Аўтамабільныя дарогі Беларусі

Аўтамабільныя дарогі Беларусі — пракладзеныя па тэрыторыі Беларусі рэспубліканскія (у т. л. нацыянальны сэгмэнт міжнародных), мясцовыя і ведамасныя дарогі для руху аўтамабільнага транспарту. Уладальнікамі аўтамабільных дарог могуць быць Рэспубліка Беларусь, яе адміністрацыйна-тэрытарыяльныя адзінкі, юрыдычныя і фізычныя асобы, ва ўласнасьці якіх знаходзяцца аўтамабільныя дарогі, а таксама юрыдычныя асобы, за якімі аўтамабільныя дарогі замацаваныя на праве гаспадараньня або апэратыўнага кіраваньня. Рэспубліканскім органам дзяржаўнага кіраваньня ў вобласьці аўтамабільных дарог і дарожнай дзейнасьці зьяўляецца дэпартамэнт «Белаўтадар» Міністэрства транспарту і камунікацыяў Беларусі.

Старая брукаваная дарога ў Беларусі

Агулам у Беларусі больш за 83 тыс. км дарог агульнага карыстаньня і каля 200 тыс. км ведамасных (сельскагаспадарчых, прамысловых прадпрыемстваў, лясных і іншых), у т. л. 10 тыс. км у местах і населеных пунктах. Пры гэтым шчыльнасьць загарадных дарог зь цьвёрдым пакрыцьцём пакуль даволі нізкая — 337 км на 1000 км² тэрыторыі, — для параўнаньня: у эўрапейскіх краінах з разьвітой сеткай аўтамабільных дарог гэты паказьнік роўны ў сярэднім 906 км. Аўтадарогі для высокаінтэнсіўнага і хуткаснага руху аўтамабільнага транспарту без скрыжаваньняў транспартных струменяў на адным узроўні завуцца аўтамагістралямі. Звычайна яны пракладваюцца ў абыход местаў і прамысловых цэнтраў, сувязь зь якімі ажыцьцяўляецца па пад’язных дарогах. На агульнадаступных дарогах дапускаюцца аўтамабілі масай да 47 тонаў^[1].

Клясыфікацыя

Схема асноўных аўтамабільных дарог Беларусі

У залежнасьці ад функцыянальнага прызначэньня аўтамабільныя дарогі Беларусі падзяляюцца на рэспубліканскія і мясцовыя.

Да рэспубліканскіх аўтамабільных дарог належаць аўтамабільныя дарогі, улучаныя ў сетку міжнародных аўтамабільных дарог (эўрапейскай транспартнай сыстэмы), а таксама аўтамабільныя дарогі, якія забясьпечваюць транспартныя сувязі:

• сталіцы Рэспублікі Беларусь — места Менску з адміністрацыйнымі цэнтрамі абласьцей, Нацыянальным аэрапортам «Мінск»;
• адміністрацыйных цэнтраў абласьцей паміж сабой;
• адміністрацыйных цэнтраў абласьцей з аэрапортамі па-за мескай рысай і з адміністрацыйнымі цэнтрамі раёнаў;
• адміністрацыйных цэнтраў раёнаў паміж сабой па адным з кірункаў;
• местаў абласнога падпарадкаваньня з адміністрацыйным цэнтрам вобласьці, на тэрыторыі якой гэтыя месты знаходзяцца;
• чыгуначных станцыяў, разьмешчаных ня ў местах, пунктаў пропуску празь Дзяржаўную мяжу Беларусі, а таксама іншых аб’ектаў дзяржаўнага значэньня з рэспубліканскімі аўтамабільнымі дарогамі.

Да мясцовых аўтамабільных дарог належаць аўтамабільныя дарогі, што забясьпечваюць транспартныя сувязі:

• адміністрацыйных цэнтраў сельсаветаў, местаў раённага падпарадкаваньня, мескіх, курортных і працоўных пасёлкаў, сельскіх населеных пунктаў з адміністрацыйнымі цэнтрамі раёнаў, на тэрыторыі якіх яны разьмешчаныя, а таксама местаў раённага падпарадкаваньня, мескіх, курортных і працоўных пасёлкаў паміж сабой і з найбліжэйшымі чыгуначнымі станцыямі, аэрапортамі, рачнымі партамі і прыстанямі па-за мескай рысай;
• месцаў масавага адпачынку, турызму, спартовых комплексаў, курортаў, лякарань, школаў-інтэрнатаў, дамоў адпачынку, аздараўленчых лягераў, могілак, гістарычных помнікаў, помнікаў прыроды і культуры з адміністрацыйнымі цэнтрамі абласьцей і раёнаў, на тэрыторыі якіх знаходзяцца гэтыя аб’екты, а таксама з найбліжэйшымі чыгуначнымі станцыямі, аэрапортамі, рачнымі партамі, прыстанямі і рэспубліканскімі аўтамабільнымі дарогамі;
• адміністрацыйных цэнтраў сельсаветаў паміж сабой, сельскіх населеных пунктаў (у тым ліку дарогі, якія праходзяць па тэрыторыі гэтых населеных пунктаў) з аўтамабільнымі дарогамі агульнага карыстаньня;
• раёнаў індывідуальнага жыльлёвага будаўніцтва, разьмешчаных у сельскай мясцовасьці, і садоўніцкіх таварыстваў з аўтамабільнымі дарогамі агульнага карыстаньня.

Да аўтамабільных дарог неагульнага карыстаньня належаць аўтамабільныя дарогі, прызначаныя для ўнутрагаспадарчых і тэхналягічных перавозак, службовыя і патрульныя аўтамабільныя дарогі ўздоўж каналаў, трубаправодаў, лініяў электраперадачаў, іншых камунікацыяў і пабудоваў, а таксама службовыя аўтамабільныя дарогі да гідратэхнічных і іншых пабудоваў.

Адмысловую катэгорыю аўтамабільных дарог неагульнага карыстаньня складаюць аўтамабільныя дарогі, якія знаходзяцца ў гаспадараньні Міністэрствы абароны Беларусі, Міністэрствы ўнутраных справаў Беларусі і Дзяржаўнага камітэту памежных войскаў Беларусі. На гэтыя дарогі не распаўсюджваецца дзеяньне Закону Рэспублікі Беларусь «Аб аўтамабільных дарогах і дарожнай дзейнасьці» ад 2 сьнежня 1994 № 3434-XII.

Міжнародныя аўтадарогі

Нумар	Маршрут
E28	Бэрлін — Шчэцін — Галенюў — Кашалін — Гданьск … Калінінград — Таўпакі — Несьцераў — Мар’ямпаль — Вільня — Менск
E30	Корк — Уотэрфард — Уэксфард — Росьлер … Фішгард — Суонсі — Кардыф — Ньюпарт — Брыстал — Лёндан — Колчэстар — Іпсуіч — Фэлікстаў … Хук-ван-Холанд — Гаага — Гоўда — Утрэхт — Амэрсфард — Ольдэнцаль — Аснабрук — Бад — Оенхаўзэн — Гановэр — Браўншвайг — Магдэбург — Бэрлін — Сьвябодзін — Познань — Ловіч — Варшава — Берасьце — Менск — Смаленск — Масква — Разань — Пенза — Самара — Уфа — Чалябінск
E85	Клайпеда — Коўна — Вільня — Ліда — Слонім — Кобрынь — Луцак — Чарнаўцы — Сірэт — Сучава — Роман — Бакэў — Мэрэшэсьці — Базэў — Урзічэні — Бухарэст — Джурджу — Русе — Бяла — Вяліка-Тырнава — Стара-Загора — Хаскава — Сьвілеград — Ормэніё — Кастаньяс — Дзідзіматыхон — Александрупаліс
E95	Санкт-Пецярбург — Пскоў — Гомель — Кіеў — Адэса … Самсун — Мярзіфон
E271	Менск — Гомель

Магістралі

Нумар	Маршрут
М1 E30	Берасьце (Казловічы) — Менск — мяжа Расейскай Фэдэрацыі (Рэдзькі)
М2	Менск — Нацыянальны аэрапорт Менск
М3	Менск — Віцебск
М4	Менск — Магілёў
М5 E271	Менск — Гомель
М6 E28	Менск — Горадня — мяжа Рэспублікі Польшча (Брузгі)
М7 E28	Менск — Ашмяны — мяжа Летувіскай Рэспублікі (Каменны Лог)
М8 E95	Мяжа Расейскай Фэдэрацыі (Езярышча) — Віцебск — Гомель — мяжа Ўкраіны (Новая Гута)
М9	Менская кальцавая аўтамабільная дарога
М10	Мяжа Расейскай Фэдэрацыі (Селішча) — Гомель — Кобрынь
М11 E85	Мяжа Летувіскай Рэспублікі (Беняконі) — Ліда — Слонім — Быцень
М12 E85	Кобрынь — мяжа Ўкраіны (Макраны)
М14	Другая менская кальцавая аўтамабільная дарога

Рэспубліканскія дарогі

Нумар	Маршрут
Р1	Менск — Койданаў
Р2 E85	Стоўпцы — Івацэвічы — Кобрынь
Р3	Лагойск — Зэмбін — Глыбокае — мяжа Латвійскай Рэспублікі (Урбаны)
Р4	Баранавічы — Ляхавічы (да Р43)
Р5	Баранавічы — Наваградак — Іўе
Р6	Івацэвічы — Пінск — Столін
Р7	Камянец — Жабінка — Федзькавічы
Р8	Лунінец — Пінск
Р9	Высокае — Воўчын — мяжа Рэспублікі Польшча
Р10	Любча — Наваградак — Зьдзецел
Р11	Парачаны (ад М6) — Наваградак — Нясьвіж
Р12	Нясьвіж — Клецак
Р13	Клецак — Сіняўка — Ганцавічы — Лунінец
Р14	Полацак — Мёры — Браслаў
Р15	Крычаў — Ворша — Лепель; пад’езд да м. Горкі
Р16	Цюхінічы — Высокае — мяжа Рэспублікі Польшча (Пясчатка)
Р17	Берасьце — мяжа Ўкраіны (Олтуш)
Р18	Мяжа Расейскай Фэдэрацыі (Кастрова) — Дрыса — Шаркоўшчына — Казяны
Р19	Талачын — Крупкі
Р20	Віцебск — Полацак — мяжа Латвійскай Рэспублікі (Грыгароўшчына); пад’езды да местаў: Полацак, Наваполацак, Дрыса
Р21	Віцебск — мяжа Расейскай Фэдэрацыі (Лёзна)
Р22	Ворша — Дуброўна — да М1 (Буда)
Р23	Менск — Мікашэвічы; пад’езды да местаў: Слуцак, Салігорск
Р24	Полацак — Расоны
Р25	Віцебск — Сянно — Талачын
Р26	Талачын — Круглае — Нежкава
Р27	Браслаў — Паставы — Мядзел; пад’езд да мяжы Летувіскай Рэспублікі (Відзы)
Р28	Менск — Маладэчна — Нарач; пад’езды: да м. Вялейка, да в. Гатавічы
Р29	Ушачы — Вялейка
Р30	Гомель — Ветка — Чачэрск — Ямнае
Р31	Бабруйск — Мазыр — мяжа Ўкраіны (Новая Рудня); пад’езд да м. Ельск
Р32	Рэчыца — Лоеў
Р33	Рэчыца — Хвойнікі
Р34	Асіпавічы — Глуск — Азарычы
Р35	Каленкавічы — Брагін — Камарын — мяжа Ўкраіны (Камарын)
Р36	Мазыр — Лельчыцы — Мілашавічы — мяжа Ўкраіны (Глушкавічы)
Р37	Міхалкі — Нароўля — мяжа Ўкраіны (Аляксандраўка)
Р38	Буда-Кашалёва (ад М5) — Чачэрск — Краснапольле
Р39	Рагачоў — Жлобін (да М5)
Р40	Бараўляны — Лагойск; пад’езд да комплексу «Азёрны»
Р41	Слонім — Масты — Скідзель — мяжа Летувіскай Рэспублікі (Парэчча); пад’езд да в. Лунна
Р42	Горадня — Гожа — мяжа Летувіскай Рэспублікі (Прывалкі)
Р43	Мяжа Расейскай Фэдэрацыі (Зьвянчатка) — Крычаў — Бабруйск — Івацэвічы (да Р2); пад’езды да местаў: Прапойск, Чэрыкаў
Р44	Горадня — Ружаны — Івацэвічы
Р45	Полацак — Глыбокае — мяжа Летувіскай Рэспублікі (Катлоўка)
Р46	Лепель — Полацак — мяжа Расейскай Фэдэрацыі (Юхновічы)
Р47	Сьвіслач — Поразаў — Пружаны
Р48	Варона — Ашмяны — Юрацішкі — Іўе; пад’езд да мяжы Летувіскай Рэспублікі (Лоша)
Р49	Дымаўшчына (ад Р20) — Ноўка (да Р25) — Дыманова (да М8)
Р50	Масты — Зэльва — Ружаны
Р51	Астрына — Шчучын — Ваўкавыск
Р52	Газа (ад Р45) — Астравец — Ашмяны
Р53	Слабада — Навасады; пад’езд да Кургана Славы
Р54	Пяршаі — Івянец — Нясьвіж (празь Дзераўную)
Р55	Бабруйск — Глуск — Любань (да Р23)
Р56	Маладэчна — Валожын
Р57	Кучына — Любань — Ветчын (да М10)
Р58	Менск — Калачы — Мядзел
Р59	Лагойск — Смалявічы — Мар’іна Горка
Р60	Купа — Занарач — Брусы
Р61	Узда — Капыль — Гулевічы (праз Старыцу)
Р62	Чашнікі — Бобр — Бабруйск (праз Клічаў)
Р63	Барысаў — Вялейка — Ашмяны
Р64	Стоўпцы — Мір
Р65	Заслаўе — Койданаў — Возера
Р66	Калачы — Лагойск
Р67	Барысаў — Бярэзань — Бабруйск
Р68	Пухавічы — Узда — Негарэлае
Р69	Смалявічы — Сьмілавічы — Праўдзінскі — Шацк
Р70	Княжыцы — Горкі — Раманаў — мяжа Расейскай Фэдэрацыі (Дружная)
Р71	Магілёў — Прапойск
Р72	Асіпавічы — Сьвіслач
Р73	Чавусы — Амсьціслаў — мяжа Расейскай Фэдэрацыі (Коськава)
Р74	Чэрыкаў — Краснапольле — Хоцімск — мяжа Расейскай Фэдэрацыі (Горня)
Р75	Клімавічы (ад Р43) — Касьцюковічы — мяжа Расейскай Фэдэрацыі (Смолькі); пад’езд да м. Касьцюковічы
Р76	Ворша — Шклоў — Магілёў
Р77	Шклоў — Бялынічы (праз Прыгані)
Р78	Алекшыцы — Ваўкавыск — Поразаў
Р79	Клічаў — Чачэвічы
Р80	Слабада — Паперня
Р81	Пружаны — мяжа Рэспублікі Польшча; пад’езд да в. Віскулі
Р82	Рудабелка — Парычы — Рэчыца; пад’езд да м. Шацілавічы
Р83	Берасьце — Камянец — Нацыянальны парк «Белавеская пушча»
Р84	Бяроза — Дарагічын
Р85	Слонім — Высокае
Р86	Багушэўск (ад М8) — Сянно — Лепель — Мядзел
Р87	Віцебск — Ворша
Р88	Жыткавічы — Давыд-Гарадок — мяжа Ўкраіны (Верхні Церабежаў)
Р89	Ліда — Тракелі — Геранёны — мяжа Летувіскай Рэспублікі (Геранёны)
Р90	Парычы — Красны Бераг (да М5)
Р91	Асіпавічы — Баранавічы
Р92	Мар’іна Горка — Старыя Дарогі
Р93	Магілёў — Бабруйск
Р94	Берасьце — Тамашоўка — мяжа Ўкраіны; пад’езд да мяжы Рэспублікі Польшча (Дамачава)
Р95	Лынтупы — Сьвір — Смаргонь — Крэва — Гальшаны
Р96	Магілёў — Расна — Амсьціслаў; пад’езды: да м. Чавусы, да мяст. Дрыбін
Р97	Магілёў — Быхаў — Рагачоў
Р98	Мяжа Рэспублікі Польшча (Пясчатка) — Камянец — Шарашоў — Сьвіслач
Р99	Баранавічы — Ваўкавыск — Пагранічны — Горадня; пад’езды да мяжы Рэспублікі Польшча (Брузгі, Бераставіца)
Р100	Масты — Вялікая Бераставіца
Р101	Пружаны — Бяроза
Р102	Высокае — Камянец — Кобрынь
Р103	Клецак — Ляхавічы
Р104	Жабінка — Кобрынь
Р105	Ганцавічы — Лагішын
Р106	Маладэчна — Смаргонь; пад’езд да м. Смаргонь
Р107	Нясьвіж — Цімкавічы
Р108	Баранавічы — Моўчадзь — Зьдзецел
Р109	Лёзна — Арэхаўск (да М8)
Р110	Глыбокае — Паставы — Лынтупы — мяжа Летувіскай Рэспублікі (Лынтупы); пад’езд да мяжы Летувіскай Рэспублікі (Мальдзевічы)
Р111	Бешанковічы — Чашнікі
Р112	Віцебск — Сураж — мяжа Расейскай Фэдэрацыі (Стайкі)
Р113	Сянно — Бешанковічы — Ушачы
Р114	Гарадок — Ула — Камень
Р115	Віцебск — Гарадок (да М8)
Р116	Ушачы — Лепель
Р118	Любонічы (ад Р62) — Качэрычы
Р119	Прапойск — Ніканавічы (да М8)
Р120	Быхаў — Бялынічы
Р121	Шклоў — Круглае
Р122	Магілёў — Чэрыкаў — Касьцюковічы
Р123	Сялец (да Р93) — Масток — Дрыбін — Горкі
Р124	Ветка — Добруш — Церахоўка — мяжа Расейскай Фэдэрацыі і мяжа Ўкраіны (Весялоўка)
Р125	Лоеў — Брагін
Р126	Ельск — Нароўля
Р128	Тураў — Лельчыцы — Славечна (да Р31)
Р129	Гомель — аэрапорт «Гомель»
Р130	Буда-Кашалёва — Уваравічы — Калініна
Р131	Каленкавічы — Мазыр (да Р31)
Р132	Мяжа Расейскай Фэдэрацыі (Гарбачэва) — Расоны — Каханавічы
Р134	Вялікая Бераставіца — Кваторы — Сьвіслач
Р135	Іўе — Тракелі — Радунь
Р136	Вайцяшын (ад Р2) — Хомск — Дарагічын
Р138	Чавусы — Прапойск (да Р71)
Р139	Хоцімск — Родня
Р140	Прапойск — Краснапольле
Р141	Беліца — Жалудок — Ражанка
Р142	Зэльва — Дзярэчын — Мядзьвінавічы
Р144	Янаў — мяжа Ўкраіны (Мохра)
Р145	Горадня — Астрына — Радунь — мяжа Летувіскай Рэспублікі (Доцішкі)
Р146	Ашмяны — Клявіца — мяжа Летувіскай Рэспублікі (Клявіца)
Р147	Стытычава — Невель — мяжа Ўкраіны (Невель)
Р148	Ельск — Махновічы (да Р36)
Р149	Жлобін (ад М5) — Шацілавічы (да Р82)
Р150	Хутар (ад пад’езду да Гомелю) — Гомель (да вул. Мележа)
Р151	Віцебск — Полацак (стары кірунак)