Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел Расеі

Адміністрацыйна Расея падзяляецца на 21 рэспубліку, 9 краёў, 46 вобласьцяў, 2 месты фэдэральнага значэньня, 1 аўтаномную вобласьць, 4 аўтаномныя акругі.

У адрозьненьне ад РСФСР, падзел Расейскай Фэдэрацыі (станам на 2007 год) некалькі адрозьніваецца:

• усе аўтаномныя савецкія сацыялістычныя рэспублікі (АССР) ды аўтаномныя вобласьці (акрамя Габрэйскай) сталі рэспублікамі ў складзе Расейскай Фэдэрацыі
• Чачэна-Інгуская АССР падзялілася на 2 рэспублікі: Чачэнію ды Інгушэтыю
• вылучана 2 месты фэдэральнага значэньня (Масква ды Санкт-Пецярбург)
• былі перайменаваныя вобласьці: Горкаўская ў Ніжагародзкую, Калінінская ў Цьвярскую ды Куйбышаўская ў Самарскую
• Чукоцкая аўтаномная акруга выйла са складу Магаданскай вобласьці, Габрэйская аўтаномная вобласьць выйшла са складу Хабараўскага краю
• Сакольскі раён Іванаўскай вобласьці (2100 км²) перайшоў у склад Ніжагародзкай вобласьці
• Комі-Пярмяцкая аўтаномная акруга ды Пермская вобласьць аб’ядналіся, утварыўшы Пермскі край (2005)
• Эвэнкійская й Таймырская аўтаномныя акругі ўвайшлі ў Краснаярскі край (2007)
• Карацкая аўтаномная акруга ды Камчацкая вобласьць аб’ядналіся, утварыўшы Камчацкі край (2007)
• Вусьць-Ардынская Бурацкая аўтаномная акруга далучылася да Іркуцкай вобласьці (2008)
• Агінская Бурацкая аўтаномная акруга ды Чытынская вобласьць аб’ядналіся, утварыўшы Забайкальскі край (2008)

Раянаваньне Расейскай Фэдэрацыі

Суб’екты фэдэрацыі групуюцца ў:

• 7 фэдэральных акругаў;
• 12 эканамічных раёнаў.

Тыпы суб’ектаў Расейскай Фэдэрацыі

	21 рэспубліка
	46 абласьцей
	9 краёў
	1 аўтаномная вобласьць
	4 аўтаномныя акругі
	2 месты фэдэральнага значэньня

Асаблівасьці канстытуцыйна-прававога статусу суб’ектаў Расейскай Фэдэрацыі

У дужках пазначаны артыкулы Канстытуцыі Расейскай Фэдэрацыі, якія зьмяшчаюць адпаведныя палажэньні.

Рэспублікі	Ахарактарызаваны ў Канстытуцыі Расеі як «дзяржавы» (артыкул 5 п. 2); Маюць сваю канстытуцыю (артыкул 5 п. 2); Ня могуць уваходзіць у склад іншых суб’ектаў Расейскай Фэдэрацыі (артыкул 66 п. 4); Ня могуць улучаць іншыя суб’екты Расейскай Фэдэрацыі (артыкул 66 п. 4); Маюць права ўсталёўваць свае дзяржаўныя мовы (артыкул 68 п. 2);
Краі ды вобласьці	Маюць свой статут (артыкул 5 п. 2); Ня могуць уваходзіць у склад іншых суб’ектаў Расейскай Фэдэрацыі (артыкул 66 п. 4); Могуць улучаць аўтаномныя акругі (артыкул 66 п. 4);
Месты Фэдэральнага значэньня	Маюць свой статут (артыкул 5 п. 2); Ня могуць уваходзіць у склад іншых суб’ектаў Расейскай Фэдэрацыі (артыкул 66 п. 4); Ня могуць улучаць іншыя суб’екты Расейскай Фэдэрацыі (артыкул 66 п. 4);
Аўтаномная вобласьць	Мае свой статут (артыкул 5 п. 2); Уваходзіць у склад Расейскай Фэдэрацыі ў адзінкавым ліку (артыкул 5 п. 1); Можа быць прыняты фэдэральны закон пра аўтаномную вобласьць (артыкул 66 п. 3); Ня можа ўваходзіць у склад іншых суб’ектаў Расейскай Фэдэрацыі (артыкул 66 п. 4); Ня можа ўлучаць іншыя суб’екты Расейскай Фэдэрацыі (артыкул 66 п. 4);
Аўтаномныя акругі	Маюць свой статут (артыкул 5 п. 2); Можа быць прыняты фэдэральны закон пра аўтаномную акругу (артыкул 66 п. 3); Могуць уваходзіць у склад краю, вобласьці (артыкул 66 п. 4); Ня могуць улучаць іншыя суб’екты Расейскай Фэдэрацыі (артыкул 66 п. 4);

Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел Расеі на 2008 год

У сьпісе суб’екты ідуць у тым жа парадку, што і ў артыкуле 65-м Канстытуцыі Расейскай Фэдэрацыі: рэспублікі, краі, вобласьці, месты фэдэральнага падпарадкаваньня, аўтаномныя вобласьці, аўтаномныя акругі, дадатковыя. Унутры гэтых падразьдзелаў суб’екты ўпарадкаваныя паводле альфабэту.

№	Суб’ект фэдэрацыі	Плошча (км)	Насельніцтва 9 кастрычніка 2002	Цэнтар	Адміністрацыйны падзел (паводле ОКАТО)	Муніцыпальныя ўтварэньні	Адміністрацыйны падзел суб’екту фэдэрацыі (падрабязна)
	Рэспублікі
01	Адыгея	7600	447 000	Майкоп	7 раёнаў і 2 месты	7 муніцыпальных раёнаў, 2 мескія акругі	падрабязьней
02	Алтай	92 600	203 000	Горна-Алтайск	10 раёнаў і 1 места	10 муніцыпальных раёнаў, 1 меская акруга	падрабязьней
03	Башкартастан	143 600	4 103 000	Уфа	54 раёны і 21 места	54 муніцыпальныя раёны, 9 мескіх акругаў	падрабязьней
04	Буратыя	351 300	981 000	Улан-Удэ	21 раён і 2 месты	21 муніцыпальны раён, 2 мескія акругі	падрабязьней
05	Дагестан	50 300	2 584 000	Махачкала	41 раён і 10 местаў	41 муніцыпальны раён і 10 мескіх акругаў	падрабязьней
06	Інгушэтыя	3400	469 000	Магас	4 раёны і 4 месты	Межы і статус муніцыпальных утварэньяў не ўсталяваныя	падрабязьней
07	Кабардына-Балкарская	12 500	901 000	Нальчык	10 раёнаў і 3 месты	3 мескія акругі і 10 муніцыпальных раёнаў	падрабязьней
08	Калмыкія	76 100	292 000	Эліста	13 раёнаў і 1 места	13 муніцыпальных раёнаў, 1 меская акруга	падрабязьней
09	Карачаева-Чаркеская	14 100	440 000	Чаркеск	8 раёнаў і 2 месты	8 муніцыпальных раёнаў, 2 мескія акругі	падрабязьней
10	Карэлія	172 400	717 000	Петразаводзк	16 раёнаў і 13 местаў	16 муніцыпальных раёнаў, 2 мескія акругі	падрабязьней
11	Комі	415 900	1 019 000	Сыктыўкар	12 раёнаў і 8 местаў	15 муніцыпальных раёнаў, 5 мескіх акругаў	падрабязьней
12	Мардовія	26 200	889 000	Саранск	22 раёны і 7 местаў	22 муніцыпальныя раёны, 1 меская акруга	падрабязьней
13	Марый-Эл (Марыйская)	23 200	728 000	Ёшкар-Ала	14 раёнаў і 4 месты	14 муніцыпальных раёнаў, 3 мескія акругі	падрабязьней
14	Паўночная Асэтыя — Аланія	8000	710 000	Уладзікаўказ	8 раёнаў і 1 места	8 муніцыпальных раёнаў, 1 меская акруга	падрабязьней
15	Саха (Якутыя)	3 103 000	948 000	Якуцк	33 раёны і 5 местаў	34 муніцыпальныя раёны, 2 мескія акругі	падрабязьней
16	Татарстан	68 000	3 780 000	Казань	43 раёны і 14 местаў	43 муніцыпальныя раёны, 2 мескія акругі	падрабязьней
17	Тыва (Тува)	170 500	306 000	Кызыл	17 раёнаў і 2 месты	17 муніцыпальных раёнаў, 2 мескія акругі	падрабязьней
18	Удмуртыя	42 100	1 571 000	Іжэўск	25 раёнаў і 5 местаў		падрабязьней
19	Хакасія	61 900	546 000	Абакан	8 раёнаў і 3 месты	8 муніцыпальных раёнаў, 5 мескія акругаў	падрабязьней
20	Чачэнская	15 900	1 100 000	Грозны	16 раёнаў і 5 местаў	Межы і статус муніцыпальных утварэньняў не ўсталяваныя	падрабязьней
21	Чуваская	18 300	1 314 000	Чэбаксары	21 раён і 5 местаў	21 муніцыпальны раён, 5 мескіх акругаў	падрабязьней
	Краі
22	Алтайскі	169.100	2.607.000	Барнавул	60 раёнаў і 11 местаў	60 муніцыпальных раёнаў, 12 мескіх акругаў	падрабязьней
23	Забайкальскі	431.500	1.156.000	Чыта	31 раён і 5 местаў	28 муніцыпальных раёнаў, 4 мескія акругі (без Агінскага Бурацкага АТ)	падрабязьней
24	Камчацкі	472.300	359.000	Петрапаўлаўск-Камчацкі		11 муніцыпальных раёнаў, 3 мескія акругі	падрабязьней
25	Краснадарскі	76.000	5.124.000	Краснадар	38 раёнаў і 15 местаў	37 муніцыпальных раёнаў, 11 мескіх акругаў	падрабязьней
26	Краснаярскі	2.339.700	2.966.000	Краснаярск	54 раёны і 19 местаў		падрабязьней
27	Пермскі	160.600	2.824.000	Перм	33 раёны і 14 местаў		падрабязьней
28	Прыморскі	165.900	2.068.000	Уладзівасток	22 раёны і 12 местаў	22 муніцыпальныя раёны, 12 мескіх акругаў	падрабязьней
29	Стаўрапольскі	66.500	2.731.000	Стаўрапаль	26 раёнаў і 10 местаў	26 муніцыпальных раёнаў, 9 мескіх акругаў	падрабязьней
30	Хабараўскі	788.600	1.435.000	Хабараўск	17 раёнаў і 6 местаў		падрабязьней
	Вобласьці
31	Амурская	363.700	903.000	Благавешчанск	20 раёнаў і 7 местаў		падрабязьней
32	Арэнбурская	124.000	2.178.000	Арэнбург	35 раёнаў і 12 местаў		падрабязьней
33	Арлоўская	24.700	861.000	Арол	24 раёны і 3 месты	24 муніцыпальныя раёны, 3 мескія акругі	падрабязьней
34	Архангельская [1]	587.400	1.336.000	Архангельск	20 раёнаў і 8 местаў	19 муніцыпальных раёнаў, 7 мескіх акругаў	падрабязьней
35	Астраханская	44.100	1.007.000	Астрахань	11 раёнаў і 3 месты	11 муніцыпальных раёнаў, 2 мескія акругі	падрабязьней
36	Белгародзкая	27.100	1.512.000	Белгарад	21 раён і 6 местаў	21 муніцыпальны раён, 1 меская акруга	падрабязьней
37	Бранская	34.900	1.379.000	Бранск	27 раёнаў і 5 местаў	27 муніцыпальных раёнаў, 7 мескіх акругаў	падрабязьней
38	Валагодзкая	145.700	1.270.000	Волагда	26 раёнаў і 4 месты	2 мескія акругі, 26 муніцыпальных раёнаў	падрабязьней
39	Валгаградзкая	113.900	2.703.000	Валгаград	33 раёны і 6 местаў	33 муніцыпальныя раёны, 6 мескіх акругаў	падрабязьней
40	Варонеская	52.400	2.379.000	Варонеж	32 раёны і 7 местаў	31 муніцыпальны раён, 3 мескія акругі	падрабязьней
41	Іванаўская	21.800	1.149.000	Іванава	21 раён і 6 местаў	21 муніцыпальны раён, 6 мескіх акругаў	падрабязьней
42	Іркуцкая	767.900	2.582.000	Іркуцк	33 раёны і 14 местаў	27 муніцыпальных раёнаў, 9 мескіх акругаў	падрабязьней
42	Калінінградзкая	15.100	943.000	Калінінград	13 раёнаў і 6 местаў	19 муніцыпальных раёнаў, 3 мескія акругі	падрабязьней
43	Калуская	29.900	1.041.000	Калуга	24 раёны і 4 месты	24 муніцыпальныя раёны, 2 мескія акругі	падрабязьней
44	Кастрамская	60.100	738.000	Кастрама	24 раёны і 8 местаў	24 муніцыпальныя раёны, 6 мескіх акругаў	падрабязьней
45	Кемераўская	95.500	2.900.000	Кемерава	19 раёнаў і 18 местаў	28 муніцыпальных раёнаў, 16 мескіх акругаў	падрабязьней
46	Кіраўская	120.800	1.504.000	Кіраў	39 раёнаў і 5 местаў	6 мескіх акругаў, 39 муніцыпальных раёнаў	падрабязьней
47	Курганская	71.000	1.020.000	Курган	24 раёны і 2 месты	24 муніцыпальныя раёны, 2 мескія акругі	падрабязьней
48	Курская	29.800	1.236.000	Курск	28 раёнаў і 5 местаў	28 муніцыпальных раёнаў, 5 мескіх акругаў	падрабязьней
49	Ленінградзкая	84.000	1.671.000	Санкт-Пецярбург [2]	17 раёнаў і 20 местаў	17 муніцыпальных раёнаў, 1 меская акруга	падрабязьней
50	Ліпецкая	24.100	1.213.000	Ліпецк	18 раёнаў і 2 месты	18 муніцыпальных раёнаў, 2 мескія акругі	падрабязьней
51	Магаданская	461.400	183.000	Магадан	8 раёнаў і 1 места	8 муніцыпальных раёнаў, 1 меская акруга	падрабязьней
52	Маскоўская	46.000	6.627.000	Масква [3]	38 раёнаў і 56 местаў	36 муніцыпальных раёнаў, 36 мескіх акругаў	падрабязьней
53	Мурманская	144.900	893.000	Мурманск	5 раёнаў і 13 местаў	5 муніцыпальных раёнаў, 14 мескіх акругаў	падрабязьней
54	Новасыбірская	178.200	2.692.000	Новасыбірск	30 раёнаў і 7 местаў	30 муніцыпальных раёнаў, 5 мескіх акругаў	падрабязьней
55	Наўгародзкая	55.300	695.000	Вялікі Ноўгарад	21 раён і 3 месты	21 муніцыпальны раён, 1 меская акруга	падрабязьней
56	Ніжагародзкая	76.900	3.524.000	Ніжні Ноўгарад	48 раёнаў і 12 местаў	48 муніцыпальных раёнаў, 4 мескія акругі	падрабязьней
57	Омская	139.700	2.079.000	Омск	32 раёнаў і 6 местаў	32 муніцыпальныя раёны, 1 меская акруга	падрабязьней
59	Пензенская	43.200	1.453.000	Пенза	28 раёнаў і 5 местаў	28 муніцыпальных раёнаў, 5 мескіх акругаў	падрабязьней
60	Пскоўская	55.300	761.000	Пскоў	24 раёны і 2 месты	24 муніцыпальныя раёны, 2 мескія акругі	падрабязьней
61	Разанская	39.600	1.228.000	Разань	25 раёнаў і 4 месты	25 муніцыпальных раёнаў, 4 мескія акругі	падрабязьней
62	Растоўская	100.800	4.407.000	Растоў-на-Доне	43 раёны і 16 местаў	43 муніцыпальныя раёны, 12 мескіх акругаў	падрабязьней
63	Самарская	53.600	3.240.000	Самара	27 раёнаў і 10 местаў	27 муніцыпальных раёнаў, 10 мескіх акругаў	падрабязьней
64	Саратаўская	100.200	2.669.000	Саратаў	38 раёнаў і 13 местаў	4 мескія акругі, 38 муніцыпальных раёнаў	падрабязьней
65	Сахалінская	87.100	547.000	Паўднёва-Сахалінск	17 раёнаў і 9 местаў	2 муніцыпальных раёну, 17 мескіх акругаў	падрабязьней
66	Смаленская	49.800	1.051.000	Смаленск	25 раёнаў і 2 месты	2 мескія акругі, 25 муніцыпальных раёнаў	падрабязьней
67	Сьвярдлоўская	194.800	4.490.000	Екацярынбург	30 раёнаў і 34 месты	5 муніцыпальных раёнаў, 67 мескіх акругаў	падрабязьней
68	Тамбоўская	34.300	1.180.000	Тамбоў	23 раёнаў і 7 местаў	23 муніцыпальныя раёны, 7 мескіх акругаў	падрабязьней
69	Томская	316.900	1.046.000	Томск	16 раёнаў і 6 местаў	16 муніцыпальных раёнаў, 4 мескія акругі	падрабязьней
70	Тульская	25.700	1.676.000	Тула	23 раёнаў і 9 местаў	23 муніцыпальныя раёны, 3 мескія акругі	падрабязьней
71	Уладзімерская	29.000	1.525.000	Уладзімер	16 раёнаў і 10 местаў	16 муніцыпальных раёнаў, 5 мескіх акругаў	падрабязьней
72	Ульянаўская	37.300	1.382.000	Ульянаўск	21 раён і 6 местаў	21 муніцыпальны раён, 4 мескія акругі	падрабязьней
73	Цьвярская	84.100	1.473.000	Цьвер	36 раёнаў і 12 местаў	36 муніцыпальных раёнаў, 7 мескіх акругаў	падрабязьней
74	Цюменская [4]	1.435.200	3.266.000	Цюмень	38 раёнаў і 26 местаў (з ХМАО і ЯНАО)	21 муніцыпальны раён, 5 мескіх акругаў (без ХМАО і ЯНАО)	падрабязьней
75	Чэлябінская	87.900	3.606.000	Чалябінск	24 раёны і 23 месты	16 мескіх акругаў, 27 муніцыпальных раёнаў	падрабязьней
76	Яраслаўская	36.400	1.368.000	Яраслаўль	17 раёнаў і 6 местаў	17 муніцыпальных раёнаў, 3 мескія акругі	падрабязьней
	Аўтаномныя акругі
77	Ненецкая [1]	176.700	42.000	Нар'ян-Мар	1 места	1 муніцыпальны раён, 1 меская акруга	падрабязьней
78	Ханты-Мансійская [4]	523.100	1.433.000	Ханты-Мансійск	9 раёнаў і 14 местаў	9 муніцыпальных раёнаў, 13 мескіх акругаў	падрабязьней
79	Чукоцкая	737.700	54.000	Анадыр	8 раёнаў і 1 места	8 муніцыпальных раёнаў, 1 меская акруга	падрабязьней
80	Ямала-Ненецкая [4]	750.300	507.000	Саляхард	7 раёнаў і 7 местаў	7 муніцыпальных раёнаў, 6 мескіх акругаў	падрабязьней
	Аўтаномная вобласьць
81	Габрэйская	36.000	191.000	Бірабіджан	5 раёнаў і 1 места	5 муніцыпальных раёнаў, 1 меская акруга	падрабязьней
	Месты фэдэральнага значэньня
82	Масква	1.064	10.358.000	Масква	10 акруг і 1 места, 125 раёнаў	125 унутрымескіх муніцыпальных утварэньняў	падрабязьней
83	Санкт-Пецярбург	1.433	4.669.000	Санкт-Пецярбург	20 раёнаў і 1 места	111 унутрымескіх муніцыпальных утварэньняў	падрабязьней
	Уся Расея	17 075 400	145 182 000	Масква	1864 раёны і 650 мескіх раёнаў