Нептуний

Нептуни — 93 атом номерлĕ хими элеменчĕ. Атом масси 237.048; Np тесе паллă тăваççĕ(лат. Neptunium), актиноидсен шутне кĕрет.

Нептуни / Neptunium (Np)
Атом номерĕ	93
Ансат япалалăхăн курăмĕ	кĕмĕл тĕслĕ металл
Атом палăрăмĕсем
Атом масси (моль масси)	237,048 а. е. м. (г/моль)
Атом радиусĕ	130 пм
Ионизаци энергийĕ (пĕрремĕш электрон)	0,0 (0,00) кДж/моль (эВ)
Электронсен конфигурацийĕ	[Rn] 5f4 6d1 7s2
Химилле палăрăмсем
Ковалентла радиус	n/a пм
Ион радиусĕ	(+4e) 95 (+3e) 110 пм
Электронегативлăх (Полинг шучĕпе)	1,36
Электрод потенциалĕ	Np←Np4+ −1,30 В Np←Np3+ −1,79 В Np←Np2+ −0,3 В
Оксидлав капашĕсем	7, 6, 5, 4, 3
Ансат япалалăхăн термодинамикăлла палăрăмĕсем
Тачăлăх	20,25 г/см³
Пайлавла ăшăшăнăçтарăш	29,62[1] Дж/(K·моль)
Ăшăяраслăх	(6,3) Вт/(м·K)
Шăрану температури	913 K
Шăраннин пайлавла ăшши	(9,6) кДж/моль
Вĕрев температури	4175 K
Пăспулăмăн ăшăлăхĕ	336 кДж/моль
Моль калăпăшĕ	21,1 см³/моль
Ансат япалалăхăн кристалл решетки
Решетке тытăмĕ	орторомбла
Решетке периочĕ	4,720 Å
c/a танлашăнни	n/a
Дебай температури	n/a K

Элементсен периодла тытăмĕ H He Li Be B C N O F Ne Na Mg Al Si P S Cl Ar K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe Cs Ba * Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn Fr Ra ** Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og * La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu ** Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr
Сĕлтĕлле металсем	Сĕлтĕлле-çĕрле металсем	Куçăмлă металсем
Çăмăл металсем	Металлоидсем	Инертлă газсем
Металмаррисем Галогенсем Лантаноидсем Актиноидсем

Np	93
237.048
5f4 6d1 7s2
Нептуни

Истори

Э.М. Макмиллан тата Ф.Х. Абельсон 1940-мĕш çулта тупса палăртнă.

Ситнез реакцийĕ: ²³⁸U(n,γ)²³⁹U(β^-)²³⁹Np

Ятне нептун планета ячĕпе панă.

Пахалăхĕсем

Изотопĕсем

Тĕп статья: Нептуни изотопĕсем

Нептунин хăшпĕр изотопĕсен радиохастар пахалăхĕсем:

Атом масси	Çурма аркану тапхăрĕ	Аркану майĕ
231	50 мин	α
232	13 мин	Электронный захват
233	35 мин	α (1%), электронный захват (99%)
234	4.4 кун	α (1%), электронный захват (99%)
235	410 кун	β+ (1%), электронный захват (99%)
236	5000 çул	α
237	2.20·106 çул	α
238	2.1 кун	β-
239	2.33 кун	β-
240	7.3 мин	β-
241	16 мин	β-

Физиологи пахалăхĕсем

Радиохастар аркану вăхăтĕнче нептуни вăтам хăватлă α-пайăркасемпе β-пайăркасем кăларать. Физиологи пахалăхĕсем организăма мĕнле лекнинчен тата валентностьран килеççĕ. Нептунин 60-80% шăмăсенче пухăнать, радиобиологиллĕ организăмран тухас çурма вăхăт 200 çул. Çавăнпа шăмăсем вăйлă сиенленеççĕ.

Нептунин наркăмăшлăхĕ плутонинчен сахалрах.

Ӗçлекен пӳлĕмсенче ²³⁷Np валли ПДК 2,6·10^-3 Бк/м³.

Вуламалли

• Guide to the Elements - Revised Edition, Albert Stwertka, (Oxford University Press; 1998) ISBN 0-19-508083-1
• Lester R. Morss, Norman M. Edelstein, Jean Fuger (Hrsg.): The Chemistry of the Actinide and Transactinide Elements, Springer-Verlag, Dordrecht 2006, ISBN 1-4020-3555-1.
• Ida Noddack: "Über das Element 93", in: Angewandte Chemie 1934, 47, 653–655.