Сурьма

Сурьма (лат. Stibium) — элементсен периодикăллă системин пилĕккĕмĕш тапхăрĕн IVА ушкăн хими элеменчĕ, атом йывăрăшĕ 121.760.

Элементсен периодла тытăмĕ H He Li Be B C N O F Ne Na Mg Al Si P S Cl Ar K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe Cs Ba * Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn Fr Ra ** Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og * La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu ** Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr
Сĕлтĕлле металсем	Сĕлтĕлле-çĕрле металсем	Куçăмлă металсем
Çăмăл металсем	Металлоидсем	Инертлă газсем
Металмаррисем Галогенсем Лантаноидсем Актиноидсем

Сурьма (Sb)
Атом номерĕ	51
Ансат япалалăхăн курăмĕ	Çутă кĕмĕл тĕслĕ çурма металл
Атом палăрăмĕсем
Атом масси (моль масси)	121.760 а. е. м. (г/моль)
Атом радиусĕ	159 пм
Ионизаци энергийĕ (пĕрремĕш электрон)	833.3(8.64) кДж/моль (эВ)
Электронсен конфигурацийĕ	[Kr] 4d10 5s2 5p3
Химилле палăрăмсем
Ковалентла радиус	140 пм
Ион радиусĕ	(+6e)62 (-3e)245 пм
Электронегативлăх (Полинг шучĕпе)	2.05[1]
Электрод потенциалĕ	0
Оксидлав капашĕсем	5, 3, -3
Ансат япалалăхăн термодинамикăлла палăрăмĕсем
Тачăлăх	6.691 г/см³
Пайлавла ăшăшăнăçтарăш	0.205[2] Дж/(K·моль)
Ăшăяраслăх	24.43 Вт/(м·K)
Шăрану температури	903.9 K
Шăраннин пайлавла ăшши	20.08 кДж/моль
Вĕрев температури	1908 K
Пăспулăмăн ăшăлăхĕ	195.2 кДж/моль
Моль калăпăшĕ	18.4 см³/моль
Ансат япалалăхăн кристалл решетки
Решетке тытăмĕ	тригональна
Решетке периочĕ	4.510 Å
c/a танлашăнни	n/a
Дебай температури	200.00 K

Sb	71
121.760
[Kr] 4d10 5s2 5p31
Сурьма

Истори

Алхимиксен сурьма символĕсен пĕри

.

Изотопĕсем

Тĕп статья: Сурьма изотопĕсем

Çутçанталăкри хутăшра сурьман ик изотоп:¹²¹Sb (иизотоп сарăлни 57,36 %) тата ¹²³Sb (42,64 %). Нумай пурăнакан пĕртер-пĕр изотопен ¹²⁵Sb çурма аркану тапхăрĕ 2,76 çул. Ытти изотопĕсен çурма аркану тапхăрĕ ик уйхран пĕчĕкрех.

Пĕрремĕш нейтрон ирĕке тухмалли хăват:

• ¹²¹Sb — 9,248 Мэв,
• ¹²³Sb — 8,977 Мэв,
• ¹²⁵Sb — 8,730 Мэв.

Туса илни

2005 сурьма туса илни

Тĕнчери сурьма туса илнин тренчĕ

Оксичĕнчен таса металл тума хĕртнĕ кăмрăкпа усă кураççĕ:^[3]

2Sb₂O₃ + 3 C → 4 Sb + 3 CO₂

Çĕршыв	Тонна	% пуринчен
	126,000	84.0
Шаблон:Ялавлани/Кăнтар Африка	6,000	4.0
	5,225	3.5
	4,073	2.7
{{Ялавлани/Раççей|ялав/icon|variant=|пысăкăш=}}	3,000	2.0
Малти 5	144,298	96.2
Пĕтĕм тенчипе	150,000	100.0

Chiffres de 2003, métal contenue dans les minerais et concentrés, source: L'état du monde 2005 Шаблон:Fr

Вуламалли

• Endlich, F.M. (1888). «On Some Interesting Derivations of Mineral Names». The American Naturalist 22 (253).
• Edmund Oscar von Lippmann (1919) Entstehung und Ausbreitung der Alchemie, teil 1. Berlin: Julius Springer. In German.
• Public Health Statement for Antimony