Sr). Унсăр пуçне стронцианит SrCO₃ (64,4% Sr) тупăçлаççĕ. Стронци кальци минералĕсенче хутăш пек тĕл пулать.

Тата ытти стронци минералĕсем:

• SrAl₃(AsO₄)SO₄(OH)₆ — кеммлицит;
• Sr₂Al(CO₃)F₅ — стенонит;
• SrAl₂(CO₃)₂(OH)₄•Н₂О — стронциодрессерит;
• SrAl₃(PO₄)₂(OH)₅•Н₂О — гойясит;
• Sr₂Al(PO₄)₂OH — гудкенит;
• SrAl₃(PO₄)SO₄(OH)₆ — сванбергит;
• Sr(AlSiO₄)₂ — слосонит;
• Sr(AlSi₃O₈)₂•5Н₂О — брюстерит;
• Sr₅(AsO₄)₃F — ферморит;
• Sr₂(B₁₄O₂₃)•8Н₂О — стронциоджинорит;
• Sr₂(B₅O₉)Cl•Н₂О — стронциохильгардит;
• SrFe₃(PO₄)₂(OH)₅•Н₂О — люсуньит;
• SrMn₂(VO₄)₂•4Н₂О — сантафеит;
• Sr₅(PO₄)₃OH — беловит;
• SrV(Si₂O₇) — харадаит.

Çĕр хуппинче сарăлнă тăрăх стронци 23-мĕш вырăнта, ун массăллă пайĕ 0,014% ( литосферăра — 0,045%). Çĕр хуппинчи моль пайĕ - 0,0029%. Стронци тинĕс шывĕнче (8 мг/л)^[3] шайра сарăлнă.

Çĕруправĕсем

АПШри Калифорнипе Аризонăра, Раççейре тата ытти çĕршывсенче çĕруправĕсем пур ^{[4] [5]}.

Изотопĕсем

Тĕп статья: Стронци изотопĕсем

Стронций-90

Тĕп статья: Стронци-90

Совет Союзĕнче маяка хăватпа тивĕçтерме тунă РИТЭГ

⁹⁰Sr 28.9 çул çурма аркану тапхăрĕллĕ изотоп. Вăл β-арканупа аркансан ⁹⁰Y (çурма аркану тапхăрĕ 64 сехет) изотоп пулать. ⁹⁰Sr ядерлда сирпçнусенче тата ядерла реактор ĕçленĕ вăхăтра пулать. Аварисем вăхăтĕнче Çутçанталăка лекет. Ку изотопппа çыхăннă чи пысăк авари Челепи облаçĕнчи "Маяк" ПО 1957-мĕш çулта пулнă.Стронци çутçанталăка варлатнă вырăнта Хĕвелтухăç Урал заповедникне туса хунă.
РИТЭГсене тунă чухне усă кураççĕ. Хăватлăхĕ 0,9 Вт/г яхăн ^[6].